Đề nghị sàn thương mại điện tử phải hoàn tiền tự động khi hàng hóa không đúng mô tả
Theo ĐBQH, nền tảng thương mại điện tử phải có cơ chế khiếu nại và hoàn tiền tự động, bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng khi giao dịch bị hủy, hàng hóa không đúng mô tả hoặc có dấu hiệu gian lận để bảo về quyền lợi người tiêu dùng.
Chiều nay 3/11 tại thảo luận tổ, các đại biểu Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Thương mại điện tử được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến, thông qua.
Đại biểu Nguyễn Thị Lan - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội đánh giá, tình trạng bán hàng giả, gian lận và vi phạm quyền lợi người tiêu dùng trên sàn thương mại điện tử ngày càng gia tăng, gây mất niềm tin và ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của thị trường.
Theo nữ đại biểu, dự thảo Luật hiện mới quy định chung về trách nhiệm của chủ sở hữu nền tảng và bảo vệ người tiêu dùng, chưa cụ thể về xác thực danh tính người bán, trách nhiệm liên đới của nền tảng, cũng như cơ chế khiếu nại, hoàn tiền tự động.
Đại biểu Nguyễn Thị Lan - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội.
Do đó, bà Lan đề nghị bổ sung quy định "Chủ sở hữu nền tảng thương mại điện tử có trách nhiệm xác thực danh tính người bán bằng định danh điện tử (eKYC) trước khi cho phép hoạt động và chịu trách nhiệm liên đới nếu không kiểm soát được hành vi vi phạm của người bán".
Cùng với đó, nền tảng thương mại điện tử phải có cơ chế khiếu nại và hoàn tiền tự động, bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng khi giao dịch bị hủy, hàng hóa không đúng mô tả hoặc có dấu hiệu gian lận.
Về quản lý nhà nước đối với sàn thương mại điện tử, nữ đại biểu cho rằng, thực tiễn cho thấy thương mại điện tử có tính liên ngành cao, liên quan đến thuế, hải quan, tài chính, an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Nếu thiếu cơ chế phối hợp thống nhất, mỗi cơ quan triển khai riêng rẽ sẽ dễ dẫn đến chồng chéo, khó kiểm soát giao dịch xuyên biên giới và hạn chế hiệu quả quản lý.
Do đó, dự thảo Luật cần có quy định mang tính nguyên tắc về việc thiết lập cơ chế phối hợp, kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan, bảo đảm tính an toàn, đồng bộ và thuận tiện trong quản lý nhà nước về thương mại điện tử. Các nội dung chi tiết như phương thức kết nối, tiêu chuẩn kỹ thuật, bảo mật thông tin và phân công trách nhiệm cụ thể có thể do Chính phủ quy định tại Nghị định hướng dẫn để bảo đảm khả năng thực thi và đưa Luật sớm đi vào cuộc sống.
Tham gia thảo luận, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội cho rằng, dự thảo Luật quy định yêu cầu giám sát hàng nghìn luồng livestream cùng lúc đòi hỏi hệ thống trí tuệ nhân tạo cực kỳ phức tạp, vượt khả năng của phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bên cạnh đó, các khái niệm như "trái đạo đức xã hội" hay "thuần phong mỹ tục" mang tính định tính, dễ dẫn đến lạm quyền hoặc kiểm duyệt tùy tiện.
Thay vào đó, ông Hà đề xuất chuyển sang cơ chế hậu kiểm nhanh, yêu cầu nền tảng tiếp nhận phản ánh và xử lý trong thời hạn hợp lý (ví dụ 24 giờ kể từ khi nhận được thông báo vi phạm), đồng thời loại bỏ các khái niệm không có tiêu chí pháp lý rõ ràng.
