Đổi mới công tác quản lý, xử lý loại chất thải rắn sinh hoạt

Phân loại rác tại nguồn không phát huy hiệu quả

ĐBQH Chu Thị Hồng Thái (Lạng Sơn) nhận thấy, việc triển khai phân loại rác thải tại nguồn đã có quy định từ năm 2022 nhưng nhiều nơi vẫn chưa thực hiện được do thiếu hạ tầng.

ĐBQH Chu Thị Hồng Thái (Lạng Sơn) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Trên thực tế, việc phân loại rác thải tại nguồn đã được nhiều địa phương triển khai khá quyết liệt. Tuy nhiên, trong quá trình thu gom, phần lớn các loại rác thải vẫn được thu gom chung, nhiều doanh nghiệp, đơn vị thu gom rác thải còn hạn chế về đầu tư công nghệ kỹ thuật trong thu gom, phân loại rác thải dẫn đến việc phân loại của người dân không phát huy được ý nghĩa và hiệu quả.

ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cũng nêu thực tế, việc thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt ở khu vực nông thôn dù đã được quan tâm chỉ đạo thực hiện gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới nhưng cũng còn một số khó khăn, bất cập, tồn tại, nhất là trong việc phân loại, thu gom xử lý chất thải rắn sinh hoạt.

ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Rác thải ở nông thôn đa số là chưa phân loại, chủ yếu là thu gom để chôn lấp và đốt. Nhiều bãi tập kết để chôn lấp, đốt rác gây ô nhiễm môi trường. Lò đốt công suất thấp, hiệu suất thấp, tái chế sử dụng rất hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu bảo vệ môi trường…

Nêu nguyên nhân chủ quan của thực trạng trên, đại biểu Mai Văn Hải cho rằng, chủ yếu do công tác lãnh đạo, chỉ đạo và nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền, địa phương, của các đoàn thể, của doanh nghiệp và người dân chưa thật sự đầy đủ.

Cùng với đó là ý thức trách nhiệm của người dân và doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh, trong sử dụng phân bón thuốc khoa học không đúng cách; thói quen đốt rơm rạ sau khi thu hoạch; điều kiện ngân sách ở các địa phương còn khó khăn, chưa đầu tư thỏa đáng cho việc xây dựng hạ tầng thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Các đại biểu nhấn mạnh, việc nghiên cứu áp dụng các giải pháp công nghệ xử lý chất thải hiện đại, thân thiện với môi trường thay thế dần các phương thức chôn lấp truyền thống là yêu cầu cấp thiết nhằm đảm bảo hiệu quả công tác bảo vệ môi trường và đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

Cần khuyến khích, thúc đẩy xã hội hóa trong bảo vệ môi trường

Đồng tình với kiến nghị của Đoàn giám sát về việc Quốc hội ban hành Nghị quyết giám sát chuyên đề nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, đại biểu Mai Văn Hải cũng đề nghị, cần phải có chính sách hỗ trợ, khuyến khích thúc đẩy xã hội hóa, thu hút đầu tư trong lĩnh vực bảo vệ môi trường nói chung và xử lý chất thải rắn sinh hoạt ở nông thôn nói riêng.

Đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái kiến nghị, Đoàn giám sát nghiên cứu và đưa vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội nội dung: cần tiếp tục đổi mới toàn diện công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt bảo đảm đồng bộ từ phân loại, thu gom đến xử lý cuối cùng. Chính phủ và các địa phương cần rà soát, điều chỉnh quy hoạch các khu xử lý chất thải rắn liên vùng. Ưu tiên áp dụng công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường, giảm dần tỷ lệ chôn lấp trực tiếp, đẩy mạnh phân loại rác thải nguồn gắn với cơ chế thu gom vận chuyển xử lý riêng biệt khắc phục tình trạng phân loại hình thức gây lãng phí nguồn lực xã hội.

Đại biểu cũng đề nghị cần sớm hoàn thiện cơ chế tài chính môi trường, trong đó có chính sách thu phí theo lượng rác phát sinh, hỗ trợ từ quỹ bảo vệ môi trường cho các dự án xử lý tiên tiến; tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các cơ sở gây ô nhiễm kéo dài.

Đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Về năng lực quản lý môi trường ở cơ sở, đại biểu Chu Thị Hồng Thái nhấn mạnh, trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, cấp xã trở thành cấp quản lý trực tiếp, gần dân và sát thực tế nhất. Vì vậy, cần có cơ chế rõ ràng về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực môi trường; bảo đảm “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm” gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát.

Tin: Thanh Chi