Đề xuất mở rộng ưu đãi, tạo lực hút đầu tư vào cụm công nghiệp

Một góc khu, cụm công nghiệp dọc sông Tiền ở tỉnh Tiền Giang. Ảnh: Trung Chánh

Bộ Công Thương đã công bố dự thảo báo cáo đánh giá tình hình thực hiện Nghị định số 32/2024/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp.

Theo bộ, Nghị định số 32 cơ bản đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Nổi bật là có quy định đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước về cụm công nghiệp; có một số chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển cụm công nghiệp. Nhiều địa phương đã ban hành, thực hiện quy chế quản lý cụm công nghiệp, giải quyết thủ tục hành chính thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, sản xuất trong cụm công nghiệp…

Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn còn nhiều vướng mắc, đặc biệt trong quy định về quỹ đất cho doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp vừa và nhỏ, khởi nghiệp sáng tạo. Trên thực tế, nhiều địa phương chưa ban hành các quy định cụ thể, thiếu hướng dẫn, thiếu trách nhiệm trong việc xác định quỹ đất và chậm phê duyệt quy hoạch. Điều này đã gây khó khăn cho việc thu hút và hỗ trợ các loại hình doanh nghiệp phát triển trong cụm công nghiệp.

Sự chồng chéo với các luật liên quan cũng là rào cản lớn. Những quy định về quản lý, phát triển cụm công nghiệp của Nghị định 32 chưa thực sự thống nhất với các văn bản quy phạm pháp luật khác như pháp luật về đất đai, xây dựng, đầu tư, tài sản công. Ngoài ra, vấn đề quản lý và khai thác tài sản công chưa được giải quyết triệt để, một số cụm công nghiệp hoạt động kém hiệu quả, chưa đạt được mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, thậm chí còn gây ra ô nhiễm môi trường.

Để khắc phục cũng như hỗ trợ đầu tư, dự thảo sửa đổi Nghị định 32 tập trung vào việc mở rộng cơ chế ưu đãi nhằm khuyến khích phát triển công nghiệp bền vững. Dự thảo có đề xuất mở rộng quy định về quỹ đất cho các doanh nghiệp ưu tiên, cụ thể là 20 héc ta/cụm hoặc 5% diện tích đất cụm công nghiệp trên địa bàn cho thuê, kèm theo chính sách hỗ trợ đầu tư hạ tầng thiết yếu như giao thông, điện, nước, xử lý nước thải.

Những hình thức ưu đãi khác như ưu đãi thuế cũng được quy định rõ ràng hơn trong dự thảo, kèm theo các điều kiện cụ thể để hưởng ưu đãi, ví dụ tỷ lệ lấp đầy đạt ít nhất 50% hoặc khi nhu cầu thuê đất vượt quỹ đất hiện có.

Về quản lý, cơ chế lựa chọn chủ đầu tư sẽ minh bạch hơn thông qua đấu thầu hoặc chấp thuận chủ trương, đồng thời làm rõ trách nhiệm quản lý, sử dụng tài sản công trong cụm công nghiệp.

Ngoài ưu đãi đầu tư, dự thảo hướng tới phát triển cụm công nghiệp theo mô hình bền vững nhằm thu hút nhà đầu tư chiến lược và khuyến khích các dự án thân thiện với môi trường. Các sửa đổi cũng được thiết kế để đảm bảo sự thống nhất với pháp luật về đất đai, xây dựng, đầu tư, qua đó rút ngắn thủ tục hành chính.

Dự kiến, nghị định sửa đổi sẽ hoàn thành vào tháng 12-2025, kỳ vọng tạo khung pháp lý rõ ràng, đồng bộ để thúc đẩy phát triển công nghiệp bền vững.

Thùy Linh