Đại biểu Quốc hội: Nhiều phụ nữ không sinh con thứ hai vì không có người trông trẻ

Toàn cảnh phiên họp về dự thảo Luật Dân số chiều ngày 10/11. (Nguồn: Quốc hội)

Chăm sóc con không chỉ là trách nhiệm của người mẹ

Đại biểu Tô Văn Tám (đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi) cho rằng, việc duy trì mức sinh thay thế là nhiệm vụ không thể chỉ do Nhà nước đảm nhiệm, mà cần huy động sự tham gia của các tổ chức kinh tế, xã hội và doanh nghiệp.

Đại biểu đề nghị mở rộng quy định về chủ thể có trách nhiệm hỗ trợ người lao động duy trì mức sinh, thông qua các chính sách linh hoạt về nghỉ sinh, hỗ trợ tài chính hoặc môi trường làm việc thân thiện. Theo Đại biểu, thực tế cho thấy nhiều phụ nữ dù có nhu cầu sinh con nhưng vẫn ngại nghỉ sinh do lo lắng về thu nhập hoặc cơ hội nghề nghiệp.

"Nếu có sự chung tay của các tổ chức kinh tế, doanh nghiệp, qua đó hỗ trợ người lao động thực hiện thiên chức làm mẹ mà không bị thiệt thòi, thì chính sách duy trì mức sinh mới thực sự khả thi", đại biểu Tô Văn Tám nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn ĐBQH thành phố Hải Phòng) phân tích, cần mở rộng các biện pháp hỗ trợ phụ nữ chăm sóc con như phát triển hệ thống nhà trẻ, cơ sở trông giữ trẻ từ 6 tháng tuổi, nhất là tại khu công nghiệp, khu đô thị và vùng có nhiều lao động nữ.

“Nếu phụ nữ có thể yên tâm gửi con ở cơ sở an toàn, chất lượng, họ sẽ chủ động quay lại công việc, không bị gián đoạn sự nghiệp”, Đại biểu đề xuất. Bên cạnh đó, Đại biểu cũng nhấn mạnh, chính sách cần trao quyền lựa chọn cho phụ nữ, để họ được quyết định thời điểm quay lại làm việc tùy theo nhu cầu cá nhân và hoàn cảnh gia đình.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên (đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh) tiếp nối quan điểm này khi cho rằng việc phát triển hệ thống dịch vụ chăm sóc trẻ em cần được xem là một trụ cột quan trọng trong chính sách khuyến khích sinh đẻ.

Đại biểu phân tích: “Nhiều phụ nữ không dám sinh con thứ hai vì không có người trông trẻ hoặc phải nghỉ việc dài ngày để chăm con. Do đó, Nhà nước cần đầu tư và khuyến khích xã hội hóa dịch vụ trông giữ trẻ, giáo dục mầm non, nhất là ở khu vực đô thị và vùng công nhân”.

Cũng theo Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên, đây không chỉ là chính sách hỗ trợ phụ nữ, mà còn là biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao năng suất lao động. Khi phụ nữ có điều kiện quay lại công việc sớm, doanh nghiệp cũng hưởng lợi từ sự ổn định nhân lực.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên nhấn mạnh: “Chăm sóc con không chỉ là trách nhiệm của người mẹ. Chính sách cần thúc đẩy vai trò của người cha trong việc cùng chia sẻ công việc gia đình, qua đó hình thành văn hóa bình đẳng và sẻ chia trong mỗi gia đình Việt Nam hiện đại”.

Coi chính sách dân số là chính sách phát triển con người

Về chính sách hỗ trợ tài chính cho phụ nữ dân tộc thiểu số sinh con, đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên cho rằng, chính sách cần được đưa ra thận trọng và có trọng tâm.

Theo bà, tỷ suất sinh ở các nhóm dân tộc thiểu số hiện nay từ 4 đến 4,3 con/phụ nữ, cao hơn gấp đôi mức trung bình cả nước, trong khi tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh cao gấp 5-6 lần, và khoảng 20-24% phụ nữ sinh con tại nhà không được hỗ trợ y tế.

Đại biểu phân tích: “Vấn đề ở đây không phải là họ không muốn sinh con, mà là chưa có điều kiện chăm sóc và nuôi dạy con tốt. Nếu chỉ khuyến khích sinh thêm mà không cải thiện hạ tầng y tế, giáo dục thì chính sách sẽ phản tác dụng".

Đại biểu đề nghị ưu tiên đầu tư cho y tế cơ sở, giáo dục, nhà ở, giao thông, đồng thời lồng ghép chính sách nâng cao vị thế kinh tế của phụ nữ dân tộc, giúp họ tự chủ hơn trong quyết định sinh sản. Song song, Đại biểu kiến nghị xem xét giảm thuế thu nhập cá nhân cho gia đình sinh đủ hai con, coi đây là biện pháp khuyến khích bền vững, trực tiếp và phù hợp xu thế quốc tế.

Dự thảo Luật Dân số đang dần tiệm cận với cách tiếp cận mới, coi chính sách dân số là chính sách phát triển con người. Các giải pháp duy trì mức sinh, hỗ trợ vô sinh, chăm sóc trẻ em, nghỉ thai sản linh hoạt và phát triển vùng dân tộc thiểu số đều hướng đến mục tiêu chung bảo đảm quyền sinh sản, bình đẳng giới và chất lượng cuộc sống cho mọi người dân.

Gia Thành