Di tích lịch sử Lệ Chi Viên

Lệ Chi Viên vốn là một hành cung được khởi dựng từ thời Lý. Đến thời Trần Minh Tông, hành cung được xây dựng lại và đặt tên thành cung Lý Trang. Sang thời Hậu Lê, cung Lý Trang được tu bổ và mở rộng, trở thành cung Yên Hà và sau đó đổi tên thành Lệ Chi Viên.

Đài Giọt lệ trong khu di tích.

Ngoài vai trò quân sự, nơi đây còn ghi dấu sự kiện lịch sử quan trọng, gắn liền với vụ án oan khiên của đại công thần Nguyễn Trãi với vụ án Lệ Chi Viên hay còn gọi là “vụ án vườn vải”, dẫn đến bản án “tru di tam tộc” đối với ông. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, khu di tích Lệ Chi Viên từng bị hoang phế. Được sự ủng hộ của Nhân dân và chính quyền, từ năm 2006, công trình đền Lệ Chi Viên được khởi công xây dựng, trở thành nơi để Nhân dân và du khách đến thắp hương tưởng nhớ các bậc tiền nhân.

Di tích Lệ Chi Viên rộng khoảng 1.000 m², các hạng mục được bố trí hài hòa với hồ bán nguyệt, nhà tiền tế và nhà hậu cung. Toàn bộ kiến trúc đền mang kiểu chữ Đinh. Hậu cung là nơi trang nghiêm, bày trí hoành phi, câu đối và đặt tượng thờ Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi cùng vợ là Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ. Tiền tế nổi bật với bức hoành phi “Đẩu Khuê Quang” và đôi câu đối ca ngợi nhân cách cao quý của hai ông bà.

Phía trước đền có bia đá hoa cương khắc toàn văn “Bình Ngô Đại Cáo”, tác phẩm bất hủ của Nguyễn Trãi. Bên trái vườn vải là Đài Giọt lệ, biểu tượng cho nỗi xót thương và sự tri ân của người dân. Bên phải đền đặt tượng đá Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ oai nghiêm, phía sau là dãy núi Thiên Thai uốn lượn. Cảnh quan hài hòa với sông Đuống và Côn Sơn tạo nên không gian vừa linh thiêng vừa gợi nhớ lịch sử. Với những giá trị lịch sử và văn hóa, năm 2010, Khu di tích lịch sử Lệ Chi Viên đã được xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

Ngày nay di tích Lệ Chi Viên không chỉ là nơi tưởng nhớ Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ, mà còn là địa điểm du lịch thu hút du khách bởi vị trí thơ mộng bên dòng sông Đuống.

Quỳnh Hương (t/h)