Đại biểu Quốc hội đề xuất tiếp tục quy định thẩm quyền giám sát của tổ đại biểu hội đồng nhân dân

Toàn cảnh phiên họp

Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) cho rằng, dự thảo luật quy định hoạt động giám sát của đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh giám sát việc giải quyết trả lời kiến nghị của cử tri thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan ở trung ương theo sự phân công của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Theo ông Hải, nếu thực hiện được như vậy sẽ tốt cho việc giải quyết kiến nghị của cử tri, nâng cao trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền ở trung ương trong việc giải quyết các kiến nghị của cử tri. Nhưng để thực hiện được là vấn đề rất khó. Bởi không mấy thuận lợi khi đoàn đại biểu ở địa phương thực hiện giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri đối với các cơ quan ở trung ương. Hơn nữa, cùng một lúc có thể có nhiều đoàn của địa phương cùng giám sát một cơ quan trung ương, hoặc tháng này đoàn giám sát của địa phương này, tháng sau đoàn giám sát của địa phương khác thì cũng gây khó khăn cho các cơ quan ở trung ương được giám sát.

Ông Mai Văn Hải phát biểu (Ảnh: Quang Vinh)

Vì vậy, ông Hải đề nghị có sự thống nhất và nên giao cho Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội thực hiện việc giám sát giải quyết kiến nghị của cử tri đối với các cơ quan ở Trung ương. Còn đoàn đại biểu Quốc hội ở địa phương thì giám sát việc giải quyết các kiến nghị của cử tri đối với các cơ quan có thẩm quyền ở địa phương.

Về thẩm quyền và hoạt động giám sát của tổ đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND), ông Hải thống nhất nên quy định như phương án một. Bởi theo phân tích của ông Hải, thực tế thực hiện Luật giám sát của Quốc hội và HĐND hiện hành thì hoạt động giám sát của tổ đại biểu HĐND còn rất nhiều mặt hạn chế, còn hình thức.

Theo ông Hải, nguyên nhân do quy định thẩm quyền giám sát của tổ đại biểu HĐND rộng. Bên cạnh đó, cũng có nguyên nhân do lãnh đạo chỉ đạo của thường trực HĐND đối với hoạt động giám sát của tổ đại biểu HĐND ở nhiều nơi chưa được quan tâm đúng mức. Trách nhiệm của đại biểu trong việc thực hiện giám sát của tổ chưa cao dẫn đến việc giám sát của tổ đại biểu HĐND kém hiệu quả hình thức.

Từ phân tích đó, để khắc phục tình trạng tồn tại yếu kém trong hoạt động giám sát của tổ đại biểu HĐND và kế thừa quy định của luật hiện hành phát huy được vai trò giám sát của tổ đại biểu HĐND, ông Hải nói nên quy định giới hạn quyền giám sát của tổ đại biểu như phương án một. Tức là chỉ thực hiện giám sát việc thi hành pháp luật ở địa phương khi được thường trực HĐND giao.

Theo Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Đoàn Vĩnh Long), một quy định mới được bổ sung so với luật hiện hành để nhằm đảm bảo các yêu cầu, các kiến nghị của đoàn đại biểu Quốc hội sau giám sát sẽ được xem xét thực thi một cách nghiêm túc. Tuy nhiên hiện giữa dự thảo luật chỉ quy định thời hạn mà các cơ quan, tổ chức, cá nhân tại địa phương có trách nhiệm xem xét và trả lời kể từ ngày nhận được kiến nghị. Trong khi đó chưa quy định đối với các cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền ở trung ương về trách nhiệm và thời hạn trả lời các kiến nghị của đoàn đại biểu Quốc hội.

Từ đó bà Nhi đề nghị, bổ sung quy định để tạo cơ chế trong việc tiếp thu trả lời các kiến nghị của đoàn một cách nghiêm túc và hiệu quả. Bởi vì đây đang là vấn đề trong thời gian qua các địa phương đang vướng.

Bà Nguyễn Thị Yến Nhi phát biểu (Ảnh: Quang Vinh)

Về thẩm quyền và hoạt động giám sát của tổ đại biểu HĐND, Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Lâm Đồng) cũng cho hay, xét về góc độ pháp lý cũng như thực tiễn việc quy định thẩm quyền này là cần thiết để đảm bảo sự thống nhất của hệ thống pháp luật và hỗ trợ hoạt động giám sát khi cần sự phối hợp chuyên môn.

Ông Mai chọn phương án một, và cho rằng trong thực tế công tác giám sát của tổ đại biểu HĐND là ít, và hạn chế. Vì vậy ông Mai đề nghị có thể cân nhắc chỉ nên quy định thẩm quyền cho tổ đại biểu HĐND ở cấp tỉnh.

Ông Dương Khắc Mai phát biểu (Ảnh: Quang Vinh)

Trước đó, báo cáo Quốc hội về thẩm quyền giám sát của Tổ đại biểu HĐND, ông Dương Thanh Bình, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cho hay vấn đề này còn có hai loại ý kiến. Theo đó, loại ý kiến thứ nhất cho rằng, việc tiếp tục quy định thẩm quyền giám sát của Tổ đại biểu HĐND trên cơ sở kế thừa Luật Giám sát hiện hành là cần thiết, vừa bảo đảm phù hợp cơ cấu tổ chức của HĐND, vừa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của Tổ đại biểu HĐND.

Tuy nhiên, để khắc phục hạn chế trong thời gian qua, hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND tại một số địa phương chưa thực sự hiệu quả thì cần quy định giới hạn thẩm quyền, phạm vi giám sát của Tổ đại biểu HĐND chỉ khi được HĐND hoặc Thường trực HĐND cùng cấp giao, bảo đảm phù hợp với mô hình tổ chức, điều kiện bảo đảm hoạt động của Tổ đại biểu HĐND. Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành loại ý kiến này và đã thể hiện là phương án 1 tại Điều 37 của dự thảo Luật.

Loại ý kiến thứ hai cho rằng, thực tiễn thời gian qua, hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND còn hình thức, chưa thật sự hiệu quả, mặt khác có thể chồng chéo với hoạt động giám sát của các chủ thể khác tại địa phương. Do đó, đề nghị dự thảo Luật không quy định về thẩm quyền giám sát của Tổ đại biểu HĐND.

Trước vấn đề trên, ông Bình nêu rõ Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý dự thảo Luật, thể hiện 2 phương án tại Điều 37 để xin ý kiến các vị ĐBQH.

Việt Thắng - Trung Hiếu