Đề nghị rút ngắn thời gian xây sân bay Gia Bình

Sáng nay, Quốc hội thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư dự án xây dựng cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Sân bay sẽ được đầu tư với cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế; đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm giai đoạn đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050.

Dự án dự kiến sử dụng khoảng hơn 1.800ha đất, gồm gần 125ha đất an ninh, hơn 327ha đất công cộng, hơn 169ha đất ở…; ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình (trong đó dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ) và 118 tổ chức.

Tổng vốn đầu tư sân bay Gia Bình khoảng 196.378 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 1 khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn 2 khoảng 55.142 tỷ đồng.

Đại biểu Tạ Văn Hạ. Ảnh: Phạm Thắng

Ủng hộ chủ trương, đại biểu Tạ Văn Hạ (Đà Nẵng) đánh giá đây là quyết sách đúng đắn, không chỉ phục vụ vận chuyển hàng không mà còn tạo động lực phát triển vùng Thủ đô. Việc xây dựng sân bay Gia Bình không chỉ chia sẻ với sân bay Nội Bài đang quá tải mà còn phục vụ vận tải quốc tế, đảm bảo nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Với quy hoạch gần 2.000ha và thêm 15.000ha cho các khu vệ tinh nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng Thủ đô, việc xây dựng sân bay Gia Bình sẽ mở ra thị trường mới cho hàng không Việt Nam, đồng thời khuyến khích nhà đầu tư tư nhân tham gia.

Tuy vậy, đại biểu cho rằng thời gian thực hiện dự án từ 2026 đến 2050 là "hơi dài"; giai đoạn một dự kiến triển khai từ 2026-2030 để đạt công suất 30 triệu hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa mỗi năm là phù hợp, song giai đoạn hai không nhất thiết kéo dài đến năm 2050.

Đại biểu Tạ Văn Hạ đề nghị việc đầu tư dự án phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.

Liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, ông Hạ cho rằng cần nghiên cứu cơ chế đặc thù cho dự án, bởi khu vực xây dựng sân bay là vùng Kinh Bắc - nơi “mỗi tấc đất, mỗi mái nhà” đều thấm đẫm giá trị văn hóa, lịch sử. Người dân sẵn sàng hy sinh, ủng hộ chủ trương lớn, vì vậy khi triển khai cần có cách ứng xử và chính sách tương xứng.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị cần quan tâm đến khoảng 6.000 hộ dân chưa có sổ đỏ nhưng thực tế sinh sống ổn định qua nhiều năm.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến (TPHCM) đánh giá cao tính cấp bách, ý nghĩa chiến lược của dự án khi giải quyết tình trạng quá tải nghiêm trọng tại sân bay Nội Bài.

Tuy nhiên, bà đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thêm khoảng cách 43km giữa sân bay Nội Bài và sân bay Gia Bình, tương tự như khoảng cách giữa Long Thành và Tân Sơn Nhất (40 km), để đánh giá khả năng sử dụng chung đường hàng không, tiết kiệm chi phí mở rộng không phận và hạ tầng điều hành bay.

Dự án khởi công từ ngày 19/8, đến nay đã thực hiện giải phóng mặt bằng khoảng 700/1.900 hộ. Theo bà Yến đây là tín hiệu tích cực cho việc đảm bảo tiến độ. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần nêu rõ trong hồ sơ dự án trình Quốc hội việc có tách giải phóng mặt bằng thành dự án thành phần nhằm đẩy nhanh tiến độ, theo quy định đối với dự án nhóm A hay không.

Đối với hỗ trợ người dân bị thu hồi đất, đại biểu cho rằng ngoài bồi thường, hỗ trợ tái định cư cần chú ý đến phương án chuyển đổi nghề nghiệp, đảm bảo sinh kế bền vững, nhất là đối với hàng nghìn hộ dân sống bằng nông nghiệp.

Đại biểu Phạm Văn Thịnh. Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Phạm Văn Thịnh (Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh) đề nghị xem xét thêm nội dung áp dụng cơ chế đặc thù với hai di tích nằm trên dự án tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình.

Dự thảo nghị quyết cho phép di chuyển 25 công trình tôn giáo, văn hóa được công nhận di tích ra khỏi phạm vi dự án cảng hàng không. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai phát sinh một dự án quan trọng khác gắn liền trực tiếp với dự án này, đó là tuyến đường nối từ Hà Nội về sân bay Gia Bình. Tuyến đường này đi qua hai di tích trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.

Vì vậy, ông đề nghị ngay trong dự thảo nghị quyết, Quốc hội và Chính phủ có thể xem xét cho áp dụng cùng một cơ chế di dời 25 công trình đã nêu, để bảo đảm tính đồng bộ.

“Có sân bay thì phải có đường, nếu chỉ có sân bay mà không có tuyến đường kết nối thì không hợp lý”, ông Thịnh nói.

Trần Thường