Diện mạo Hà Nội 'khởi sắc' sau khi loạt công viên, vườn hoa được chỉnh trang

Toàn cảnh công viên Cầu Giấy nhìn từ trên cao.

Báo cáo tại phiên giám sát do Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố tổ chức ngày 4/6, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường cho biết, ngay sau khi Thành ủy Hà Nội ban hành Chương trình số 03-Ctr/TU ngày 17/3/2021 về chỉnh trang, phát triển đô thị giai đoạn 2021-2025, Ủy ban nhân dân thành phố đã ban hành Kế hoạch số 202/KH-UBND ngày 1/9/2021, Kế hoạch số 332/KH-UBND ngày 31/12/2021 với mục tiêu cải tạo, 45 công viên, vườn hoa và xây dựng mới 6 công viên.

Thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo đầu tư xây dựng, cải tạo công viên, vườn hoa, tổ chức nhiều cuộc họp chuyên đề để tháo gỡ vướng mắc kéo dài tại các dự án lớn, ban hành 8 quyết định về quy trình, định mức, đơn giá và lựa chọn nhà thầu quản lý, duy trì hệ thống công viên.

Thực hiện phân cấp, ủy quyền quản lý hạ tầng công viên, vườn hoa theo Nghị quyết số 21/2022/NO-HĐND của Hội đồng nhân dân thành phố, thành phố chỉ thực hiện quản lý công viên Thủ Lệ; các địa phương thực hiện quản lý công viên, vườn hoa còn lại trên địa bàn.

Về số lượng, những công việc làm được đã đạt tới 140% chỉ tiêu giao tại Chương trình 03-Ctr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy về về "Chỉnh trang đô thị, phát triển đô thị và kinh tế đô thị thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025".

Quan trọng hơn cả đó là sự hài lòng, ghi nhận của người dân về sự thay đổi khi những mảng xanh hiện diện tại nơi sinh sống.

Chị Đỗ Thị Thu Huệ, sống tại quận Hà Đông cho hay, từ khi công viên Thiên văn học đi vào hoạt động, nơi đây đã thật sự trở thành “điểm đến” gắn bó với gia đình chị vào mỗi dịp cuối tuần. “Cậu con trai tôi mỗi lần đến đây chơi đều không muốn về”, chị hào hứng chia sẻ.

Đặc biệt, được cử tri, người dân ghi nhận, hài lòng đó là sự thay đổi về tư duy, cách làm trong lĩnh vực này. Nhiều công viên trên địa bàn thành phố được hạ hàng rào, chuyển sang công viên mở, như: Phùng Khoang, Cầu Giấy, Tuổi trẻ Thủ đô, Thống nhất…

Cùng với đó là sự thay đổi trong cách thức quản lý. Hàng rào công viên được dỡ bỏ giúp người dân dễ dàng tiếp cận. Không ít người dân trước đây “ngại”, không vào công viên chỉ vì “cửa đóng, then cài”. Khi người dân dễ dàng tiếp cận với không gian công cộng thì giá trị đích thực mới thật sự phát huy.

Anh Nguyễn Văn Long, sống tại quận Hai Bà Trưng đánh giá rất cao việc dỡ bỏ rào chắn khuôn viên tại một số công viên, trong đó có công viên Thống nhất. “Việc tái tạo các công viên theo hướng mở đã làm nên nhiều thay đổi tích cực, tình trạng người vô gia cư ngủ vạ vật, hay các đối tượng lợi dụng sự kín đáo, vắng vẻ của công viên trước đây để tiêm, chích đã giảm hẳn”, anh Long nói.

Hình ảnh ghi nhận khi đơn vị thi công tiến hành hạ rào quanh công viên Thống nhất.

Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Phi Thường cho biết, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đã được tăng cường. Nhiều vi phạm kéo dài tại một số công viên như: Tuổi trẻ Thủ đô, Thiên văn học, Hồ điều hòa khu đô thị Tây Nam Hà Nội, hồ Phùng Khoang… đã được tập trung chỉ đạo, từng bước khắc phục, xử lý theo quy định.

Trong quản lý, duy trì sau đầu tư, các quận, huyện, thị xã đã thực hiện đấu thầu lựa chọn đơn vị quản lý. Riêng đối với 2 công viên Thống Nhất và công viên Thủ Lệ đang tiếp tục thực hiện theo phương thức đặt hàng để duy tu, duy trì theo quy định.

Bên cạnh những việc làm được, những tồn tại, hạn chế được nhắc đến đó là việc một số dự án còn chậm tiến độ; một số vi phạm tại chưa được xử lý dứt điểm, còn tái diễn, gây bức xúc dư luận; việc huy động nguồn lực xã hội hóa hạn chế.

Nguyên nhân chủ yếu là do quy định pháp luật còn một số bất cập, thiếu cơ chế khuyến khích đầu tư công viên, cây xanh; công tác phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương có lúc, có nơi chưa thật sự chặt chẽ, đồng bộ; năng lực tổ chức thực hiện của một số đơn vị chưa đáp ứng yêu cầu.

Ủy ban nhân dân thành phố đã chính thức giao Sở Xây dựng chủ trì xây dựng đề án liên quan đến phát triển hệ thống cây xanh, công viên, vườn hoa trên địa bàn Hà Nội. Dự kiến, trong tháng 8/2025, Sở Xây dựng sẽ hoàn thành đề án này. Đề án sẽ tập trung nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù, khuyến khích nguồn lực xã hội hóa tham gia đầu tư phát triển công viên, vườn hoa trên địa bàn thành phố.

Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Phi Thường

Tại phiên giám sát, Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn chỉ rõ: “Tới đây, khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cần có các giải pháp hiệu quả, khả thi để kịp thời chỉ đạo, tháo gỡ hiệu quả các vướng mắc, khó khăn; đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng công tác quản lý, đầu tư, cải tạo, các công viên, vườn hoa trên địa bàn thành phố, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và nguyện vọng, kiến nghị của cử tri, nhân dân”.

Cũng tại phiên giải trình, Trưởng ban Pháp chế Hội đồng nhân dân thành phố Duy Hoàng Dương đặt câu hỏi: “Số lượng dự án phải thực hiện rất lớn. Từ ngày 1/7/2025, các quận, huyện kết thúc nhiệm vụ. Vậy việc bàn giao, chuyển tiếp các dự án từ quận, huyện sang xã, phường sẽ thế nào?”.

Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường thông tin, việc phân cấp là nội dung lớn, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư, quản lý công viên, vườn hoa. Sau khi đưa công viên, vườn hoa về quận, huyện quản lý đã phát huy rất tốt trong việc quản lý, duy tu, duy trì. Thực hiện nhiệm vụ chính trị trên địa bàn, các quận, huyện đã tổ chức ra quân quản lý, tổ chức Tết trồng cây… thu hút người dân trên địa bàn cùng tham gia.

Hà Nội đang có tỷ lệ không gian công cộng thấp so với yêu cầu của quy hoạch. Việc quy hoạch công viên, vườn hoa mới và cải tạo các công viên, vườn hoa đã có là rất cần thiết. Hiện nay, ở Hà Nội, có công viên cấp thành phố quản lý; có công viên do cấp quận quản lý, vườn hoa do cấp xã, phường quản lý. Bên cạnh đó, tại những khu đô thị, khu ở mới, không gian xanh do các chủ đầu tư quản lý. Do đó, cần có giải pháp, cách thức mới để đầu tư, quản lý hiệu quả, thu hút nguồn vốn xã hội hóa trong lĩnh vực này. Đặc biệt, cần tuyên truyền để nâng cao ý thức của cộng đồng, người dân trong quản lý, giữ gìn những không gian công cộng.

Tiến sĩ, kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam

Thời gian tới, thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục tăng cường phân cấp trong công tác quản lý, đầu tư cải tạo, nâng cấp và xây dựng mới các công viên, vườn hoa. Một số nhiệm vụ trọng tâm đó là rà soát, phân định rõ nhiệm vụ giữa các sở, ngành và các xã, phường, trong quản lý, duy tu, đầu tư xây dựng công viên, vườn hoa khi triển khai thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Đối với việc cải tạo, sửa chữa, nếu trước đây nguồn kinh phí của thành phố có hạn, tuy nhiên, khi phân cấp thì quận, huyện rất chủ động. Từ vỉa hè chung quanh cho đến những vùng, khu vực rất nhỏ trong công viên, vườn hoa đều được quan tâm, chăm sóc kịp thời. Công tác bảo đảm an ninh trật tự cũng tạo chuyển biến rõ rệt.

Từ thực tế đó, Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Phi Thường đề xuất, tiếp tục phân cấp cho chính quyền cơ sở (xã, phường) thực hiện quản lý, duy tu, duy trì công viên, vườn hoa trên địa bàn. Công viên, vườn hoa nằm trọn trên địa bàn xã, phường nào thì xã, phường đó quản lý, hoặc trường hợp nằm ở ranh giới giữa các xã, phường thì địa bàn nào có diện tích nhiều hơn sẽ quản lý.

MINH THU