Để nẻo về bớt gian nan

Học viên tại Cơ sở cai nghiện ma túy tham gia học nghề mây tre đan.

Năm nay 34 tuổi, Quàng Văn Định ở bản Phủ, xã Noong Hẹt, huyện Điện Biên đã có gần 15 năm bị mê hoặc trong làn khói trắng ma túy. Sau bao năm sống lay lắt, bệ rạc trong những cơn say thuốc, Định đến cơ sở cai nghiện ma túy với quyết tâm từ bỏ. Những tưởng cai nghiện thành công, cuộc đời sẽ sang trang mới tươi sáng hơn, vậy nhưng, khi trở về cộng đồng khó khăn trong việc tái hòa nhập và quan trọng hơn cả là không vượt qua sự cám dỗ của làn khói trắng khiến Định tiếp tục sa ngã, phải quay lại cai nghiện lần thứ 2.

Không riêng Quàng Văn Định, hàng trăm người ở Cơ sở cai nghiện ma túy là hàng trăm lý do khác nhau khiến họ lạc lối vào con đường tối. Bước chân vào cơ sở cai nghiện, họ đều có chung một mục đích là cố gắng điều trị để sớm dứt bỏ ma túy, trở về con đường sáng. Mong muốn, khát khao là vậy, nhưng nẻo về với nhiều người lại không hề dễ dàng.

Gần 10 năm nghiện ma túy, Lò Văn Thạch, bản Sái, xã Quài Cang, huyện Tuần Giáo đã có tới 3 lần vào cơ sở cai nghiện. Lần nào cũng vậy, hứa với người thân, hứa với cán bộ là quyết tâm cai nghiện làm lại cuộc đời. Nhưng cuối cùng, sau 2 lượt vào, ra Thạch vẫn quay trở lại nơi đây, lầm lũi và hổ thẹn.

Học viên nghe tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật.

Chia sẻ với chúng tôi về những khó khăn khi trở lại cộng đồng, Thạch bộc bạch: Người bình thường tìm một công việc làm ăn đã khó, với người từng dính ma túy trở về sau cai nghiện để có việc làm càng khó khăn gấp bội. Khó tìm việc, tâm trạng chán nản lại bị bạn bè rủ rê nên chỉ sau vài tháng trở về cộng đồng tôi đã tái nghiện.

Ở Cơ sở cai nghiện ma túy, có những người lần đầu đi cai nhưng không ít người đã có 3 - 4 lần vào cơ sở, thậm chí 5 - 7 lần. Như trường hợp của Hoàng Xuân Kỳ, một trong những người có “thâm niên” tại cơ sở cai nghiện ma túy khi lần cai nghiện này đã là lần thứ 7.

Thực tế cho thấy, để người nghiện ma túy điều trị thành công, hoàn lương, hòa nhập cộng đồng là bài toán khó giải. Cái khó ở đây đến từ nhiều phía, trước hết là chính bản thân người nghiện, nếu họ không có bản lĩnh, nghị lực, quyết tâm để chiến thắng chính mình thì tái nghiện chỉ là việc sớm hay muộn. Nhiều người nghiện còn thiếu tình thương, sự quan tâm, chia sẻ từ gia đình, xã hội. Rời khỏi cơ sở cai nghiện, tất cả những yếu tố trên lại chính là nguyên nhân “đẩy” họ vào con đường cũ.

Học nghề là hành trang quan trọng giúp học viên tái hòa nhập cộng đồng.

Không chỉ là câu chuyện bản lĩnh, việc khó tìm được việc làm, không có kỹ năng, ngại lao động cũng là nguyên nhân khiến người cai nghiện khó hòa nhập cồng đồng và dễ tái nghiện. Vì vậy cùng với việc chăm sóc, điều trị, phục hồi sức khỏe, công tác hướng nghiệp, dạy nghề cho học viên được chú trọng. Đây được coi là hành trang quan trọng trong hành trình tái hòa nhập cộng đồng của những người lầm lỡ.

Từ ngày 1/3/2025, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh chính thức đảm nhiệm vai trò quản lý Cơ sở cai nghiện ma túy. Ngay sau khi tiếp nhận nhiệm vụ, cán bộ, chiến sĩ phân công phụ trách Cơ sở cai nghiện ma túy đã nhanh chóng tiếp cận công việc, trực tiếp gặp gỡ, quán triệt học viên các quy định về quy trình cai nghiện mới, bảo đảm duy trì hoạt động bình thường của cơ sở, đặc biệt là công tác quản lý, giáo dục, chăm sóc, điều trị và dạy nghề cho học viên.

Cán bộ Cơ sở cai nghiện ma túy kiểm tra sức khỏe cho học viên.

Đại úy Trần Anh Ninh, Phó trưởng Cơ sở cai nghiện ma túy cho biết: Với quy mô diện tích, trang thiết bị hiện có, đơn vị duy trì hoạt động hướng nghiệp, dạy nghề cho gần 400 học viên đang cai nghiện tại cơ sở. Học viên được học nghề mây tre đan, làm tóc giả, chăn nuôi, trồng trọt. Nội dung giáo dục pháp luật, giáo dục nhân cách và rèn luyện kỹ năng sống cho học viên cũng được đổi mới. Đặc biệt, đơn vị thường xuyên tổ chức sinh hoạt chính trị tư tưởng nhằm tác động mạnh mẽ đến nhận thức, khơi dậy khát vọng hoàn lương ở học viên.

Phòng, chống tái nghiện ma túy, học viên sau khi rời cơ sở cai nghiện, trở về địa phương, nhiều người đã được tạo điều kiện, hỗ trợ tìm việc làm, vay vốn, sản xuất, kinh doanh và tiếp cận dịch vụ y tế, xã hội. Thế nhưng, đây mới chỉ là một trong những điều kiện cần, mang tính khách quan đối với người nghiện sau cai. Trước thực tế nhiều người tái nghiện sau khi trở lại cộng đồng, tiếp tục quay trở lại cơ sở cai nghiện với vòng luẩn quẩn thì điều kiện đủ, để giúp người nghiện trở về cuộc sống bình thường chính là sự nỗ lực của bản thân của họ. Chỉ khi những con người từng lầm lỡ ấy quyết tâm, thực sự cố gắng, có bản lĩnh, can đảm để cai nghiện thành công thì mới cứu vãn được bản thân, mới trút được gánh nặng không hề nhỏ cho gia đình và xã hội.

Thu Hằng