Đại án xăng dầu Xuyên Việt Oil: Bị cáo Lê Đức Thọ được giảm đến 7 năm tù

Ngày 12/5, sau quá trình xét xử phúc thẩm và nghị án vụ án sai phạm xảy ra tại Công ty Xuyên Việt Oil và các đơn vị liên quan, TAND Cấp cao tại TPHCM đã tuyên án các bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh (Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil), Nguyễn Thị Như Phương (Phó giám đốc Xuyên Việt Oil) cùng 5 bị cáo khác là các cựu cán bộ, lãnh đạo.

Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm

Theo đó, bị cáo Hồng Hạnh bị tuyên phạt 17 về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí; 11 năm tù về tội đưa hối lộ, tổng hợp hình phạt chung là 28 năm tù, giảm 2 năm so với bản án sơ thẩm; Nguyễn Thị Như Phương 5 năm tù, giảm 1 năm; Lê Đức Thọ (cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre) 21 năm tù cho hai tội danh, giảm 7 năm so với án sơ thẩm; Trần Duy Đông, Hoàng Anh Tuấn mỗi bị cáo bị tuyên án 5 năm tù (giảm 2 năm); Nguyễn Lộc An (cựu Phó Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước) 4 năm tù và Lê Duy Minh (cựu Cục trưởng Cục Thuế TPHCM) 4 năm 6 tháng tù, giảm 1 năm 6 tháng.

Theo HĐXX, hành vi phạm tội của các bị cáo gây ra hậu quả đặc biệt lớn cho Nhà nước đến nay chưa thu hồi được. Tại phiên tòa phúc thẩm các bị cáo đã tự nguyện nộp tiền/sử dụng tài sản đang bị kê biên, phong tỏa để khắc phục hậu quả nên có cơ sở để chấp nhận kháng cáo xin giảm nhẹ cho các bị cáo.

Đại diện Viện kiểm sát Nhân dân cấp cao tại TPHCM tại phiên phúc thẩm

Riêng bị cáo Nguyễn Lộc An , cựu Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương có khắc phục thêm 100 triệu đồng, nhưng trong vụ án này bị cáo có vai trò tích cực trong việc cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu cho Công ty Xuyên Việt Oil, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng của vụ án. Cạnh đó, hiện nay bị cáo này cũng đang bị TAND TP Hà Nội xét xử về một vụ án khác về tội nhận hối lộ nên mức hình phạt 4 năm tù mà tòa án cấp sơ thẩm tuyên là phù hợp. Do đó không chấp nhận kháng cáo đối với bị cáo này.

Nội dung vụ án thể hiện, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh là người đại diện theo pháp luật, Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty Xuyên Việt Oil. Quá trình điều hành hoạt động kinh doanh xăng dầu tại công ty, lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao, bà Hạnh đã vi phạm các quy định về sử dụng Quỹ bình ổn giá và tiền thuế bảo vệ môi trường gây thất thoát tài sản Nhà nước 1.463 tỷ đồng. Trong đó, thất thoát từ quỹ Bình ổn giá là 219 tỷ đồng, thất thoát từ thuế bảo vệ môi trường là 1.244 tỷ đồng.

Cụ thể, bị cáo Hạnh không chỉ đạo nhân viên trích lập Quỹ bình ổn giá (Quỹ BOG) theo quy định mà chỉ đạo cấp dưới chuyển tiền vào tài khoản cá nhân. Sau đó, nữ bị cáo dùng tiền này để mua, cho bạn bè vay mượn, chi tiêu cá nhân, đưa hối lộ. Đối với việc thu hộ, quản lý và chuyển nộp tiền thuế bảo vệ môi trường bị cáo Hạnh cố ý sử dụng số tiền thu hộ vào các mục đích cá nhân mà không nộp tiền chuyển vào ngân sách Nhà nước.

Các bị cáo đóng vai trò chủ chốt trong vụ đại án xăng dầu Xuyên Việt Oil

Năm 2018, Lê Đức Thọ giữ chức vụ Tổng giám đốc, Chủ tịch HĐQT một ngân hàng. Cuối năm 2021, Lê Đức Thọ giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre. Giai đoạn 2019 - 2021, bị cáo này đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để nhận hối lộ và gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. Trong việc giúp Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn và xin cấp giới hạn tín dụng, kéo dài thời gian duy trì giới hạn tín dụng, từ năm 2019 đến tháng 01/2020, Lê Đức Thọ đã 2 lần nhận tiền hối lộ tổng cộng là 600.000 USD (tương đương hơn 13,8 tỷ đồng) của Mai Thị Hồng Hạnh.

Để Công ty Xuyên Việt Oil được Bộ Công thương cấp Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu vào các năm 2016, năm 2021, bỏ qua lỗi vi phạm trong quá trình kiểm tra và giám sát Quỹ BOG, được ưu đãi mua hàng và thực hiện hợp đồng mua bán xăng dầu, được Cục thuế TP.HCM chậm ban hành quyết định cưỡng chế tiền nợ thuế và xin phê duyệt hạn mức tín dụng cho Công ty Xuyên Việt Oil tại một ngân hàng, từ năm 2016 đến năm 2022, Mai Thị Hồng Hạnh đưa hối lộ 22 lần, tổng số 31.595.475.000 đồng (hơn 31,5 tỷ đồng) cho các cựu quan chức: Nguyễn Lộc An, Đỗ Thắng Hải, Trần Duy Đông, Hoàng Anh Tuấn, Phan Kiến Anh, Đặng Công Khôi, Lê Duy Minh và Lê Đức Thọ.

Sau khi trở thành thương nhân đầu mối kinh doanh kinh xăng dầu, Mai Thị Hồng Hạnh, Nguyễn Thị Như Phương đã vi phạm quy định về trích lập, quản lý và sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu gây thất thoát 219.043.995.108 đồng (hơn 219 tỷ đồng). Mai Thị Hồng Hạnh vi phạm về quản lý, sử dụng tiền Thuế bảo vệ môi trường gây thất thoát 1.244.317.443.402 đồng (trên 1.244 tỷ đồng). Mai Thị Hồng Hạnh được sự "giúp đỡ” của Cục trưởng Cục Thuế TPHCM nên 5 lần đưa hối lộ nhiều tỷ đồng.

7 bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt tại phiên phúc thẩm

Từ tháng 01/2020, Công ty Xuyên Việt Oil chuyển khai báo, nộp thuế từ Chi cục Thuế Q3 đến Cục Thuế TPHCM do Lê Duy Minh làm Cục trưởng. Với mục đích chậm nộp thuế để có nguồn tiền trong kinh doanh, Mai Thị Hồng Hạnh đã liên hệ Lê Duy Minh nhờ "giúp đỡ”, tạo điều kiện để chậm ban hành các quyết định cưỡng chế tiền nợ thuế đối với Công ty Xuyên Việt Oil, không công bố thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng. Lê Duy Minh đã 5 lần nhận tiền hối lộ của Hạnh tại phòng làm việc của Minh ở Cục Thuế TPHCM, với tổng số tiền là 190.000 USD (tương đương hơn 4,3 tỷ đồng) và 500 triệu đồng.

Ngoài ra, quá trình xin cấp phép và hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu, Chủ tịch Xuyên Việt Oil còn bị cáo buộc mua chuộc nhiều cá nhân khác, trong đó có cựu Thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải. Mặc dù biết rõ Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện để cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu, nhập khẩu xăng dầu nhưng nhiều bị cáo nguyên là lãnh đạo Bộ Công thương đã nhận hối lộ của bị cáo Hạnh để cấp phép cho Xuyên Việt Oil.

Theo bản án sơ thẩm, đây là vụ án tham nhũng kinh tế năng lượng xảy ra tại trung ương và địa phương, ảnh hưởng đến hoạt động đúng đắn của cơ quan nhà nước. Các bị cáo phạm tội ở mức đặc biệt nghiêm trọng, nhận hối lộ với số tiền đặc biệt lớn.

Bị cáo Hạnh giữ vai trò chính của vụ án nên cần phải có bản án nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa chung. Đối với các bị cáo nhận hối lộ, các bị cáo đều không nhũng nhiễu, ép buộc nhưng bị cáo Hạnh tự nguyện mang đến tặng. Vì vậy, hành vi nhận hối lộ trong vụ án này có phần hạn chế, không nghiêm trọng như các vụ án khác. Bị cáo Lê Đức Thọ nhận hối lộ nhiều nhất về số lần và số tiền nên phải chịu mức án nghiêm khắc hơn các bị cáo khác.

Hành vi phạm tội của các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, cần phải có bản án nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa. Từ đó, bản án sơ thẩm tuyên phạt Mai Thị Hồng Hạnh 19 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, 11 năm tù về tội “Đưa hối lộ”, tổng hợp hình phạt cho cả 2 tội là 30 năm tù. Cấm đảm nhiệm chức vụ liên quan đến xăng dầu 2 năm kể từ khi chấp hành xong bản án.

Lê Đức Thọ 15 năm tù về tội “Nhận hối lộ”, 13 năm về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi", tổng hợp hình phạt chung cho cả 2 tội là 28 năm.

Bị cáo Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công thương) 3 năm tù; Các bị cáo Đồng Xuân Dũng, Đinh Tiến Dũng, Nguyễn Tấn Long, Nguyễn Trung Thành cùng 1 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo. Do các bị cáo được hưởng án treo nên HĐXX đã quyết định trả tự do cho các bị cáo ngay tại tòa. Các bị cáo còn lại cũng phải lãnh từ 4-6 năm tù.

Về dân sự, tiếp tục kê biên các bất động sản do bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh và Công ty Xuyên Việt Oil đứng tên để đảm bảo thi hành án. Buộc bị cáo Hạnh phải nộp hơn 1.400 tỷ đồng, bị cáo Thọ phải nộp hơn 1 triệu USD vào ngân sách nhà nước. Sau bản án sơ thẩm có 7/15 bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.

Bích Hà