Đại biểu Quốc hội đề xuất phân cấp và tối ưu hóa đầu tư công, PPP
Thảo luận tại hội trường về sửa đổi các luật liên quan đến đầu tư công và đối tác công tư (PPP) chiều nay (23/5), các đại biểu đã tập trung vào các đề xuất nhằm tăng cường phân cấp, đơn giản hóa thủ tục và tối ưu hóa quản lý tài sản công. Điều này không chỉ hướng tới tháo gỡ vướng mắc thực tiễn mà còn đảm bảo hiệu quả sử dụng nguồn lực nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số.

Tăng cường phân cấp và đơn giản hóa thủ tục
Đại biểu Trần Văn Tiến đồng tình với sự cần thiết sửa đổi Luật Đầu tư công, nhấn mạnh rằng dự thảo đã thể chế hóa các nghị quyết của Đảng, giải quyết các vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, đồng thời tăng cường phân cấp, phân quyền và đơn giản hóa thủ tục hành chính. Ông đề xuất bổ sung giải thích các cụm từ cơ quan chuyên môn quản lý đầu tư xây dựng và thư quan tâm tại Khoản 1, sửa đổi Điều 4, để đảm bảo tính rõ ràng trong triển khai. Ngoài ra, ông lưu ý về cụm từ thực hiện trong quy định tại Điểm e, Khoản 12, Điều 18, liên quan đến trình tự, thủ tục quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án sử dụng vốn ngân sách địa phương do cơ quan trung ương hoặc cấp tỉnh thực hiện, và đề nghị làm rõ để hiểu đúng theo pháp luật. Ông cũng đề nghị bổ sung quy định tại Điều 44a về trình tự thẩm định, phê duyệt dự toán nhiệm vụ giải phóng mặt bằng trước khi quyết định chủ trương đầu tư, nhằm đẩy nhanh tiến độ và tạo hành lang pháp lý vững chắc.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cơ bản thống nhất với dự thảo sửa đổi Luật Đầu tư công, đánh giá cao việc phân quyền cho cấp xã. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng quy định tại Khoản 11, Điều 6, về quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án liên xã yêu cầu các xã thống nhất giao một Ủy ban nhân dân cấp xã làm cơ quan quyết định, có thể gặp khó khăn trong thực tế. Ông đề nghị bổ sung quy định rằng nếu các xã không thống nhất, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ định một Ủy ban nhân dân cấp xã làm đầu mối, để khắc phục khoảng trống pháp lý và đảm bảo tiến độ dự án. Ông cũng tán thành nguyên tắc phân quyền linh hoạt tại Khoản 35, Điều 6, nhưng đề nghị bổ sung điều kiện ủy quyền cụ thể để tránh trao quyền vượt năng lực cấp xã, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả giám sát.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân ủng hộ dự thảo sửa đổi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, đặc biệt việc bãi bỏ Điều 6 về Hội đồng thẩm định dự án, giúp rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án. Tuy nhiên, ông cho rằng cơ chế chia sẻ tăng giảm doanh thu tại Điểm c, Khoản 2, Điều 82, khi chỉ xem xét bù đắp khi doanh thu dưới 75%, dễ dẫn đến cơ chế xin-cho và không khuyến khích nhà đầu tư. Ông đề nghị quy định mức doanh thu tối thiểu, như 90%, để bù đắp ngay, như cách một số nước áp dụng, nhằm hỗ trợ nhà đầu tư hiệu quả hơn. Ông cũng nhấn mạnh cần xử lý dứt điểm các dự án BOT ký trước ngày 1/1/2021, như dự án cầu Thăng Long, để tránh kéo dài tình trạng bất cập tại cửa ngõ Thủ đô.
Tối ưu hóa quản lý tài sản công và thúc đẩy chuyển đổi số
Đại biểu Trần Khánh Thu thống nhất với sự cần thiết sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, đề xuất bổ sung nội dung tại Điều 27 về quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị tham gia quản lý tài sản công. Bà cho rằng cần bổ sung Điểm e, Điều 22, cho phép khai thác, cho thuê tài sản công là trụ sở các cơ quan, đơn vị chưa sử dụng hết, để tránh lãng phí trong bối cảnh sắp xếp các đơn vị hành chính công. Bà nhấn mạnh rằng Nghị định 114 sửa đổi Nghị định 151 chỉ cho phép khai thác các nội dung phụ trợ như nhà ăn, căng tin, nhưng cần mở rộng để tối ưu hóa tài sản công. Bà đề nghị giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết về điều kiện, quyền và nghĩa vụ của người đứng đầu trong việc lập đề án khai thác tài sản công trình, trình Bộ trưởng hoặc Thủ trưởng cơ quan ngang bộ phê duyệt, đảm bảo phù hợp với thực tế.
Đại biểu Dương Khắc Mai cũng tán thành sửa đổi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, đặc biệt quy định tại Khoản 3, Điều 2, về đơn giản hóa quy trình cho dự án PPP nhóm B, nhóm C không sử dụng vốn nhà nước. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng nhà nước tham gia dự án PPP không chỉ bằng vốn mà còn bằng tài sản như đất đai, cơ sở hạ tầng, nên không nên phân biệt quy trình dựa trên tiêu chí sử dụng vốn nhà nước. Ông đề nghị quản lý chặt chẽ tất cả nguồn lực nhà nước để đảm bảo hiệu quả, đồng thời cân nhắc quy định về trách nhiệm nghiên cứu, phát triển công nghệ trong hợp đồng PPP, vì có thể làm giảm tính hấp dẫn của đầu tư PPP. Ông cho rằng phát triển khoa học công nghệ nên được thực hiện qua các cơ chế khác, như các luật, nghị quyết hiện hành.