Đâu phải tháng ăn chơi

“Tháng Giêng là tháng ăn chơi”-câu nói của các cụ được lưu truyền đến ngày nay và nhiều người vẫn mặc nhiên cho rằng đây là thời gian nghỉ ngơi mà không biết rằng câu nói đó chỉ giới hạn trong phạm vi lúc nông nhàn của những vùng trồng lúa nước.

Các nhà nghiên cứu lý giải, sở dĩ có câu nói đó vì xa xưa, tuyệt đại đa số người dân đều làm nông nghiệp. Tùy từng vùng mà có lịch nông vụ khác nhau, có vùng cấy hái trước Tết nhưng có vùng lại chờ tháng Hai nắng ấm mới cày cấy. Và tháng Giêng là khoảng thời gian rỗi, bà con mở hội để vui chơi, nghỉ ngơi sau những ngày mùa vất vả, cực nhọc.

Tuy nhiên, quan niệm và lối sinh hoạt này chỉ phù hợp với với cộng đồng xã hội lúc bấy giờ. Còn xã hội ngày nay đã biến đổi, khi mà quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra nhanh thì ngành nghề trong xã hội cũng biến đổi theo.

Số người lao động trong lĩnh vực nông nghiệp ít dần, số lao động trong các ngành nghề khác tăng lên, tính chất công việc cũng khác nhau. Đó là chưa kể, không gian làng xã cũng biến đổi theo thời gian, nhất là vùng có tốc độ đô thị hóa nhanh, không gian dành cho tổ chức các lễ hội bị thu hẹp hoặc không còn thì quan niệm “tháng ăn chơi” không còn phù hợp.

Xã hội thay đổi nhanh chóng trong khi một bộ phận người dân chưa thích ứng kịp thế mới dẫn đến tình trạng là cứ sau Tết doanh nghiệp lại “đỏ mắt” tìm lao động vì một lượng công nhân về quê ăn Tết không trở lại hoặc trở lại thì phải sau rằm tháng Giêng. Hay trước đây, báo chí hay phản ánh gọi điện đến cơ quan A không có người nhấc máy hay đến đơn vị B không gặp được cán bộ giải quyết công việc vì họ “bận” đi lễ.

Xã hội không thể dừng hoạt động, người dân không thể chờ nửa tháng hay 1 tháng để giải quyết thủ tục hành chính, nhất là các doanh nghiệp, thời gian chính là tiền bạc, của cải, nếu chậm trễ có thể thiệt hại rất lớn. Vì thế khởi động công việc ngay sau nghỉ Tết là việc lầm quan trọng để duy trì hoạt động xã hội sau một thời gian nghỉ dài, đồng thời khắc phục tình trạng “đầu năm đủng đỉnh, cuối năm vội vàng”.

Ngay trong sản xuất nông nghiệp, quan niệm “Tháng Giêng là tháng ăn chơi” cũng không còn phù hợp vì khí hậu biến đổi, lịch nông vụ cũ không còn chính xác. Hai nữa, ngày xưa chỉ thuần cấy lúa thì tính chất thời vụ còn rõ nét nhưng hiện tại nhiều vùng chuyển sang sản xuất chuyên canh thì ranh giới thời vụ gần như không còn.

Như ở quê tôi, vùng chuyên sản xuất rau và hoa thì trước hay sau Tết bà con nông dân vẫn tất bật chăm sóc và thu hoạch. Tháng Giêng cũng không có thời gian rảnh và vụ nọ cứ gối vụ kia trong suốt cả năm.

Hai năm qua, dịch Covid-19 kéo dài gây thiệt hại lớn về nhiều mặt, nhất là kinh tế. Thực hiện Nghị quyết 128 của Chính phủ thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, hơn lúc nào hết chúng ta cần nhanh chóng phục hồi phát triển kinh tế. Năm nay, ngay từ mùng 7 tháng Giêng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã tham gia cày ruộng tại Lễ hội Tịch điền ở Hà Nam để động viên bà con nông dân xuống đồng cày cấy.

Còn hôm qua (8/2), tại cuộc họp đánh giá tình hình thực hiện Chỉ thị số 11 ngày 8/12/2021 của Ban Bí thư về việc tổ chức Tết Nhâm Dần năm 2022 và Chỉ thị số 35/CT-TTg ngày 31/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các biện pháp bảo đảm đón Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Ngay sau kỳ nghỉ Tết, các cơ quan, đơn vị phải tập trung thực hiện ngay các nhiệm vụ chính trị, nhanh chóng đưa các hoạt động trở lại bình thường, đảm bảo hoạt động công vụ diễn ra thông suốt, phục vụ tốt nhu cầu của nhân dân; không để xảy ra tình trạng ăn Tết kéo dài, lơ là công việc, làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân và doanh nghiệp.Tổng Bí thư lưu ý: Từng cơ quan phải có chương trình, kế hoạch hoạt động cụ thể trong năm 2022; ghi rõ đầu việc việc nào cần làm trước, việc nào cần làm sau, việc gì chưa nên làm nếu chưa chín muồi, phân công cụ thể nếu không xong phải chịu trách nhiệm ra sao. Tất cả hệ thống chính trị phải vào cuộc.Với người lao động, làm việc còn để bù đắp lại những ngày nghỉ việc vì dịch bệnh. Tháng Giêng không phải là thời gian để ăn chơi.Xuân Hòa