Dinh dưỡng học đường: Cha mẹ bận rộn, con bỏ ngỏ bữa ăn và 3 lời khuyên 'vàng' từ bác sĩ dinh dưỡng

Trong guồng quay hối hả của cuộc sống hiện đại, các bậc phụ huynh thường xuyên phải đối mặt với áp lực từ công việc. Chính sự bận rộn đó đã vô tình tạo ra một "điểm mù" trong việc chăm sóc con cái: bữa ăn tại trường. Nhiều cha mẹ trao trọn niềm tin cho nhà trường mà ít khi tìm hiểu kỹ thực đơn hay khẩu phần ăn thực tế của con, dẫn đến những "lỗ hổng" dinh dưỡng nguy hiểm. Làm thế nào để phá vỡ rào cản thời gian và kiến thức để quan tâm con đúng cách?

Qua kinh nghiệm khám và tư vấn, PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) nhận thấy đây là khó khăn chung của rất nhiều gia đình. Theo bác sĩ Hưng, để khắc phục tình trạng này, điều quan trọng là phải bắt đầu bằng những thay đổi nhỏ, nhất quán. Dưới đây là 3 lời khuyên đơn giản và thực tế nhất mà các bậc cha mẹ có thể áp dụng ngay hôm nay.

PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng - Giám đốc Trung tâm tư vấn, Phục hồi dinh dưỡng và Kiểm soát béo phì, Viện Dinh dưỡng Quốc gia.

Lời khuyên 1: Thực hiện "quy tắc 3 câu hỏi vàng" với nhà trường, thầy cô, và các con

Thay vì chỉ hỏi chung chung "Con ăn có ngon không?", cha mẹ hãy tập trung vào các thông tin cụ thể để có cái nhìn toàn diện về bữa ăn của con:

Hỏi Nhà trường, hỏi thầy/cô giáo: "Thực đơn tuần này có gửi qua email/Zalo không ạ?" Việc này giúp nhận được thông tin cụ thể về món ăn, thay vì chỉ là danh sách nhóm thực phẩm chung chung.
Hỏi con khi đón về: "Hôm nay con ăn món nào nhiều nhất và món nào ít nhất ở trường?" Câu hỏi này giúp đánh giá sở thích và khẩu phần ăn thực tế, tránh tình trạng con ăn thiên lệch, chỉ ăn cơm và bỏ lại rau hay thức ăn giàu đạm.
Hỏi con về đồ uống: "Ngoài nước lọc, hôm nay con uống gì khác không?" Đây là câu hỏi quan trọng để kiểm soát lượng đường ẩn từ sữa hộp, nước trái cây đóng hộp, hoặc nước ngọt mà con có thể đã dùng ở trường.

Lời khuyên 2: Áp dụng "khẩu phần ăn đổi chiều" tại nhà

Khi đã nắm được thông tin bữa trưa của con, bữa ăn tối tại nhà cần được điều chỉnh một cách linh hoạt để cân bằng lại dinh dưỡng cho cả ngày:

Cung cấp đủ chất đạm và rau: Nếu biết ban ngày con đã ăn nhiều bánh kẹo, đồ chiên rán, bữa tối hãy tập trung vào các món dễ tiêu hóa, ít chất béo bão hòa như cá hấp, ức gà luộc, đậu phụ và cung cấp đủ lượng rau xanh.
Hạn chế tinh bột tinh chế: Ưu tiên sử dụng các loại tinh bột phức hợp, giàu chất xơ hơn như gạo lứt, khoai lang...
Không thêm đồ ngọt vào bữa tối: Tránh tráng miệng bằng nước hoa quả đóng hộp, bánh kẹo, hoặc kem. Thay vào đó, hãy dùng trái cây tươi cắt miếng để bổ sung vitamin và chất xơ tự nhiên.

Học sinh trường Tiểu học Nguyễn Du (Hà Nội) trong một bữa ăn bán trú.

Lời khuyên 3: Dành 30 phút "ăn uống có chủ đích" mỗi ngày

Hãy biến bữa ăn thành khoảng thời gian kết nối gia đình chất lượng bằng cách dành ra ít nhất 30 phút không có điện thoại, ti vi hay các thiết bị màn hình khác.

Ăn chậm và tăng tương tác: Kích thích sự tò mò của con bằng cách hỏi về mùi vị, màu sắc của món ăn ("Con thấy món này có vị gì?"). Điều này không chỉ giúp con ăn uống có chánh niệm, nhận biết tín hiệu no của cơ thể mà còn làm bữa ăn trở nên vui vẻ hơn.
Làm gương: Cha mẹ chính là tấm gương tốt nhất. Đừng bắt con ăn rau trong khi chính mình lại gọi pizza. Hãy cùng con thưởng thức những món ăn lành mạnh mà bạn muốn con hình thành thói quen.
Lập kế hoạch cho ngày mai: Ngay sau bữa ăn, hãy hỏi con: "Sáng mai con muốn ăn sáng bằng gì?" hoặc "Chúng ta sẽ mang theo loại trái cây nào vào bữa phụ ngày mai?". Việc này giúp phụ huynh chủ động kiểm soát thực đơn ngày hôm sau và giúp trẻ cảm thấy mình được tham gia, tôn trọng.

PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng nhắn nhủ: "Hãy nhớ rằng, dinh dưỡng là một hành trình dài và cần sự kiên nhẫn. Bắt đầu bằng việc biết rõ con đang ăn gì là bước đi quan trọng nhất để xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh trọn đời cho con. Đừng quên đi khám tư vấn dinh dưỡng để nhận được các lời khuyên phù hợp cho từng giai đoạn của con bạn, cũng như được giải đáp kịp thời những thắc mắc mà phụ huynh gặp phải trong quá trình nuôi dưỡng con mình.

Hải Đường