'Đại dịch' béo phì và bài toán thuốc giảm cân ở Ấn Độ

Ấn Độ đang đối diện với tình trạng gia tăng nhanh chóng các ca mắc tiểu đường và béo phì

Nhiều bác sĩ hàng đầu tại Ấn Độ đã lên tiếng về những nguy cơ từ sự bùng nổ của các liệu pháp tiêm giảm cân, đồng thời nhấn mạnh rằng đây không phải là “giải pháp thần kỳ” có thể chấm dứt cuộc khủng hoảng tiểu đường và béo phì đang ngày càng nghiêm trọng tại quốc gia này.

Kể từ khi được đưa vào thị trường Ấn Độ trong năm nay, nhu cầu đối với các loại thuốc giúp ức chế cảm giác thèm ăn như Mounjaro, Wegovy và Ozempic đã tăng mạnh.

Đáng chú ý, chỉ sau 8 tháng được cấp phép lưu hành, Mounjaro là loại thuốc tiêm có tác dụng kiểm soát đường huyết và giảm cảm giác đói nhằm hỗ trợ điều trị tiểu đường và béo phì đã nhanh chóng trở thành thuốc bán chạy nhất tại Ấn Độ, thậm chí vượt qua cả các loại kháng sinh.

Người phát ngôn của tập đoàn dược phẩm Eli Lilly, nhà sản xuất thuốc Mounjaro cho biết, quá trình đô thị hóa nhanh, lối sống ít vận động cùng sự thay đổi trong chế độ ăn uống đang khiến việc kiểm soát cân nặng trở thành ưu tiên lớn của y tế công cộng.

Nhiều chuyên gia y tế và bệnh nhân cho rằng, việc mở rộng khả năng tiếp cận các mũi tiêm này là nhu cầu cấp thiết từ lâu đối với Ấn Độ, quốc gia đang chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ của béo phì và tiểu đường, đe dọa làm quá tải hệ thống y tế vốn đã thiếu nguồn lực.

Theo dự báo, tiểu đường và béo phì có thể trở thành những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Ấn Độ vào năm 2030. Một phân tích toàn cầu gần đây cho thấy nước này hiện có khoảng 212 triệu người trưởng thành mắc tiểu đường, chiếm hơn một phần tư tổng số ca trên toàn thế giới.

Nghiên cứu của tạp chí Lancet cũng chỉ ra rằng, vào năm 2021 Ấn Độ có khoảng 180 triệu người trưởng thành thừa cân hoặc béo phì, và con số này có thể tăng lên 450 triệu vào năm 2050, tương đương gần 1/3 dân số trưởng thành dự kiến.

Mohit Bhandari, một trong những bác sĩ phẫu thuật giảm béo hàng đầu của Ấn Độ cho rằng, số liệu chính thức về tiểu đường và béo phì có thể bị đánh giá thấp đáng kể do công tác thu thập dữ liệu còn hạn chế. Ông ước tính con số thực tế có thể cao hơn khoảng 10% so với thống kê của chính phủ.

Tuy vậy, ông Bhandari cũng là người lên tiếng mạnh mẽ kêu gọi thận trọng trước tình trạng sử dụng thuốc giảm cân tràn lan và thiếu kiểm soát. Theo ông, các loại thuốc này đang bị lạm dụng và kê đơn không đúng cách, tiềm ẩn nguy cơ gây ra những hệ quả nghiêm trọng về lâu dài.

Ông nhấn mạnh các thuốc tiêm giảm cân mang lại lợi ích lớn và được chào đón tại Ấn Độ, nhưng cần có sự giám sát chặt chẽ của chính phủ. Ông cảnh báo về việc cho phép dược sĩ hoặc bác sĩ đa khoa kê đơn rộng rãi, nhất là khi có nguy cơ lợi ích tài chính chi phối, đồng thời lưu ý rằng các mũi tiêm này đang được rao bán ngày càng phổ biến tại phòng gym và thẩm mỹ viện.

Theo ông Bhandari, việc chỉ định thuốc cần đi kèm quy trình sàng lọc và theo dõi nghiêm ngặt. Thuốc có thể gây teo cơ, viêm tụy, sỏi mật và thậm chí ảnh hưởng đến thị lực ở một số bệnh nhân có bệnh nền nhất định.

Vì vậy, ông kêu gọi chỉ cho phép một hội đồng bác sĩ chuyên khoa được kê đơn, chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch điều trị dài hạn. Ông cho rằng Ấn Độ là quốc gia có số người sử dụng các thuốc này nhiều nhất, nên nếu thiếu kiểm soát, nguy cơ biến chứng sẽ rất cao.

Anoop Misra, chuyên gia nội tiết hàng đầu làm việc tại bệnh viện Fortis ở Delhi, cũng đưa ra cảnh báo tương tự. Ông cho rằng chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, lối sống ít vận động và ô nhiễm môi trường là những nguyên nhân chính khiến tiểu đường và béo phì gia tăng, ảnh hưởng cả tầng lớp thành thị giàu có lẫn cộng đồng nông thôn nghèo.

Dù vậy ông Anoop Misra nhấn mạnh rằng, để giải quyết “đại dịch quốc gia” về béo phì và tiểu đường, cần những thay đổi sâu rộng về lối sống và giáo dục sức khỏe. Thuốc tiêm giảm cân chỉ là một phần trong giải pháp tổng thể. Theo ông, nền tảng vẫn phải là dinh dưỡng hợp lý, chế độ ăn lành mạnh hơn, tăng cường vận động và chỉ sử dụng thuốc khi thật sự cần thiết.

MINH PHẠM