Đảo chính ở Niger: Người ủng hộ chính quyền quân sự xuống đường, LHQ chỉ trích điều kiện giam giữ Tổng thống, Nga nêu quan điểm?
Ngày 11/8, hàng nghìn người ủng hộ chính quyền quân sự của Niger đã tập trung gần một căn cứ quân sự của Pháp ở ngoại ô thủ đô Niamey. Bộ Ngoại giao Nga cho biết đang theo dõi sát các biễn biến ở Cộng hòa Niger.
Chính quyền quân sự Niger đã điều động các lực lượng tinh nhuệ tới dinh Tổng thống và sân bay để tăng cường an ninh. (Nguồn: AP)
Phản ứng trước việc Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) hôm 10/8 đã chấp thuận triển khai một “lực lượng dự phòng để khôi phục trật tự Hiến pháp” ở Niger, những người biểu tình hô vang những khẩu hiệu phản đối Pháp và ECOWAS.
Trong khi đó, nhiều người đã vẫy cờ Nga, Niger và bày tỏ sự ủng hộ đối với người đứng đầu chính quyền quân sự Niger, Tướng Abdourahamane Tiani.
Trước đó hôm 30/7, Pháp đã tổ chức sơ tán tự nguyện công dân của họ sau khi một cuộc biểu tình xảy ra bên ngoài Đại sứ quán Pháp tại Niger. Pháp có khoảng 1.500 quân nhân ở Niger, để hỗ trợ nước này chống lại cuộc nổi dậy đẫm máu của các phần tử thánh chiến kéo dài 8 năm qua. Nhiều quân nhân trong số đó được triển khai tại căn cứ không quân gần Niamey, một cơ sở do quân đội Pháp và lực lượng vũ trang Niger cùng điều hành.
* Trong khi đó, cùng ngày (11/8) Cao ủy Liên hợp quốc (LHQ) về nhân quyền Volker Turk đã bày tỏ quan ngại về các điều kiện ngày càng tồi tệ mà Tổng thống Mohamed Bazoum cùng gia đình đang phải đối mặt.
Phát biểu trong thông báo, ông Turk nhấn mạnh: “Tôi hết sức quan ngại về những điều kiện giam giữ đối với Tổng thống Mohamed Bazoum cùng vợ và con trai đang ngày càng tồi tệ”.
Trước đó, Tổng thống được dân bầu là ông Mohamed Bazoum đã bị lật đổ trong cuộc đảo chính tại Niger và hiện có những quan ngại về tình trạng sức khỏe và an toàn của ông. Theo ông Turk, ông nhận được “các báo cáo đáng tin cậy” cho biết “điều kiện giam giữ có thể dẫn tới sự đối xử vô nhân đạo, cũng như vi phạm các luật quốc tế về nhân quyền”.
Ông Turk cho biết thêm: “Những báo cáo cho biết, họ không được tiếp cận nước sạch để uống, trong điều kiện trời nắng nóng ở Niger, cũng như không được chăm sóc y tế cần thiết. Những người chịu trách nhiệm cho việc bắt giữ Tổng thống Niger cần phải tôn trọng và bảo đảm đầy đủ quyền của ông ấy và những người khác”
* Ngày 11/8, Bộ Ngoại giao Nga cho hay giải pháp quân sự cho cuộc khủng hoảng Niger có thể dẫn đến một cuộc xung đột kéo dài ở nước này và khiến khu vực Sa mạc Sahara bị mất ổn định nghiêm trọng. Bộ Ngoại giao Nga cũng cho biết, đang theo dõi sát các biễn biến ở Cộng hòa Niger.
Thông báo có đoạn: “Cộng đồng kinh tế của các quốc gia Tây Phi đang thực hiện các bước đi nhằm khôi phục trật tự Hiến pháp ở Niger thông qua đối thoại chính trị và ngoại giao với chính quyền mới của Niger. Nga ủng hộ các nỗ lực hòa giải của ECOWAS nhằm tìm cách thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay”.
Bộ trên lưu ý hội nghị Thượng đỉnh khẩn cấp của ECOWAS, được tổ chức tại Abuja vào ngày 10/8, đã quyết định bắt đầu chuẩn bị cho việc triển khai lực lượng dự phòng của tổ chức này để có thể thực hiện một cuộc can thiệp vũ trang vào Niger nhằm trả tự do cho Tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazoum.
Quân đội Niger đã cam kết sẵn sàng đẩy lùi bất kỳ sự can thiệp nào của nước ngoài. Ngoài ra, họ tuyên bố thành lập một chính phủ chuyển tiếp tập hợp các thành viên của xã hội dân sự.
Vào cuối tháng 7/2023, một nhóm sĩ quan thuộc Lực lượng Bảo vệ Tổng thống của Niger đã phát động một cuộc đảo chính và tuyên bố phế truất Tổng thống Mohamed Bazoum.
Hội đồng Quốc gia Bảo vệ Tổ quốc được thành lập để điều hành đất nước và đứng đầu là Tướng Abdurahmane Tchiani, chỉ huy Lực lượng cảnh vệ của Tổng thống từ năm 2011. Trong khi đó, Tổng thống Bazoum vẫn bị giam giữ tại nơi cư trú.
