Đề nghị cấm mua bán người từ khi còn đang là bào thai

Bảo đảm phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm

Tiếp tục chương trình Phiên họp chuyên đề pháp luật, sáng 13/8, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) sau khi được tiếp thu, chỉnh lý có 8 chương, 67 điều (tăng 01 điều so với dự thảo Luật trình Quốc hội, trong đó bỏ Điều 45 và 58, bổ sung các điều 21, 40 và 67; sửa đổi 65 điều, giữ nguyên 02 điều).

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga.

Về khái niệm "mua bán người", Thường trực Ủy ban Tư pháp nhận thấy, khái niệm "mua bán người" trong dự thảo Luật cơ bản đã bảo đảm tính thống nhất, tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, phúc đáp yêu cầu thực tiễn trong đấu tranh phòng, chống mua bán người, bảo đảm tiệm cận với các điều ước quốc tế về phòng chống mua bán người mà Việt Nam là thành viên.

Tuy nhiên, để bảo đảm thống nhất với quy định của Bộ luật Hình sự, Luật Nuôi con nuôi và bảo đảm phù hợp với thực tế, Thường trực Ủy ban Tư pháp đề nghị bổ sung cụm từ "trừ trường hợp pháp luật có quy định khác" vào sau cụm từ "lợi ích vật chất khác" vào đoạn 2 khoản 1 Điều 2.

Về hành vi mua bán bào thai, Thường trực Ủy ban Tư pháp nhận thấy, trước tình hình mua bán bào thai đang diễn biến phức tạp và việc xử lý hành vi mua bán bào thai chưa được pháp luật điều chỉnh. Vì vậy, để bảo đảm phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, phúc đáp yêu cầu thực tiễn, tiếp thu ý kiến ĐBQH, Điều 3 của dự thảo Luật được bổ sung 01 khoản (khoản 2) quy định về hành vi bị nghiêm cấm: "mua bán bào thai; thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai".

Đối với chính sách của Nhà nước về phòng, chống mua bán người (Điều 5 của dự thảo Luật), một số ý kiến ĐBQH đề nghị ưu tiên bố trí ngân sách cho những vùng có tình hình mua bán người xảy ra nghiêm trọng, phức tạp và khu vực biên giới.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, khoản 6 Điều 5 của dự thảo Luật đã được bổ sung nội dung "địa bàn có tình hình mua bán người diễn biến phức tạp".

Khuyến khích tham gia phòng chống mua bán người

Tiếp thu ý kiến ĐBQH về đối tượng bảo vệ, dự thảo Luật được bổ sung 01 khoản (khoản 4) vào Điều 35 quy định đối tượng được bảo vệ là: "Cá nhân tham gia phòng, chống mua bán người và hỗ trợ nạn nhân" để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và khuyến khích họ tham gia công tác phòng chống mua bán người.

Đồng thời, dự thảo Luật đã được bổ sung 01 khoản (khoản 4) vào Điều 36 quy định về phạm vi bảo vệ đối với người thân thích của nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân và cá nhân tham gia phòng, chống mua bán người và hỗ trợ nạn nhân.

Quang cảnh phiên họp.

Về đối tượng và chế độ hỗ trợ, Thường trực Ủy ban Tư pháp nhận thấy, để bảo đảm tính nhân đạo và bảo đảm quyền lợi tốt nhất dành cho trẻ em, Điều 38 của dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng người dưới 18 tuổi đi cùng nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân được hưởng các chế độ hỗ trợ như nạn nhân, trừ hỗ trợ học nghề, tư vấn việc làm, trợ cấp khó khăn ban đầu, hỗ trợ vay vốn.

Quy định này đã được cân nhắc kỹ để bảo đảm tính khả thi và phù hợp với khả năng của ngân sách Nhà nước. Các chế độ hỗ trợ khác dành cho trẻ em (nếu có) thì được thực hiện theo quy định của pháp luật về trẻ em.

Bên cạnh đó, Điều 38 của dự thảo Luật được chỉnh lý theo hướng nạn nhân là công dân Việt Nam và người dưới 18 tuổi đi cùng đang ở nước ngoài thì được hỗ trợ nhu cầu thiết yếu, hỗ trợ y tế và chi phí phiên dịch.

Sau khi những người này được cơ quan có thẩm quyền ở trong nước tiếp nhận và xác minh thì họ sẽ được hưởng chế độ hỗ trợ khác như người đang trong quá trình xác định là nạn nhân ở trong nước.

Về Cơ sở trợ giúp xã hội, Cơ sở hỗ trợ nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân, Thường trực Ủy ban Tư pháp đề nghị vẫn giữ quy định thành lập Cơ sở hỗ trợ nạn nhân vì quy định này mang tính dự liệu nhằm huy động các tổ chức, cá nhân tham gia hỗ trợ nạn nhân, hoạt động không sử dụng ngân sách nhà nước mặc dù Luật phòng, chống mua bán người năm 2011 quy định về việc thành lập Cơ sở hỗ trợ nạn nhân nhưng đến nay, chưa có cơ sở nào được thành lập.

Đồng thời cho rằng, để huy động sự tham gia của các Cơ sở trợ giúp xã hội khác trong việc hỗ trợ nạn nhân bị mua bán (cơ sở này phải được UBND cấp tỉnh cấp phép hoạt động), dự thảo Luật đã được bổ sung 01 khoản (khoản 3) vào Điều 47, đồng thời chỉnh sửa điểm g khoản 1 Điều 60 của dự thảo Luật.

Hoàng Thị Bích