Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, thúc đẩy Chính phủ kiến tạo phát triển

Tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ 9, chiều 12/2, Quốc hội đã nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); dự thảo nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày tờ trình. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các quy định về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Chính phủ; nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính phủ tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước hiệu lực, hiệu quả. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, thúc đẩy Chính phủ kiến tạo phát triển, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Dự thảo Luật gồm 5 chương, 32 điều (so với Luật hiện hành giảm 2 chương, 18 điều), bảo đảm tính kế thừa và khái quát cao theo yêu cầu đổi mới xây dựng pháp luật của Tổng Bí thư và Quốc hội, bảo đảm ổn định và tuổi thọ lâu dài trong hệ thống pháp luật.

Nội dung dự thảo Luật tập trung hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, trong đó điểm mới là Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về các ngành, lĩnh vực. Chính phủ phân công phạm vi quản lý Nhà nước cho các Bộ, cơ quan ngang Bộ; phân cấp thẩm quyền cho Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ theo phạm vi quản lý.

Dự thảo Luật cũng đã hoàn thiện các nội dung mang tính nguyên tắc về phân cấp, ủy quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ với chính quyền địa phương. Việc phân cấp được thực hiện theo nguyên tắc cơ quan, tổ chức, đơn vị, người được phân cấp chịu trách nhiệm hoàn toàn về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp.

Về ủy quyền, dự thảo Luật đã làm rõ chủ thể, cách thức, nội dung, phạm vi, thời hạn ủy quyền và các điều kiện mang tính nguyên tắc trong việc thực hiện ủy quyền.

Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, đây là điểm mới nổi bật, mang tính nguyên tắc căn bản, cốt lõi để các luật khác trong hệ thống pháp luật làm căn cứ quy định về phân cấp và lần đầu tiên được quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ và chính quyền địa phương.

Để thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, kịp thời tháo gỡ vướng mắc tại các luật chuyên ngành, dự thảo Luật cũng bổ sung điều khoản chuyển tiếp theo hướng giao Chính phủ căn cứ yêu cầu, nhiệm vụ quản lý Nhà nước đối với ngành, lĩnh vực trong từng giai đoạn, quyết định điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ hoặc chính quyền địa phương đang quy định tại các luật chuyên ngành chưa phù hợp với quy định tại Luật này.

Các đại biểu Quốc hội tại phiên họp chiều 12/2. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Trình bày báo cáo thẩm tra nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Tổ chức Chính phủ với các lý do đã nêu trong tờ trình của Chính phủ. Tuy nhiên dự thảo Luật có nhiều nội dung liên quan đến các luật đang được sửa đổi, bổ sung như Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân... Do đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, đối chiếu để bảo đảm đồng bộ về chính sách và tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Ủy ban Pháp luật tán thành với việc bổ sung các quy định về phân quyền, phân cấp, ủy quyền nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng về thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý giữa trung ương và địa phương. Tuy nhiên, những nội dung về phân quyền, phân cấp, ủy quyền được thể hiện ở dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, nghiên cứu quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ theo hướng khái quát hơn, bảo đảm sự thống nhất với các luật có liên quan.

Đinh Nhung