Đại tướng Chu Huy Mân một lòng trung kiên với cách mạng

- Thưa Tiến sĩ Đặng Kim Oanh, tham gia cách mạng khi mới 16 tuổi, 17 tuổi vào Đảng, 18 tuổi bị thực dân Pháp bắt và tra tấn cực hình, người chiến sĩ cộng sản Chu Huy Mân đã thực hiện lời thề trước Đảng như thế nào?

Tiến sĩ Đặng Kim Oanh. Ảnh: Diệp Chi

- Khi phong trào cách mạng Xô Viết Nghệ Tĩnh những năm 1930 - 1931 bị địch dìm trong biển máu, các hoạt động đàn áp khủng bố trắng được diễn ra khắp nơi, đặc biệt là ở làng của đồng chí Chu Huy Mân. Sau 2 ngày, bọn địch khủng bố, đàn áp dã man, thậm chí là dùng roi mây ngâm nước mắm phơi nhiều ngày tra tấn, một số người đã quy thuận, nhưng đồng chí Chu Huy Mân không hề khai báo, giữ trọn niềm tin, lời thề dưới cờ Đảng.

- Khi bị địch bắt, không chỉ giữ vững tấm lòng kiên trung, không khai báo trước đòn roi của kẻ thù, đồng chí Chu Huy Mân còn biến nhà tù thành trường học, thành nơi hoạt động cách mạng, nhất là trong thời gian đồng chí bị biệt giam ở Nhà tù Đắc Lây, Kon Tum. Tiến sĩ có thể cho biết rõ hơn về hoạt động của đồng chí Chu Huy Mân trong khoảng thời gian này?

- Nhà tù ở Đắc Lây là một nhà lao được xây dựng ở vùng thung lũng hẻo lánh, khu vực đó chỉ có một vài gia đình người Thượng sinh sống. Vào tháng 5/1941, địch đưa về nhà tù Đắc Lây khoảng 100 tù chính trị. Trong đó, có những đồng chí như đồng chí Nguyễn Duy Trinh, đồng chí Chu Huy Mân, đồng chí Tố Hữu và đồng chí Lê Văn Hiến. Nhà lao này chưa có chi bộ Đảng, đồng chí Chu Huy Mân cùng với các đồng chí tù chính trị đã bắt đầu thành lập ra Ban tự quản của tù nhân. Đồng chí Chu Huy Mân được phân công phụ trách tài chính và chăm lo ăn uống cho tù nhân.

- Tôi được biết, trong thời gian này, đồng chí Chu Huy Mân đã cảm hóa được những người lính cai ngục, biến họ từ những người làm việc cho thực dân Pháp, trở thành những người có cảm tình với cách mạng… Vậy, đồng chí Chu Huy Mân đã cảm hóa họ bằng cách làm như thế nào, thưa Tiến sĩ Đặng Kim Oanh?

- Đầu tiên, đồng chí Chu Huy Mân và các đồng chí của chúng ta đã cảm hóa lính canh người Thượng, nói rõ cho họ biết, các đồng chí đang làm việc, hoạt động cách mạng là vì dân, vì nước và vì cách mạng. Và có một điểm rất hay là đồng chí Chu Huy Mân cùng các đồng chí trong Ban tự quản của nhà tù, đã dùng những thực phẩm vốn ít ỏi của mình, ví dụ như trích ra một ít nước mắm, ít cá để trang trải lo phụ giúp cho những người lính canh chăm lo cho gia đình. Cứ như thế, đồng chí Chu Huy Mân đã cảm hóa được họ. Những lính canh người Thượng cũng dần hiểu ra, những người như đồng chí Chu Huy Mân mặc dù là tù chính trị, tù nguy hiểm nhưng rất tốt, sống tình cảm và nhân văn. Dần dần những người lính Thượng đã cảm tình với tù chính trị. Có những buổi đưa người tù đi ra ngoài, lính canh người Thượng nới lỏng kỷ luật. Thậm chí có những đoàn tù vượt ngục, khi Chúa ngục ra lệnh vây bắt, nhưng lính canh cứ chần chừ, để tạo điều kiện cho tù nhân vượt đi.

Lễ cắt băng khai mạc triển lãm “Đại tướng Chu Huy Mân - vị tướng “Hai Mạnh” đức độ, đa tài” tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam ngày 15/3/2023. Ảnh: Nhật Nam/VGP

- Từ tấm gương kiên trung của Đại tướng Chu Huy Mân, Tiến sĩ có suy nghĩ như thế nào về việc rèn luyện đạo đức cách mạng của người đảng viên hiện nay?

- Tấm gương của Đại tướng Chu Huy Mân trong lao tù đế quốc thể hiện sự gan góc, kiên định với đường lối cánh mạng của Đảng và cả tinh thần không ngừng học tập học mọi lúc, mọi nơi. Chúng ta học từ ông về văn hóa, học chính trị, học lý luận và trau dồi đạo đức, lối sống, tư cách của một người cách mạng. Vấn đề này rất quan trọng đối với một người cộng sản hiện nay. Đặc biệt đối với cán bộ, đảng viên, cần không nao núng trước mọi khó khăn, không sờn gan, không nản chí trước những cám dỗ của vật chất.

- Thiết nghĩ, nếu như nhiều cán bộ, đảng viên hiện nay thấm nhuần đạo đức cách mạng, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng như đồng chí Chu Huy Mân, thì có lẽ họ sẽ tu dưỡng, rèn luyện nhiều hơn, để chúng ta không phải chứng kiến những vụ việc kỷ luật cán bộ như trong thời gian vừa qua?

- Chúng ta rất đau xót, khi mà nhiều đảng viên, kể cả cán bộ cấp cao, cũng có những diễn biến về tư tưởng, đạo đức, lối sống, không coi trọng nhân phẩm, không trung kiên với Đảng và đặc biệt, là không thấy sự hy sinh của hàng triệu cán bộ, đảng viên vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, vì độc lập, tự do của dân tộc. Cho nên tôi nghĩ rằng, điều quan trọng nhất hiện nay của cán bộ, đảng viên, nhất là những người đứng đầu là sự nêu gương, kiên quyết đi theo Đảng, vững vàng với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

- Xin trân trọng cảm ơn Tiến sĩ Đặng Kim Oanh!

Diệp Chi (Thực hiện)