Điều chỉnh chính sách pháp luật theo hướng minh bạch, linh hoạt và tiết kiệm nguồn lực quốc gia

Các nội dung đều hướng tới mục tiêu hoàn thiện thể chế, nâng cao tính minh bạch, linh hoạt và hiệu quả trong quản lý, qua đó tiết kiệm nguồn lực và đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Đáng chú ý, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng đề xuất nâng giá trị tài sản phải kê khai từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng và nâng mức tài sản, thu nhập phải kê khai bổ sung khi biến động trong năm từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng.

Quy định mới được cho là phù hợp thực tế biến động giá cả và thu nhập, giúp tập trung kiểm soát tài sản có giá trị lớn. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành, nhưng đề nghị không quy định cứng mà giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể để linh hoạt điều chỉnh theo từng giai đoạn.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật Xây dựng (sửa đổi). Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Với Luật Xây dựng (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết dự thảo tập trung đổi mới phương thức quản lý, cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính, phân định rõ trách nhiệm giữa cơ quan quản lý nhà nước và các chủ thể xây dựng.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tán thành việc miễn giấy phép xây dựng đối với một số công trình nhằm rút ngắn thời gian, giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp, song lưu ý việc xác định danh mục công trình được miễn phải chặt chẽ, tránh phát sinh thủ tục trung gian hoặc “giấy phép con”.

Dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản (sửa đổi) gồm ba điều, tập trung điều chỉnh quy định về cấp phép hoạt động khai thác nhóm III, IV, đồng thời cho phép mở rộng thăm dò đối với các tổ chức khai thác hợp pháp mà không cần điều chỉnh quy hoạch khoáng sản trước. Cơ quan thẩm tra đề nghị quy định rõ điều kiện gia hạn, cấp lại, điều chỉnh giấy phép để tránh bị lợi dụng, gây thất thoát tài nguyên và ô nhiễm môi trường.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường được trình theo thủ tục rút gọn, tập trung vào sắp xếp bộ máy hành chính, phân quyền rõ ràng, cắt giảm điều kiện đầu tư và thủ tục hành chính. Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ sớm xây dựng nghị định, thông tư hướng dẫn để đảm bảo luật được thi hành đồng bộ từ ngày 1/1/2026.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về 03 dự án: Luật Quản lý thuế (sửa đổi); Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi); Luật Tiết kiệm, chống lãng phí. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Đối với Luật Quản lý thuế (sửa đổi), dự thảo gồm 17 chương, 114 điều, mở rộng phạm vi điều chỉnh, cập nhật các quy định phù hợp với giao dịch điện tử, kinh tế số và chống chuyển giá. Ủy ban Kinh tế và Tài chính đồng tình với việc cho phép cơ quan thuế được bổ sung thu nhập cho công chức trong trường hợp thu vượt dự toán, nhưng đề nghị nghiên cứu kỹ để bảo đảm công bằng trong hệ thống đãi ngộ khu vực công.

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) gồm 4 chương, 29 điều, sửa đổi cách tính thuế, mở rộng phạm vi thu nhập chịu thuế và tăng thuế suất đối với các hoạt động cung cấp sản phẩm, dịch vụ nội dung số từ 2% lên 5%.

Theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 17/10/2025, mức giảm trừ gia cảnh sẽ được nâng từ 11 triệu lên 15,5 triệu đồng/tháng đối với bản thân người nộp thuế và từ 4,4 triệu lên 6,2 triệu đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc, áp dụng từ năm 2026. Ủy ban đề nghị tiếp tục quy định cụ thể trong luật để đảm bảo ổn định và công bằng.

Với Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, dự thảo được xây dựng nhằm thay thế Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, hướng tới hình thành văn hóa tiết kiệm trong toàn xã hội. Dự thảo bổ sung nguyên tắc phòng, chống lãng phí trong suốt quá trình xây dựng chính sách, đồng thời quy định “Ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí” vào ngày 31/5 hằng năm, đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Trong khi đó, dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) gồm 5 chương, 118 điều, hoàn thiện quy định về phạm vi, nguyên tắc, quyền và nghĩa vụ của các bên, rút ngắn thời gian, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả thi hành án.

Quanh cảnh kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thống nhất phương án tổ chức cơ quan thi hành án dân sự một cấp (cấp tỉnh) để tinh gọn bộ máy và tăng tính chuyên nghiệp, song đề nghị làm rõ tư cách pháp lý và mối quan hệ phối hợp giữa các cơ quan trong quá trình thi hành.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) gồm 6 chương, 45 điều, tập trung chuẩn hóa tiêu chuẩn giám định viên, củng cố tổ chức giám định công lập, mở rộng cơ chế giám định tư và nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm trong hoạt động giám định. Cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát bảo đảm sự thống nhất với các luật liên quan, phân định rõ giữa giám định tư pháp và giám định chuyên ngành, gắn với cơ chế kiểm soát và trách nhiệm giải trình cụ thể.

Tùng Nguyễn