Đặc sắc các trò chơi dân gian trong lễ hội xuân Bắc Kạn

Bên cạnh các nghi lễ rước, tế, phần hội với những trò chơi dân gian luôn được mọi người mong chờ. Những trò chơi này không chỉ mang lại không khí vui nhộn, mà còn góp phần giữ gìn văn hóa truyền thống, phản ánh quan niệm về thiên nhiên và tinh thần đoàn kết của cộng đồng.

Đa dạng các trò chơi dân gian.

Trong sắc xuân rực rỡ, khi mọi người đã tụ hội đông đủ, các trò chơi bắt đầu được khởi động. Đầu tiên phải kể đến trò tung còn, đây là trò chơi phổ biến của đồng bào dân tộc Tày, Nùng tại lễ hội đầu năm. Thường được tổ chức trên một bãi đất rộng và bằng phẳng, người ta sẽ dựng một cây nêu cao từ 15-20m, trên đỉnh có một vòng tròn đường kính khoảng 50cm được dán bằng giấy màu.

Tung còn thu hút đông đảo người dân tham gia.

Người chơi dùng một quả còn được khâu thủ công từ những mảnh vải vụn, bên trong nhồi hạt thóc, bông hoặc cát… Dây còn và các tua được khâu từ vải vụn đủ màu sắc. Người ném chính xác vào trong và làm rách tờ giấy màu sẽ giành chiến thắng. Theo quan niệm dân gian, quả còn mang ý nghĩa cầu mong cho một năm mưa thuận gió hòa, người yên vật thịnh, vụ mùa xanh tốt bội thu đến cho con người.

Một trong những trò chơi khác thu hút đông đảo người dân và du khách là lảy cỏ, về hình thức gần giống như chơi “oẳn tù tì”. Đây là trò chơi thể hiện sự tính toán, phán đoán và phản xạ nhanh nhạy của người chơi.

Thể hiện sự phán đoán, nhanh nhạy của người chơi.

Mỗi bên thành lập đội từ 2 người trở lên sau đó cử 1 người đại diện mỗi lượt để thi đấu. Người chơi xòe các ngón tay không theo quy luật nào và phải khớp nhịp điệu, ra ngón tay đồng thời với đối phương. Dựa vào sự phán đoán và đọc to các con số bằng ngôn ngữ Hán Nôm như sau: “nhất” là số 1, “nhị” là số 2, “slam” là số 3, “lục” là số 6..., quy định khi hô phải có đuôi, gọi là “lày mỳ thang”, ví dụ, số 3 hô là “slam tỉm slam”, số 4 là “slế hồng slế”, số 6 là “loọc woáy loọc”...

Cách chơi "lày cỏ" gần giống như oẳn tù tì.

Người chơi đọc to các con số, nếu cộng các ngón tay hai người lại đúng bằng số đã đọc sẽ chiến thắng. Nếu một bên thua liên tiếp mà không giành được bất cứ điểm nào thì gọi là “pạc pản”, sẽ chịu gấp đôi hình phạt. Bên nào giành được 4 điểm thắng thì bên thua phải uống một chén rượu... Trò chơi này đem lại không khí sôi nổi, hào hứng cho cả người chơi và người cổ vũ. Nhiều cuộc chơi kéo dài hơn 10 phút, tạo sự kịch tính khi hai bên tranh giành nhau đến điểm số cuối cùng.

Bịt mắt đánh trống.

Bên cạnh đó bịt mắt đánh trống cũng là một trò chơi mang đậm nét dân gian. Trò chơi này mang tính thử thách, rèn luyện sự phán đoán và khả năng định hướng của người chơi. Người tham gia sẽ bị bịt mắt, xoay vài vòng để mất phương hướng, sau đó cầm một chiếc gậy và tiến về phía trống để đánh theo sự chỉ dẫn của mọi người xung quanh. Trò chơi tạo ra nhiều tiếng cười và sự hào hứng cho cả người chơi lẫn khán giả.

Trẻ em thích thú với trò chơi đi cầu khỉ.

Trong thời đại công nghệ số, các phương tiện số làm cho sự kết nối thực giữa con người với nhau trở nên mờ nhạt. Những trò chơi này không chỉ tạo ra một sân chơi bổ ích, giúp rèn luyện sức khỏe, tư duy nhanh nhẹn, mà còn giúp gắn kết các thế hệ, gìn giữ những giá trị truyền thống.

Đến Bắc Kạn vào mỗi dịp xuân, du khách còn được trải nghiệm rất nhiều những trò chơi độc đáo như: Bịt mắt bắt vịt, đua thuyền độc mộc… mang đến sự hào hứng, vui tươi, giúp người dân phấn khởi đón chào một năm mới tràn đầy sức sống và hạnh phúc. Bên cạnh đó, việc duy trì các hoạt động này còn góp phần bảo tồn và phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống, làm phong phú thêm đời sống tinh thần của cộng đồng./.

Hồng Anh