Đề xuất Thủ tướng quyết định chủ trương đầu tư nhà máy điện hạt nhân
Dự thảo Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) đề xuất phân quyền quyết định chủ trương đầu tư nhà máy điện hạt nhân (thuộc thẩm quyền của Quốc hội) cho Thủ tướng.
Sáng 14/4, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi).
Dự thảo Luật gồm 12 chương, 73 điều (giảm 20 điều tương ứng với hơn 20% số điều so với Luật năm 2008).
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. (Ảnh: quochoi.vn)
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, dự thảo Luật quy định phân quyền quyết định chủ trương đầu tư nhà máy điện hạt nhân (thuộc thẩm quyền của Quốc hội theo Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công) cho Thủ tướng.
"Quy định Thủ tướng quyết định chủ trương đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân (tại Điều 32 dự thảo Luật)", Bộ trưởng nói.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng thông tin dự thảo Luật bám sát 4 chính sách đã được Chính phủ nhất trí.
Một là thúc đẩy phát triển và xã hội hóa ứng dụng năng lượng nguyên tử.
Hai là bảo đảm an toàn bức xạ, an toàn và an ninh hạt nhân, phân cấp trong công tác quản lý Nhà nước.
Ba là tạo thuận lợi cho hoạt động thanh sát hạt nhân.
Bốn là quản lý chất thải phóng xạ, nguồn phóng xạ đã qua sử dụng và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng; ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân; trách nhiệm dân sự đối với thiệt hại hạt nhân.
Trong các nội dung được sửa đổi, hoàn thiện lần này, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ nêu rõ, có quy định bổ sung về chuyển đổi số trong hoạt động an toàn bức xạ và hạt nhân, ứng dụng năng lượng nguyên tử; nhiệm vụ quản lý Nhà nước về an toàn bức xạ và hạt nhân; thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính.
Dự thảo Luật cũng chỉnh sửa, bổ sung quy định về an ninh nguồn phóng xạ, vật liệu hạt nhân.
Theo đó đưa ra các quy định về xây dựng, duy trì và tăng cường văn hóa an ninh tại cơ sở có nguồn phóng xạ, vật liệu hạt nhân; thiết lập và duy trì các biện pháp an ninh nguồn phóng xạ tương ứng mức độ nguy hiểm mà nguồn phóng xạ gây ra; quy định về trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc xử lý tình huống phát hiện nguồn phóng xạ, vật liệu hạt nhân nằm ngoài sự kiểm soát.
"Lần sửa đổi này cũng bổ sung quy định về trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở hạt nhân; yêu cầu đối với thiết kế; đầu tư xây dựng nhà máy điện hạt nhân; thẩm định công nghệ, an toàn bức xạ, an toàn và an ninh nhà máy điện hạt nhân; trách nhiệm giám sát an toàn và bảo đảm an ninh để phù hợp với Luật Xây dựng, Pháp lệnh Bảo vệ công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia, luật mẫu của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế và cơ chế đặc thù cho phát triển dự án điện hạt nhân Ninh Thuận", Bộ trưởng đề cập.
Cùng với đó, Chính phủ dự kiến bãi bỏ 25 thủ tục hành chính, tương ứng với mức giảm 32,9%.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng. (Ảnh: quochoi.vn)
Cho ý kiến thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đánh giá việc sửa đổi thẩm quyền này là điểm khác biệt rất lớn.
Quan điểm chung là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhưng với dự án điện hạt nhân phải hết sức thận trọng, do đó cần báo cáo kỹ lưỡng với Quốc hội vấn đề này.
Ông Hoàng Thanh Tùng cho biết, dự án nhà máy điện hạt nhân rất quan trọng, tiềm ẩn nguy cơ tác động môi trường, kinh tế - xã hội, di dân thực hiện dự án và nguồn vốn rất lớn… Đây đều là tiêu chí của dự án quan trọng quốc gia, thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội.
"Phân cấp, phân quyền cho Thủ tướng thì nhanh hơn, gọn hơn hay tốt hơn thế nào? Nếu chuẩn bị kỹ và trình Quốc hội xem xét có mất nhiều thời gian so với việc giao cho Thủ tướng không?", Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đặt vấn đề và đề nghị báo cáo làm rõ nội dung này.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng. (Ảnh: quochoi.vn)
Làm rõ về vấn đề này, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho rằng vấn đề năng lượng hạt nhân là vấn đề mới, việc an toàn hạt nhân phải được đặt lên trên hết, trước hết, trong khi nước ta chưa có kinh nghiệm trong vấn đề này. Do đó, cần làm rõ cơ sở, tác động và ảnh hưởng của phân cấp, phân quyền trong thực hiện các dự án năng lượng hạt nhân.
"Chủ trương các dự án lớn sẽ do Quốc hội quyết định, còn dự án cụ thể (dưới 2.000MW) sẽ chủ động giao Chính phủ quyết định chủ trương", Phó Thủ tướng nói và cho rằng dự án Luật cần được thông qua sớm để có cơ sở khẩn trương triển khai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 9 sắp tới.
