Đơn hàng 'chốt' sát giờ, doanh nghiệp dệt may tăng tốc xử lý để không mất cơ hội

Việc Mỹ áp thuế đối ứng lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam từng gây tâm lý hoang mang và xáo trộn trong những tháng đầu năm 2025. Tuy nhiên, doanh nghiệp nhanh chóng ổn định hoạt động và duy trì kết quả xuất khẩu nhờ đa dạng hóa thị trường.

Sớm ổn định hoạt động

Bất chất những tác động của thuế đối ứng từ Mỹ, ông Lưu Tiến Chung, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần May Bắc Giang cho biết, kết thúc năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của doanh nghiệp tăng khoảng 10% so với năm 2024, tập trung chủ yếu vào các dòng áo khoác cao cấp phục vụ các thị trường Nhật Bản, châu Âu và Mỹ.

Kết quả này không chỉ phản ánh năng lực sản xuất và quản trị của doanh nghiệp mà còn là minh chứng cho chiến lược đầu tư đồng bộ vào tự động hóa, chuyển đổi số, nhà máy thông minh và chuyển đổi xanh. Điều đáng chú ý là việc đầu tư này không chỉ nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, mà còn củng cố niềm tin của khách hàng, giúp doanh nghiệp duy trì ổn định đơn hàng ngay cả trong bối cảnh thị trường biến động.

Trong năm 2026, theo ông Chung, phần lớn đơn hàng đã được khách hàng đặt trước, tạo nền tảng tương đối thuận lợi cho kế hoạch sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

“Đây cũng là cơ sở để May Bắc Giang tự tin đặt mục tiêu tăng trưởng 8–10% trong năm 2026, với phương châm đa dạng hóa thị trường, giữ vững chất lượng cao và chủ động ứng phó rủi ro”, ông Chung cho hay.

Ông Lưu Tiến Chung, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần May Bắc Giang. (Ảnh: Nguyễn Ngọc).

Tương tự, ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10 cho biết năm 2025 doanh nghiệp dự kiến lần đầu tiên vượt mốc 5.000 tỷ đồng doanh thu, tăng 6% so với năm trước và vượt kế hoạch đề ra. Đáng chú ý, trong bối cảnh ngành dệt may chịu tác động mạnh từ thuế đối ứng của Mỹ, lạm phát, tỷ giá và các xung đột địa chính trị, kim ngạch xuất khẩu vẫn tăng khoảng 6% so với cùng kỳ.

Kết quả này có được trước hết nhờ việc doanh nghiệp chủ động ứng phó sớm trước chính sách thuế đối ứng của Mỹ đối với hàng hóa nhập khẩu, trong đó có dệt may. Cụ thể, thay vì tìm kiếm khách hàng mới trong thời gian ngắn, doanh nghiệp tập trung khai thác sâu các khách hàng hiện hữu, gia tăng đơn hàng từ châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada và Australia. Đồng thời, đẩy mạnh sản xuất cho thị trường nội địa nhằm duy trì việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động.

Bên cạnh giải pháp thị trường, May 10 linh hoạt tổ chức lại sản xuất, tăng ca và nâng năng suất để tận dụng tối đa giai đoạn hoãn thuế, qua đó đẩy nhanh tiến độ giao hàng cho các khách hàng tại thị trường Mỹ. Doanh nghiệp cũng đồng thời cải tiến quy trình, nâng cao hiệu quả quản trị và khả năng đáp ứng các đơn hàng trong thời gian ngắn.

“Nhờ các giải pháp đồng bộ và nền tảng sản xuất vững, doanh nghiệp đã có đơn hàng phủ kín đến hết tháng 2/2026, bao gồm cả giai đoạn trước và sau Tết và đang tiếp tục tìm kiếm đơn hàng cho tháng 3 và quý II/2026”, ông Việt thông tin.

Ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10. (Ảnh: Nguyễn Ngọc).

Cách thức đặt hàng thay đổi rất nhanh

Bên cạnh những doanh nghiệp giữ được nhịp sản xuất, không ít đơn vị phải đối mặt với sự sụt giảm đơn hàng. Ông Phí Ngọc Trịnh, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Hồ Gươm cho biết, từ tháng 9–10/2025, đơn hàng bắt đầu sụt giảm mạnh, có thời điểm giảm tới 30–40%, buộc doanh nghiệp phải cho một bộ phận lao động nghỉ chờ việc.

Nguyên nhân là do lạm phát tại các thị trường nhập khẩu lớn tiếp tục bào mòn sức mua, trong khi thời tiết nóng kéo dài tại châu Âu cũng làm thay đổi nhu cầu tiêu dùng hàng may mặc. Bên cạnh đó, xung đột Nga - Ukraine khiến tâm lý người tiêu dùng và nhà nhập khẩu trở nên thận trọng hơn, nhiều đối tác giảm tích trữ hàng, không còn đặt đơn dài hạn như các năm trước.

“Mục tiêu ban đầu của chúng tôi là tăng trưởng khoảng 5–10%, nhưng với diễn biến như vậy, kết quả cả năm 2025 nhiều khả năng chỉ đạt tương đương cùng kỳ, tức không tăng trưởng”, ông Trịnh chia sẻ.

Bước sang năm 2026, Tập đoàn Hồ Gươm đặt mục tiêu chủ động hơn trong tiếp cận đơn hàng, nhận đơn sớm và duy trì lượng hàng ổn định giữa các quý nhằm hạn chế rủi ro đứt gãy sản xuất.

Trọng tâm của doanh nghiệp là chuyển mạnh sang các đơn hàng FOB (giao hàng tại cảng xuất, khách chịu chi phí vận chuyển) và ODM (doanh nghiệp tự thiết kế và sản xuất theo yêu cầu khách hàng), qua đó chủ động nguồn nguyên liệu và kế hoạch sản xuất, giảm sự phụ thuộc vào các đơn hàng gia công (CMT) như trước đây.

Bên cạnh việc đa dạng hóa thị trường, doanh nghiệp đưa thêm các mặt hàng phục vụ thị trường nội địa vào sản xuất nhằm giải quyết một phần lượng lao động dư thừa, đồng thời mở rộng tìm kiếm khách hàng mới tại các thị trường khác để phân tán rủi ro.

“Về dài hạn, chúng tôi đang đẩy mạnh đầu tư cho sản xuất xanh, trong đó có việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái tại nhiều nhà máy. Chủ động tìm kiếm các nguồn cung đáp ứng tiêu chuẩn tái chế, phù hợp với yêu cầu ngày càng khắt khe từ các thị trường châu Âu và Mỹ”, ông Trịnh nêu rõ.

Ông Phí Ngọc Trịnh, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Hồ Gươm. (Ảnh: Nguyễn Ngọc).

Trong khi đó, ông Thân Đức Việt lưu ý chu kỳ và cách thức đặt hàng đang thay đổi rất nhanh. Nếu trước đây khách hàng thường chốt đơn từ 3–6 tháng trước, thì nay có những thời điểm chỉ xác nhận đơn hàng vài tuần trước kế hoạch sản xuất. Điển hình, tháng 10, tháng 11 vừa rồi, doanh nghiệp mới xác nhận đơn hàng cho sản xuất tháng 12.

“Điều này buộc hệ thống của doanh nghiệp phải tăng tốc độ xử lý, nếu không sẽ lỡ cơ hội. Việc chốt đơn hàng ngắn hạn như vậy đòi hỏi công tác tổ chức sản xuất và xây dựng kế hoạch phải cực kỳ linh hoạt để vừa kịp tiến độ giao hàng, vừa đảm bảo chất lượng”, ông Việt nêu rõ.

Ngoài ra, để chủ động đi trước các kịch bản rủi ro như năm 2025, thay vì chờ thị trường biến động mới phản ứng, doanh nghiệp tập trung xây dựng đội ngũ nhân lực có năng lực dự báo và thích ứng nhanh. Đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số gắn với sản xuất xanh để vừa kiểm soát chi phí, vừa đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe từ thị trường xuất khẩu.

“Chính sự chủ động này sẽ trở thành “lá chắn” giúp May 10 giữ ổn định đơn hàng trong bối cảnh cạnh tranh giá ngày càng gay gắt”, ông Việt kỳ tin tưởng.

Ngọc Bảo