Điều gì xảy ra tiếp theo trong cuộc chiến pháp lý về thuế quan của Tổng thống Trump?
Cuộc chiến pháp lý liên quan đến thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt hướng đi trong tương lai của chính sách thương mại Mỹ vào trạng thái mơ hồ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế diện rộng đối với gần như tất cả các đối tác thương mại của nước này, tại Washington DC., ngày 2/4/2025. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo hãng tin AFP, một tòa phúc thẩm liên bang tại Washington, D.C., ngày 29/5 đã tạm thời đình chỉ phán quyết của một tòa án thương mại liên bang vốn ngăn chặn hầu hết các mức thuế quy mô lớn của Tổng thống Trump, qua đó khôi phục tạm thời các mức thuế do ông áp đặt dựa trên luật quyền hạn khẩn cấp.
Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải là một kết quả chắc chắn đối với chính quyền Trump. Khả năng tòa có thể ủng hộ phán quyết ban đầu vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.
Vậy phán quyết ban đầu của tòa án thương mại quốc tế Mỹ mà chính quyền Trump kháng cáo có nội dung gì và chính quyền có những lựa chọn khác nào để tiếp tục chính sách thuế cứng rắn của mình?
Những mức thuế bị ảnh hưởng
Ngày 28/5, một tòa án thương mại gồm ba thẩm phán đã ra phán quyết cho rằng Tổng thống Trump đã vượt quá thẩm quyền khi áp đặt thuế quan toàn diện bằng cách viện dẫn các quyền kinh tế khẩn cấp.
Phán quyết được cho là ảnh hưởng đến các khoản thuế được công bố vào ngày 2/4, bao gồm mức thuế 10% đối với hầu hết các đối tác thương mại và mức thuế cao hơn đối với hàng chục nền kinh tế, bao gồm Trung Quốc và Liên minh châu Âu. Các mức thuế cao hơn này hiện cũng đang tạm hoãn áp dụng trong khi các cuộc đàm phán diễn ra.
Các mức thuế không bị ảnh hưởng do phán quyết bao gồm các khoản thuế cụ thể theo từng lĩnh vực như thuế đối với thép, nhôm và ô tô nhập khẩu.
Theo phán quyết ban đầu, tòa án thương mại cho cho Nhà Trắng 10 ngày để hoàn tất quá trình gỡ bỏ các khoản thuế. Nhưng sau đó, Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ đã ban hành lệnh hoãn phán quyết tạm thời "cho đến khi có thông báo mới" trong khi quá trình kháng cáo của chính quyền Tổng thống Trump diễn ra.
Những giải pháp thay thế của chính quyền Tổng thống Trump
Tòa phúc thẩm có thể duy trì quyết định ban đầu của tòa án thương mại chặn các mức thuế quan toàn diện của Tổng thống Trump.
Tuy nhiên, theo Thibault Denamiel, một thành viên của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, ông chủ Nhà Trắng vẫn có những giải pháp khác để khôi phục chương trình nghị sự thuế quan của mình
Những giải pháp này bao gồm áp dụng Mục 122 của Đạo luật Thương mại năm 1974, "nhằm giải quyết tình trạng khẩn cấp về cán cân thanh toán mà không yêu cầu một cuộc điều tra chính thức", ông Denamiel nói với AFP. Theo mục này, Tổng thống Trump có thể áp dụng mức thuế quan lên tới 15% trong 150 ngày đối với các quốc gia mà Mỹ đang có thâm hụt thương mại lớn.
Một lựa chọn khác là sử dụng thẩm quyền theo Mục 338 của Đạo luật Thương mại năm 1930, cho phép chính quyền áp đặt mức thuế quan lên tới 50% đối với các quốc gia phân biệt đối xử với Mỹ. Tuy nhiên, biện pháp này chưa từng được sử dụng trước đây.
Điều này có ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán thương mại?
Andrew Kenningham, nhà kinh tế trưởng về châu Âu tại Capital Economics, cho biết phán quyết của tòa án thương mại Mỹ không xóa bỏ hoàn toàn mối đe dọa về thuế quan của Mỹ đối với châu Âu hoặc làm biến mất nhu cầu đàm phán.
Trong trường hợp Nhà Trắng kháng cáo thành công, mối đe dọa về thuế quan vẫn còn rất lớn. Các quan chức Mỹ vẫn có thể tranh thủ thời gian kháng cáo để gây sức ép lên các nền kinh tế khác, bao gồm EU và Trung Quốc.
Bức tranh kinh tế rộng lớn
Theo nhà kinh tế trưởng của EY Gregory Daco, cuộc chiến pháp lý liên quan đến thuế quan "đặt hướng đi trong tương lai của chính sách thương mại Mỹ vào trạng thái mơ hồ”.
"Diễn biến pháp lý này khiến sự bất ổn kéo dài hơn đối với các doanh nghiệp điều hướng chuỗi cung ứng xuyên biên giới", ông Daco nói thêm trong một lưu ý.
Các nhà phân tích cho rằng các thị trường tài chính đã bị xáo trộn bởi những thay đổi chính sách và tình trạng gián đoạn trong vận chuyển hàng hóa do thuế quan cao gây ra không thể giải quyết trong một sớm một chiều.
"Số phận của nền kinh tế vẫn bấp bênh ngay cả khi chúng ta ngăn chặn được suy thoái", chuyên gia kinh tế Diane Swonk tại công ty tư vấn KPMG US viết trên mạng xã hội truyền thông.
