Dịch bệnh tả trên toàn cầu gia tăng, Bộ Y tế khuyến cáo

Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) chiều 7/9 dẫn thông tin của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, tính từ đầu năm 2025 đến ngày 29/8/2025, WHO đã theo dõi 409.222 trường hợp mắc bệnh tả (4.738 ca tử vong) được báo cáo tại 31 quốc gia trên toàn cầu, trong đó ghi nhận 6/31 quốc gia báo cáo tỷ lệ tử vong trên 1%. Tuy số ca mắc giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng số ca tử vong lại tăng 46%.

WHO đánh giá tình hình dịch tả toàn cầu đang trở nên phức tạp, với các đợt bùng phát xảy ra ở 31 quốc gia với tỷ lệ tử vong tăng cao và được đánh giá là "nguy cơ lây lan thêm trong và giữa các quốc gia rất cao".

Vi khuẩn tả rất dễ lây lan.

Tại Việt Nam, theo Cục Phòng bệnh, trong 12 năm gần đây, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp mắc bệnh tả.

Hiện nay, khu vực châu Âu và Tây Thái Bình Dương chưa ghi nhận bất kỳ đợt bùng phát nào, chủ yếu các nước ghi nhận ở khu vực khu vực Đông Địa Trung Hải và khu vực châu Phi.

Tuy nhiên không loại trừ nguy cơ bệnh tả xâm nhập Việt Nam do sự giao lưu thương mại, du lịch rộng mở của nước ta với các nước khác trên thế giới và có thể lây lan ra cộng đồng.

Tả là một bệnh truyền nhiễm có các triệu chứng chính là tiêu chảy, mất nước và rối loạn điện giải cấp tính, có thể gây thành dịch lớn với tỷ lệ tử vong cao. Tác nhân gây bệnh tả là vi khuẩn tả Vibrio cholerae, nhóm huyết thanh O1 và O139, gồm 2 tuýp sinh học: Tuýp cổ điển (Classica) và tuýp E1 Tor. Mỗi tuýp sinh học lại gồm 3 tuýp huyết thanh là Inaba, Ogawa và Hikojima. Ở Việt Nam chủ yếu gặp 2 tuýp huyết thanh là Inaba, Ogawa.

Bệnh tả lây theo đường tiêu hóa, chủ yếu qua ăn, uống. Vi khuẩn tả xâm nhập vào đường tiêu hóa của người lành từ nước uống và thức ăn có nhiễm vi khuẩn tả, đặc biệt là thức ăn có nguồn gốc thủy hải sản.

Cục Phòng bệnh cho biết, khoảng 75% người nhiễm vi khuẩn tả không có biểu hiện triệu chứng bệnh, tuy nhiên họ vẫn đào thải vi khuẩn ra môi trường trong vòng 7 - 14 ngày. Trong số những người có biểu hiện triệu chứng, 80% là thể nhẹ và vừa, 20% có biểu hiện mất nước nặng.

Vi khuẩn tả có thể tồn tại lâu ở vùng nước lợ nơi cửa sông hay ven biển. Trong nước, vi khuẩn tả sống ký sinh chủ yếu ở các loài động, thực vật thủy sinh phù du như rong, tảo, đặc biệt ở các động vật giáp xác như tôm, cua, sò, ốc, hến…

Hiện, Bộ Y tế đã chủ động liên hệ với WHO để cập nhật, trao đổi thông tin về tình hình dịch bệnh trên toàn cầu, đánh giá nguy cơ mắc bệnh tả tại Việt Nam. Đồng thời, theo dõi chặt chẽ và cập nhật thông tin hàng ngày diễn biến tình hình dịch bệnh, báo cáo kịp thời Chính phủ khi có tình huống bất thường xảy ra, điều chỉnh các biện pháp phòng chống dịch kịp thời.

Điều trị cho bệnh nhân dịch tả tại Malawi. (Nguồn: malawi24.com/vietnamplus)

Để chủ động và tăng cường công tác phòng chống bệnh tả trong thời gian tới, ngoài các giải pháp từ ngành Y tế, Bộ Y tế cũng đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát dịch ngay tại cửa khẩu, tại các cơ sở y tế và cộng đồng nhằm phát hiện sớm ca bệnh nghi ngờ, đặc biệt tại những khu vực có người trở về từ vùng có dịch. Khi phát hiện trường hợp nghi ngờ, cần tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm để chẩn đoán xác định kịp thời.

Chỉ đạo các cơ sở khám, chữa bệnh tổ chức tốt việc thu dung điều trị bệnh nhân; Rà soát, chuẩn bị nhân lực, thuốc, vật tư, trang thiết bị và hóa chất phòng chống dịch, đảm bảo khả năng ứng phó kịp thời khi dịch xảy ra....

Đối với người dân, Bộ Y tế khuyến cáo cần thực hiện tốt vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh; Vệ sinh môi trường, thu gom rác, diệt ruồi; Thực hiện ăn chín, uống sôi; Bảo vệ nguồn nước, dùng nước sạch...

Khi có dấu hiệu bất thường về sức khỏe (như nôn và tiêu chảy với số lượng lớn dẫn đến mất nước và điện giải trầm trọng, gây sốc nặng …) đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị; không tự ý điều trị tại nhà.

Riêng người trở về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh tả, cần chủ động theo dõi sức khỏe trong 5 ngày. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe như trên cũng cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.

Cục Phòng bệnh khuyến cáo khi đi du lịch, công tác tại các vùng bệnh tả đang tăng cao, người cần cần chủ động theo dõi sức khỏe và thông báo cho cơ quan y tế khi có triệu chứng bệnh tả.

Bình Nguyên