Đánh phản động và tiễu phỉ ở Lào Cai

Nhà bia tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ hy sinh trong cuộc tiễu phỉ tại xã Tả Ngài Chồ, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Ảnh: Đăng Bảy

Đập tan tổ chức phản động Lý Cà Sa

Ở các xã vùng cao biên giới, lợi dụng trình độ nhận thức, giác ngộ của một số quần chúng còn yếu, đời sống vật chất, tinh thần còn nhiều thiếu thốn, kẻ địch và các phần tử phản động đã gây ra những vụ “xưng vua - nổi phỉ”, gây cho ta rất nhiều khó khăn, phức tạp trong công tác quản lý, bảo vệ an ninh biên giới.

Tháng 4/1959, Lý Cà Sa (một đối tượng phức tạp từ nước ngoài sang cư trú ở địa bàn huyện Bát Xát, Lào Cai từ năm 1950), lợi dụng sự mê tín của đồng bào ở hai xã Y Tý và Ngải Thầu, đã tiến hành nhiều hoạt động chống phá chính quyền. Lý Cà Sa làm chủ mưu, tụ tập một số tay chân phản động bao gồm bọn tề, ngụy, phỉ cũ chưa chịu cải tạo, bọn đặc vụ từ nước ngoài sang, tuyên truyền, xúi giục đồng bào người Mông, Hà Nhì chống lại cách mạng, tích trữ lương thực, vũ khí chuẩn bị cướp chính quyền. Chúng còn móc nối và lôi kéo được Phó Chủ tịch Ủy ban hành chính và Xã đội trưởng xã A Lù, huyện Bát Xát để củng cố thêm lực lượng.

Theo lệnh Lý Cà Sa, ngày 7/4/1959, chúng viết giấy triệu tập Trung đội dân quân của xã A Lù đi làm nhiệm vụ đột xuất. Khi dân quân tập trung đầy đủ, chúng thu hết số vũ khí rồi cho về. Chúng còn viết thư yêu cầu dân quân xã A Mú Sung cử 1 tiểu đội 12 người với 8 khẩu súng sang chi viện. Đến nơi, bọn chúng tước súng và bắt ép số dân quân này theo chúng chuẩn bị đánh lên khu vực Y Tý, cướp cửa hàng mậu dịch, vây đánh dân quân xã Lao Chải... Nhưng kế hoạch bị lộ nên chúng chưa dám hành động.

Trước những diến biến phức tạp và nguy hiểm của chúng, Ban Chỉ huy CANDVT tỉnh Lào Cai điều một trung đội cơ động phối hợp với các đơn vị thuộc Tỉnh đội Lào Cai đập tan vụ bạo loạn ở huyện Bát Xát. Được dân quân 2 xã Lao Chải và San Cha Chải phối hợp giúp đỡ, các lực lượng truy quét đã kiên trì vận động, thuyết phục quần chúng tham gia đấu tranh; tuyên truyền chính sách khoan hồng của Đảng và Chính phủ đối với những người lầm đường lạc lối, người ăn năn hối cải và những người tự nguyện đầu thú, kêu gọi họ trở về làm ăn, sinh sống. Chỉ trong 10 ngày đấu tranh liên tục, bằng các biện pháp nghiệp vụ khôn khéo, ta phá tan âm mưu gây bạo loạn của tổ chức phản động do Lý Cà Sa cầm đầu; bắt giữ toàn bộ bọn chủ mưu đưa ra xử lý trước pháp luật và nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân, tình hình địa bàn, củng cố cơ sở đảng, chính quyền địa phương.

Tiễu phỉ ở Pha Long

Năm 1959, bọn địa chủ, phỉ cũ, ngụy quân chưa chịu cải tạo ở khu vực Pha Long, huyện Mường Khương do Lý Seo Tá và Lìu Sín Siền chỉ huy móc nối với các phần tử phản động tập hợp lực lượng gây bạo loạn nhằm cướp Đồn CANDVT Pha Long tiến tới lật đổ chính quyền huyện Mường Khương. Chúng ra sức tuyên truyền tư tưởng phản động, tung tin “Mỹ - Diệm Bắc tiến”, phỉ sắp nổi lên đánh chiếm tỉnh Lào Cai. Kế hoạch hành động của chúng được chuẩn bị khá kỹ lưỡng, từ việc chuẩn bị lực lượng, vũ khí đến việc điều tra quy luật hoạt động canh phòng, tuần tra, đi lại của cán bộ, chiến sĩ Đồn CANDVT Pha Long. Chúng còn dự kiến cả các mục tiêu tấn công tiếp theo và phương án đối phó khi bị thất bại. Chúng dùng “mỹ nhân kế” mua chuộc, khống chế một số chiến sĩ Đồn CANDVT Pha Long làm nội ứng, tiếp tay cho địch.

Cán bộ Đồn Biên phòng Pha Long tri ân các anh hùng liệt sĩ đã anh dũng ngã xuống trong chiến đấu tiêu diệt bọn phỉ tại khu vực Pha Long, huyện Mường Khương. Ảnh: Đăng Bảy

Đêm ngày 3, rạng ngày 4/9/1959, chúng ồ ạt tấn công Đồn CANDVT Pha Long. Sáng ngày 4/9, chúng tiếp tục bao vây tấn công cửa hàng lương thực, bách hóa, cướp đi một số tài sản. Sau khi nhận được tin báo, sáng ngày 4/9/1959, Ban Chỉ huy CANDVT tỉnh Lào Cai điều động Đại đội cơ động do Thiếu úy Lý Dùng Phà chỉ huy kết hợp với lực lượng tăng cường của Ty Công an, Tỉnh đội hành quân cấp tốc lên Pha Long. Đến cuối giờ chiều cùng ngày, các lực lượng chi viện kết hợp với dân quân xã đã đánh bật địch ra khỏi Pha Long, tiêu diệt tại chỗ 4 tên, bắn bị thương nhiều tên khác.

Ngày 6/9/1959, các lực lượng của ta phối hợp tấn công, truy quét, tiêu diệt và bắt sống một số lượng lớn quân phỉ; số còn lại bỏ chạy sang bên kia biên giới hoặc chạy về hướng Xi Ma Cai ẩn náu. Cuộc chiến đấu của ta kéo dài đến ngày 13/9/1959 mới cơ bản dẹp xong vụ nổi phỉ ở Pha Long. Cũng trong thời gian này, bằng tinh thần chủ động, kiên quyết tấn công, CANDVT tỉnh Lào Cai còn phát hiện và phá tan nhiều âm mưu nhen nhóm tổ chức phản động âm mưu lật đổ chính quyền ở địa bàn Mường Khương. Tiêu biểu là tổ chức gồm 39 tên, do Lù Chẩn Páng và Lùng Pao cầm đầu (5/1960). Hay như vụ tuyên truyền phản cách mạng do tên Lưu Hán Chi cầm đầu.

Cuối năm 1960, đầu năm 1961, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban hành chính tỉnh, CANDVT tỉnh Lào Cai đã liên tiếp mở các chiến dịch tiễu phỉ ở Sa Pa, Mường Khương, Bắc Hà. Trọng điểm là các khu vực xã Bản Mế, Thào Chu Phìn (Bắc Hà), Cán Hồ (Sa Pa). Qua kinh nghiệm của các đợt tiễu phỉ trước đây, các đơn vị chủ động đề xuất, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tranh thủ những người thuộc tầng lớp trên, người đứng đầu dòng họ có quan điểm tiến bộ, có uy tín. Qua đó, phối hợp với họ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân, đấu tranh cô lập, vận động bọn phỉ ra hàng. Do làm tốt công tác tuyên truyền, ngày 6/11/1960, ở Sa Pa có 3 tên phỉ mang theo 1 súng trung liên, 2 súng trường về đầu hàng chính quyền. Cũng trong đợt tiễu phỉ này, ta phát hiện và ngăn chặn được âm mưu nổi phỉ cướp Đồn CANDVT Si Ma Cai.

Tháng 5/1962, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã tới thăm và nói chuyện với cán bộ, chiến sĩ CANDVT tỉnh Lào Cai. Đại tướng căn dặn: “CANDVT làm nhiệm vụ nòng cốt bảo vệ biên giới. Muốn làm tốt nhiệm vụ, các đồng chí phải đoàn kết, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng vũ trang địa phương để tạo nên sức mạnh tổng hợp đánh thắng mọi kẻ thù”. Sau đó không lâu, tháng 4/1963, CANDVT các tỉnh: Hà Giang, Lào Cai đã phá tan âm mưu nhen nhóm tổ chức gây bạo loạn của bọn đặc vụ ở khu vực Xín Mần (Hà Giang) và Bắc Hà (Lào Cai).

Đăng Bảy