Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

Anh hùng Núp tên thật là Đinh Núp (1914-1999), là tượng đài bất khuất trong lòng người dân Tây Nguyên. Cuộc đời và sự nghiệp của Anh hùng Núp không chỉ là niềm tự hào của dân tộc Bahnar mà còn là biểu tượng sáng ngời về tinh thần đấu tranh kiên cường của dân tộc Việt Nam.

Nhà lưu niệm Anh hùng Núp được xây dựng năm 2010 và khánh thành vào ngày 6-5-2011 tại làng Stơr. Ảnh: Ngọc Duy

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Kbang nói chung, làng Stơr nói riêng là nơi ghi dấu nhiều trận đánh oai hùng của quân và dân ta. Ngôi làng nhiều lần bị giặc càn quét, tàn phá nhưng người dân nơi đây vẫn kiên quyết bám trụ, giữ vững ngọn lửa cách mạng.

Năm 2010, Nhà lưu niệm Anh hùng Núp được khởi công xây dựng và khánh thành vào ngày 6-5-2011. Đây là nơi lưu lại hình ảnh và kỷ vật về cuộc sống của ông, minh chứng cho những chiến công lẫy lừng và cuộc sống giản dị của người anh hùng dân tộc. Nhà lưu niệm là minh chứng rõ nét nhất cho tinh thần quả cảm của những người con Tây Nguyên trong các cuộc kháng chiến chống giặc xâm lược.

Bên trong Nhà lưu niệm Anh hùng Núp. Ảnh: Ngọc Duy

Nhà lưu niệm Anh hùng Núp là sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc truyền thống và hiện đại, mang đặc trưng văn hóa Bahnar. Bên trong nhà lưu niệm chia thành nhiều khu vực trưng bày qua các giai đoạn để du khách dễ nắm bắt thông tin về lịch sử. Nổi bật nhất là khu vực mô phỏng một góc làng Stơr xưa, nơi Anh hùng Núp cùng dân làng đứng lên chống Pháp với cách đánh giặc thô sơ mà hiệu quả bằng chông tên, bẫy đá... Các khu vực khác trưng bày hiện vật, hình ảnh qua các mốc thời gian từ năm 1945 cho đến khi ông qua đời. Cùng với những hình ảnh, tư liệu về cuộc đời hoạt động cách mạng của Anh hùng Núp, chúng tôi đặc biệt ấn tượng về tình bạn, tình đồng chí bền chặt của ông với lãnh tụ Cuba Fidel Castro.

Nổi bật nhất là khu vực mô phỏng lại một góc làng Stơr xưa, nơi Anh hùng Núp cùng với dân làng đứng lên chống Pháp. Ảnh: Ngọc Duy

Chị Nông Thị Cảnh-Nhân viên quản lý Nhà lưu niệm Anh hùng Núp-cho biết: “Hiện nơi này đang trưng bày khoảng 281 hình ảnh, tư liệu, kỷ vật về Anh hùng Núp. Còn nếu tổng hợp cả hiện vật văn hóa của đồng bào Bahnar như trang phục, công cụ lao động sản xuất… thì nhà lưu niệm đang lưu giữ trên 400 hiện vật, tư liệu và hình ảnh. Để tạo sự mới mẻ, thu hút, các nhân viên thường xuyên luân phiên thay đổi hiện vật trưng bày”.

Cũng theo chị Cảnh, tất cả hiện vật, hình ảnh lúc sinh thời của Anh hùng Núp đều do gia đình ông trao tặng. Được nhìn ngắm một số hiện vật như bài phát biểu, những quyển sách Anh hùng Núp từng đọc lúc sinh thời, chiếc cung tên ông từng dùng săn bắn… chúng tôi không khỏi xúc động.

Một số dụng cụ thô sơ được Anh hùng Núp và dân làng Stơr sử dụng làm vũ khí đánh giặc. Ảnh: Ngọc Duy

Trong cuốn nhật ký ghi lại cảm nhận của du khách đến tham quan nhà lưu niệm, chúng tôi ấn tượng với một đoạn chia sẻ của ông Nguyễn Ngọc Trung-Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh: “Chuyến đi đã mang lại cho đoàn rất nhiều cảm xúc xúc động, tự hào về Anh hùng Núp và những người con của núi rừng Tây Nguyên trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Sự hy sinh, chiến đấu kiên cường, vượt qua mọi gian khổ của ông là động lực lớn giúp cán bộ, đảng viên của trường thêm mạnh mẽ, quyết tâm đoàn kết, lao động sáng tạo để cống hiến, xây dựng nhà trường và đất nước phồn vinh, giàu đẹp. Trân trọng biết ơn Anh hùng Núp và đồng bào Tây Nguyên”.

Không riêng gì ông Trung, trong từng trang nhật ký còn lưu lại rất nhiều lời hay ý đẹp thể hiện sự tự hào và biết ơn của du khách dành cho Anh hùng Núp. Theo thống kê, sau dịch Covid-19, lượng khách đến đây tăng lên khoảng hơn 3.000 lượt/năm so với trước đó.

Chị Nông Thị Cảnh-Nhân viên quản lý Nhà lưu niệm Anh hùng Núp hướng dẫn khách tham quan các hình ảnh, tư liệu, hiện vật. Ảnh: Ngọc Duy

Trao đổi với P.V, ông Nguyễn Như Hướng-Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa-Thông tin và Thể thao huyện Kbang-cho hay: Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), huyện dự kiến trưng bày thêm một số hình ảnh liên quan đến Anh hùng Núp, đồng thời bổ sung các hiện vật nhằm làm phong phú thêm không gian trưng bày, qua đó phục vụ du khách yêu mến văn hóa-lịch sử tìm về với quê hương người anh hùng.

NGỌC DUY