Điều gì có trong ổ bánh mì khiến hàng trăm người cấp cứu?

Liên tiếp những vụ việc ngộ độc do ăn bánh mì. Ảnh: Hetagram.

Sáng 8/11, Sở Y tế TP.HCM công bố khả năng vi khuẩn Salmonella là tác nhân khiến hơn 80 người ngộ độc sau khi ăn bánh mì thịt ở một tiệm trên đường Nguyễn Thái Sơn (phường Hạnh Thông, TP.HCM).

Chiều 8/11, Sở Y tế TP.HCM thông báo ghi nhận thêm ca ngộ độc tại chi nhánh 2 trên đường Lê Quang Định (phường Bình Lợi Trung), trong đó có một thai phụ hơn 34 tuần tuổi đang trong tình trạng dọa sinh non.

Tính đến 16h cùng ngày, tổng số ca sơ bộ đã lên đến hơn 160 người, được điều trị tại 6 bệnh viện, trong đó: Quân y 175 (100 ca), Nhân dân Gia Định (36 ca), Tâm Anh TP.HCM (20 ca), còn lại ở một số bệnh viện khác.

Kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho thấy vi khuẩn này có trong mẫu máu của bệnh nhân bị sốt, đau quặn bụng và tiêu chảy nhiều lần sau khi ăn bánh mì tại cơ sở trên. Hiện bệnh nhân qua cơn nguy kịch, sức khỏe ổn định.

Kết quả ban đầu cho thấy phần lớn bệnh nhân có biểu hiện nhiễm Salmonella. Cơ quan chức năng đang truy xuất nguồn gốc và xác định trách nhiệm của cơ sở liên quan. Tiệm bánh mì nói trên đã bị tạm dừng hoạt động để phục vụ công tác kiểm tra và xét nghiệm mẫu thực phẩm, môi trường.

Thủ phạm quen mặt trong các vụ ngộ độc thực phẩm

Những vụ ngộ độc sau khi ăn bánh mì đã từng xảy ra trước đó đều có nguyên nhân liên quan Salmonella - tác nhân phổ biến gây ngộ độc thực phẩm từ thịt, trứng và các sản phẩm chế biến sẵn.

Hồi tháng 9/2023, 313 người bị ngộ độc sau khi ăn bánh mì P. ở Hội An (Đà Nẵng). Năm 2024, hơn 500 người phải nhập viện sau khi ăn bánh mì C.B.ở Long Khánh (Đồng Nai), nơi mỗi ngày bán hơn 1.000 ổ bánh mì.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Salmonella là một trong bốn nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy toàn cầu, chiếm hàng trăm triệu ca mắc mỗi năm. Mỗi năm, có khoảng 550 triệu người bị tiêu chảy do thực phẩm không an toàn, trong đó 220 triệu là trẻ em dưới 5 tuổi.

Tại Việt Nam, Salmonella từng là nguyên nhân gây ra nhiều vụ ngộ độc tập thể trong bếp ăn công nghiệp, trường học và các cơ sở cung cấp suất ăn sẵn.

Người bị ngộ độc đang được điều trị tại một bệnh viện tư nhân. Ảnh: BVCC.

Bệnh nhiễm khuẩn Salmonella thường khởi phát từ 6 đến 72 giờ sau khi ăn thực phẩm nhiễm khuẩn, phổ biến nhất là 12-36 giờ.

“Người bệnh thường có biểu hiện sốt, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa. Đa số sẽ tự hồi phục trong vòng 2-7 ngày, song ở trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người suy giảm miễn dịch, tình trạng mất nước có thể nghiêm trọng, đe dọa tính mạng”, bác sĩ Hồng nói.

Vi khuẩn Salmonella thường tồn tại trong thực phẩm có nguồn gốc động vật như thịt, trứng, sữa, thịt gia cầm. Ngoài ra, rau xanh bị ô nhiễm phân, hoặc lây truyền qua tay người chế biến không rửa sạch cũng là nguồn lây phổ biến.

Bệnh còn có thể lây từ người sang người qua đường phân - miệng hoặc qua tiếp xúc với động vật mang mầm bệnh như gà, vịt, lợn, bò, thậm chí cả vật nuôi trong nhà.

ThS.BS Trần Thị Thu Nguyệt, Viện Y học Ứng Dụng Việt Nam, cho biết không khí ẩm là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, khiến thực phẩm dễ ôi thiu nếu không được bảo quản đúng cách.

Nhiễm khuẩn Salmonella lây lan qua thực phẩm bị nhiễm bẩn, từ người sang người và từ động vật sang người. Ảnh: Shutterstock.

Khi thức ăn bị nhiễm khuẩn, đặc biệt là thịt, trứng, sữa chưa nấu chín, vi khuẩn Salmonella có thể tồn tại và gây ngộ độc ngay cả với lượng nhỏ. Một số người nhiễm bệnh không có triệu chứng, nhưng vẫn có thể truyền khuẩn sang người khác.

Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), Salmonella thường xuất hiện trong thịt và gia cầm sống hoặc nấu chưa chín, trứng và sản phẩm từ trứng, sữa và rau quả sống.

FDA ước tính tại Mỹ mỗi năm có 1,35 triệu ca mắc Salmonella, trong đó 26.500 người nhập viện và 420 người tử vong.

Đừng để mất cảnh giác với món quen thuộc

Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ, nguyên Trưởng Đơn vị Điều trị Ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cơ sở 3, cho rằng việc xác định nguyên nhân vụ ngộ độc hàng loạt cần xem xét nhiều yếu tố, trong đó nguồn gốc thực phẩm và quy trình bảo quản đóng vai trò quyết định.

"Thực phẩm đường phố vốn quen thuộc và tiện lợi, nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Chỉ cần trứng hoặc thịt nhiễm Salmonella không được nấu chín kỹ, người ăn có thể mắc bệnh chỉ sau vài giờ", bác sĩ Vũ cảnh báo.

Bác sĩ Vũ cho hay tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật và ô nhiễm trong chế biến thủ công là nguyên nhân khiến ngộ độc thực phẩm ngày càng phổ biến.

Thay vì chỉ tập trung tìm nguyên nhân sau mỗi vụ việc, cần hướng đến phòng ngừa từ gốc, kiểm soát chặt nguồn nguyên liệu, đào tạo người chế biến và tăng cường kiểm tra định kỳ. Một khi thực phẩm an toàn được bảo đảm, những vụ ngộ độc hàng loạt như lần này sẽ ít xảy ra hơn.

Chiếc bánh mì là món ăn sáng quen thuộc với người Việt, nhưng có thể trở thành “ổ bệnh” nếu nguồn thịt, pate, rau sống không được kiểm soát. Chỉ một khâu sơ suất trong quy trình chế biến cũng đủ khiến hàng chục người nhập viện.

Nguyễn Thuận