DeepSeek: Cú hích thúc đẩy hạ tầng AI toàn cầu

Sự xuất hiện của DeepSeek thúc đẩy hạ tầng về AI phát triển. Ảnh: Intel.

Sự xuất hiện của ChatGPT đã làm sôi động lĩnh vực Trí tuệ Nhân tạo (Artificial Intelligence, viết tắt AI), và đồng thời cũng góp phần thúc đẩy các doanh nghiệp trên toàn cầu chi những khoản đầu tư khổng lồ vào công nghệ và hạ tầng về AI. Sau 2 năm, cơn sốt về AI vẫn chưa hạ nhiệt, thế giới lại một lần nữa dậy sóng trước sự nổi lên của DeepSeek.

Ông Phùng Việt Thắng, Giám đốc Quốc gia Việt Nam, Khối Kinh doanh, Marketing, và Truyền thông, Tập đoàn Intel.

Sự xuất hiện của DeepSeek chứng minh rằng chúng ta hoàn toàn có thể thực hiện huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Model, viết tắt LLM) tân tiến với chi phí thấp hơn so với những gì chúng ta đã biết. Điều này khiến thị trường hoảng loạn và bán tháo cổ phiếu của các công ty về hạ tầng AI do quan ngại doanh thu sẽ thấp hơn kỳ vọng. Dù vậy, mọi thứ hoàn toàn có thể tiến triển theo chiều hướng tốt hơn, như trong lịch sử đã ghi nhận nhiều lần như vậy.

Những công nghệ thiết yếu như Wi-Fi và 5G khi mới ra mắt cũng vấp phải nhiều khó khăn. Mặc dù ban đầu đã được đánh giá cao, nhưng ngay sau đó đã trải qua giai đoạn bị nghi ngờ về tính thực tiễn, để rồi đến lúc chúng trở nên phổ biến, thông dụng. Điều tương tự đang diễn ra với công nghệ AI. Tôi tin rằng khoảnh khắc DeepSeek xuất hiện chính là một bước ngoặt giúp quá trình ứng dụng và đổi mới về công nghệ AI diễn ra nhanh hơn, qua đó khiến cho nhu cầu về hạ tầng phục vụ AI cũng sẽ tăng lên nhanh chóng.

TẠI SAO DEEPSEEK LẠI GIÚP THỊ TRƯỜNG HẠ TẦNG VỀ AI PHÁT TRIỂN?

Trước hết, sự xuất hiện của DeepSeek giúp tất cả nhận ra rằng mô hình AI mạnh mẽ có thể được phát triển hiệu quả với chi phí tối ưu hơn. Qua đó, câu chuyện huấn luyện LLM không còn là cuộc chơi của riêng các công ty có đủ nguồn lực để sở hữu một lượng lớn bộ xử lý đồ họa (GPU) đắt tiền.

Thay vào đó, các doanh nghiệp có thể triển khai LLM trên những cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT) với cấu hình vừa phải hoặc thậm chí có thể phát triển trên nền tảng CNTT đang sử dụng. Ý nghĩa của việc đó trên thực tế chính là doanh nghiệp không cần phải chi quá nhiều ngân sách để triển khai các giải pháp AI.

Về mặt kỹ thuật, có nhiều loại bộ xử lý có thể chạy các tác vụ AI. Ảnh: Intel.

Về mặt kỹ thuật, có nhiều loại bộ xử lý có thể chạy các tác vụ AI. Vì thế điều quan trọng hơn hết là các doanh nghiệp phải cân nhắc kỹ lưỡng về chi phí, hiệu năng, và khả năng sử dụng năng lượng hiệu quả để chọn ra được công cụ phù hợp.

Từ đó, doanh nghiệp sẽ xác định được mình sẽ cần thêm GPU, bộ vi xử lý trung tâm (CPU), mạch tích hợp có thể lập trình (FPGA), hay các bộ gia tốc khác. Trên thực tế, các dòng sản phẩm của Intel đã được triển khai trong nhiều hệ thống mô hình AI, trong đó có DeepSeek, đáp ứng đa dạng các nhu cầu từ hiệu năng, khả năng tiết kiệm năng lượng, cho đến tổng chi phí sở hữu (TCO).

Điều này tạo sự linh hoạt để doanh nghiệp có thể lựa chọn cơ sở hạ tầng AI phù hợp nhất với mục tiêu mong muốn của chính mình. Nhưng ý nghĩa quan trọng hơn hết - như lịch sử đã từng cho thấy - khi công nghệ trở nên dễ tiếp cận hơn sẽ dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt hơn, chi phí vì vậy cũng sẽ giảm xuống, qua đó tăng tốc quá trình đổi mới sáng tạo, dẫn đến nhu cầu thị trường ngày một mở rộng.

Chúng ta có thể lấy sức mạnh tính toán để làm ví dụ. Vào những năm 1950, máy tính kỹ thuật số đầu tiên Universal Automatic Computer I (UNIVAC I) có giá từ 1,25 triệu USD đến 1,5 triệu USD (tương đương 7 triệu USD vào thời điểm hiện nay khi tính thêm lạm phát). Chúng được sử dụng khá giới hạn để phục vụ chính phủ, các doanh nghiệp lớn, và trường đại học.

Tuy nhiên, nhờ những tiến bộ công nghệ, sự cạnh tranh, và việc ứng dụng rộng rãi máy tính điện tử sau thành công của UNIVAC I đã dẫn đến sự ra đời của những mẫu máy tính nhỏ gọn hơn, chi phí thấp hơn, và mạnh mẽ hơn.

Ngày nay, laptop có mức giá phải chăng hơn và vi xử lý được trang bị trong nhiều thiết bị như smartphone (điện thoại thông minh), smartwatch (đồng hồ thông minh), máy chủ, hay thậm chỉ cả các thiết bị gia dụng như tủ lạnh. Thị trường đã tăng trưởng cực kỳ nhanh chóng và tôi tin rằng AI cũng là một công nghệ đang đi theo quỹ đạo tương tự.

CÁC CUỘC TRANH LUẬN VỀ MÔ HÌNH MỞ VÀ MÔ HÌNH KHÉP KÍN

Trong khi phần lớn các mô hình AI đều không công khai mã nguồn, DeepSeek lại gây chú ý khi đi theo hướng mã nguồn mở. DeepSeek có thể không phải mô hình ngôn ngữ lớn mã nguồn mở đầu tiên và duy nhất, nhưng sự thành công của mô hình này một lần nữa chứng minh rằng mô hình mã nguồn mở có thể tăng tốc quá trình phổ cập AI.

Dựa trên mã nguồn mở của mô hình, chúng ta có thể tải, sao chép, và xây dựng mô hình phù hợp. Ngoài việc xem xét và đánh giá kỹ lưỡng các mô hình AI, các startup (công ty khởi nghiệp) và nhà phát triển (developer) với nguồn tài nguyên khiêm tốn có thể sử dụng AI với công nghệ hiện đại mà không mất phí bản quyền.

Từ đó, họ có thể xây dựng và phân phối các ứng dụng AI do chính họ tạo ra bằng cách tận dụng các công nghệ tương đồng. Khi ngày càng nhiều nhà phát triển tiếp cận được các công nghệ mới thông qua những sáng kiến mã nguồn mở, tính cạnh tranh của thị trường sẽ cao hơn, nhờ vậy, nhiều sản phẩm tốt hơn sẽ xuất hiện, mang đến cho người dùng nhiều lựa chọn.

Tôi tin rằng mã nguồn mở giúp việc phát triển AI trở nên dễ tiếp cận hơn, cung cấp nhiều lựa chọn cho người dùng, qua đó khiến cho nhu cầu đổi mới AI và trang bị hạ tầng AI tăng lên.

Nhờ DeepSeek và các mô hình AI mở tương tự, rào cản chi phí bước đầu được hạ thấp đáng kể.

Việc DeepSeek mở mã nguồn giúp startup dễ dàng tiếp cận công nghệ AI tiên tiến để thử nghiệm ý tưởng, phát triển sản phẩm mới mà không hoàn toàn phụ thuộc vào một hạ tầng tính toán quy mô lớn.

Điều này có thể kích thích làn sóng đổi mới sáng tạo trong nước, tận dụng công nghệ để phát triển các ứng dụng chuyên biệt, tự động hóa quy trình, phân tích dữ liệu để phục vụ thị trường doanh nghiệp vừa và nhỏ với mức đầu tư thấp hơn rất nhiều so với cách mà chỉ các công ty lớn mới có thể làm được.

Cách tiếp cận “nhỏ mà tốt” này giúp doanh nghiệp khởi đầu nhỏ thách thức các đối thủ lớn, mở ra hướng đi mới trong hệ sinh thái khởi nghiệp Việt.

Đây là lý do chính thúc đẩy Intel tham gia hơn 700 tổ chức mã nguồn mở và các tổ chức tiêu chuẩn. Intel cũng là đơn vị đóng góp hàng đầu cho các dự án mã nguồn mở như PyTorch, TensorFlow, cũng như Kubernetes.

Các công cụ mở của Intel như oneAPI và OpenVINO cũng hỗ trợ các nhà phát triển nâng cao hiệu năng của các mô hình AI thông qua tối ưu hóa phần mềm, và hoàn thiện các mô hình ngôn ngữ lớn mã nguồn mở như DeepSeek hay Llama của Meta.

Hướng tiếp cận mở giúp các nhà phát triển có thể sáng tạo trên nhiều kiến trúc phần cứng khác nhau, và triển khai các mô hình AI chất lượng cao nhanh hơn, kinh tế hơn.

Mã nguồn mở đồng thời cũng thúc đẩy sự hợp tác, bởi các nhà phát triển toàn cầu có thể đóng góp cho dự án, tạo ra những tiến bộ về công nghệ. Kubernetes là một minh chứng điển hình. Nhờ cộng đồng hỗ trợ lớn mạnh, hệ thống mã nguồn mở này đã trở thành một nền tảng được tin dùng cho việc phát triển các ứng dụng chạy trên đám mây.

AI TRONG TƯƠNG LAI CẦN PHẢI MỞ

Với sự phát triển nhanh chóng của AI, khi các mô hình suy luận tiên tiến ngày càng cần nhiều sức mạnh tính toán hơn, các hệ thống mã nguồn mở và nguồn đóng sẽ tiếp tục tăng trưởng trong tương lai gần.

Nhưng tôi tin rằng trong lĩnh vực AI, hệ sinh thái khép kín sẽ khiến công nghệ bị giới hạn. Những doanh nghiệp mạnh về tài chính sẽ sở hữu được công nghệ, trong khi các công ty có nguồn lực ít hơn sẽ khó có thể tiếp cận được.

Việc này làm giảm khả năng tùy chỉnh theo yêu cầu của các nhà phát triển, khiến quá trình đổi mới sáng tạo chậm lại bởi nhà phát triển phụ thuộc vào nhà cung cấp để cập nhật, truy cập, và hỗ trợ. Quan trọng hơn hết, mô hình này không mang lại sự minh bạch bởi nhà cung cấp không cho phép đơn vị khác kiểm tra bộ dữ liệu của mô hình nhằm đảm bảo tính đạo đức và an toàn.

Một hệ sinh thái mở hỗ trợ mã nguồn mở, phần mềm mở, tiêu chuẩn mở, chính sách mở, và cạnh tranh mở sẽ mở ra một sân chơi bình đẳng để thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ. Nhờ vậy, xã hội và các doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi tối đa trong mộ thế giới mà AI có mặt trong mọi thiết bị, ở mọi nơi.

Sự xuất hiện của DeepSeek vừa qua - hay những mô hình tương tự khác đang nhanh chóng tiếp tục xuất hiện - có thể xem như một hướng đi mở để Việt Nam tăng tốc chiến lược AI quốc gia, là động lực để các doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng AI phù hợp nhằm nhanh chóng thúc đẩy ứng dụng AI mô hình mở một cách rộng rãi và hiệu quả.

(*) Phùng Việt Thắng, Giám đốc Quốc gia Việt Nam, Khối Kinh doanh, Marketing, và Truyền thông, Tập đoàn Intel.

Phùng Việt Thắng*