Đầu tư bảo tồn văn hóa

ĐBP - Trong nhịp sống hiện đại, khi làn sóng hội nhập và toàn cầu hóa lan tỏa mạnh mẽ, việc giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống càng trở nên cấp thiết. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, các cấp, ngành của Điện Biên đã dành nhiều tâm huyết, nguồn lực cho công tác bảo tồn văn hóa,.

Điện Biên luôn quan tâm bảo tồn di tích lịch sử. Trong đó, quần thể di tích Chiến trường Điện Biên Phủ là “trái tim” của công tác bảo tồn, được đầu tư bài bản, khoa học, vừa đảm bảo tính nguyên gốc, vừa nâng cao giá trị trưng bày, giáo dục truyền thống. Tỉnh đã triển khai hàng loạt dự án trọng điểm: Tôn tạo, bảo tồn Trung tâm Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, cải tạo Khu tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Mường Phăng, sửa chữa các công trình phục vụ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, dự án chiếu sáng nghệ thuật đồi D1, đồi A1, cùng xây dựng Nhà tưởng niệm Bác Hồ tại di tích đồi E2. Đặc biệt, Đền thờ Liệt sĩ tại đồi F - công trình linh thiêng đã hoàn thiện và đi vào sử dụng, trở thành điểm đến tâm linh, nơi tri ân các anh hùng đã ngã xuống vì độc lập dân tộc. Song song với trùng tu, công tác nghiên cứu, sưu tầm được đẩy mạnh. Các bảo tàng của tỉnh hiện đang lưu giữ, quản lý 19.559 hiện vật gốc. Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ đang được hiện đại hóa với việc số hóa 960 hiện vật và xây dựng chương trình tham quan bảo tàng ảo, mở ra hướng đi mới trong công tác quảng bá di sản bằng công nghệ số. Hình ảnh chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa giờ đây có thể đến với du khách khắp nơi trên thế giới chỉ qua một cú nhấp chuột - đó là bước chuyển mình mạnh mẽ, đưa lịch sử đến gần hơn với công chúng.

Bảo tồn không chỉ là gìn giữ mà còn là đầu tư để văn hóa phát triển, lan tỏa. Điện Biên đã và đang tập trung nguồn lực xây dựng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động văn hóa, từ tuyến tỉnh đến cơ sở. Công trình Bảo tàng tỉnh Điện Biên - dự kiến hoàn thành vào năm 2026 được xem là điểm nhấn quan trọng, là “ngôi nhà chung” lưu giữ, trưng bày, nghiên cứu kho tàng văn hóa đa dạng của các dân tộc trên địa bàn. Ở cấp cơ sở, hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao tiếp tục được củng cố. Tỉnh đã hỗ trợ đầu tư trang thiết bị cho 204 nhà văn hóa thôn, bản, tạo không gian sinh hoạt cộng đồng, nơi người dân cùng nhau gìn giữ nét đẹp truyền thống.

Nghệ thuật Xòe Thái được Điện Biên quan tâm bảo tồn, gìn giữ và phát huy. Trong ảnh: Liên hoan Nghệ thuật Xòe Thái năm 2024 với sự tham gia của 14 đoàn gồm 2.000 người đến từ các câu lạc bộ trên địa bàn tỉnh.

Nếu cơ sở vật chất là “thể xác” của văn hóa, thì con người chính là “linh hồn”. Nhận thức rõ điều này, Điện Biên đặc biệt quan tâm đến đội ngũ nghệ nhân dân gian, những “báu vật sống” của cộng đồng. Điện Biên tự hào khi có 2 di sản được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại: “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái” và “Nghệ thuật Xòe Thái”. Tỉnh đã ban hành Nghị quyết hỗ trợ hoạt động cho các đội văn nghệ quần chúng, góp phần duy trì, lan tỏa phong trào văn hóa cơ sở. Nhiều nghệ nhân ưu tú có hoàn cảnh khó khăn, thu nhập thấp được hưởng trợ cấp sinh hoạt hàng tháng. Cùng với đó, các chương trình hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc rất ít người như Cống, Si La được triển khai. Từ năm 2022 đến nay, tỉnh đã đầu tư xây dựng 5 công trình thiết yếu gồm nhà văn hóa, đường giao thông, điện sinh hoạt tại các bản vùng sâu, vùng xa, giúp người dân có điều kiện gìn giữ phong tục, tập quán và phát triển đời sống văn hóa tinh thần.

Tháng 8 vừa qua, tại bản Huổi Lốt, xã Mường Mùn, Bảo tàng tỉnh đã mở lớp truyền dạy nghề làm trang phục truyền thống dân tộc Khơ Mú, với sự tham gia của 2 nghệ nhân và 22 học viên. Kết thúc khóa học, Ban Tổ chức đã nghiệm thu sản phẩm, đánh giá nghiêm túc về chất lượng, hình dáng, cấu tạo của từng bộ trang phục. 5 bộ trang phục hoàn chỉnh - gồm 1 bộ nữ người lớn, 1 bộ nữ trẻ em, 1 bộ nam người lớn, 1 bộ nam trẻ em và 1 bộ trang phục thầy cúng đã được bàn giao cho UBND xã Mường Mùn để trưng bày, quảng bá và phục vụ công tác bảo tồn văn hóa”.

Nhìn lại chặng đường đã qua, có thể khẳng định: Điện Biên đã và đang đi đúng hướng trong hành trình “đầu tư cho bảo tồn văn hóa - đầu tư cho tương lai”. Những dự án, công trình, con số cụ thể đã minh chứng rõ ràng cho sự quan tâm, tâm huyết và tầm nhìn của các cấp, ngành trong tỉnh. Mỗi điệu xòe, mỗi làn điệu dân ca, mỗi nếp nhà sàn, mỗi di tích được tôn tạo... đều là sợi dây vô hình kết nối hiện tại với quá khứ, tạo nên bản sắc riêng cho Điện Biên. Và chính từ những đầu tư bền bỉ hôm nay, một Điện Biên của ngày mai sẽ tỏa sáng - một vùng đất vừa gìn giữ trọn vẹn di sản cha ông, vừa vươn mình mạnh mẽ trong dòng chảy phát triển hiện đại.

Bài, ảnh: Diệp Chi