Đòn không kích Iran kéo theo rủi ro cho kinh tế Mỹ

Giao dịch viên làm việc tại sàn chứng khoán New York, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Tổng thống Trump đã xác nhận việc quân đội Mỹ tấn công 3 cơ sở hạt nhân của Iran đêm 21/6 (giờ địa phương, tức sáng 22/6 theo giờ Việt Nam). Nhà lãnh đạo Mỹ cũng nhấn mạnh: “Các cơ sở hạt nhân trọng yếu của Iran đã bị xóa bỏ. Mục tiêu của chúng tôi là phá hủy năng lực phát triển vũ khí hạt nhân của Iran, và chúng tôi đã đạt được điều đó”.

USA Today (Mỹ) dẫn đánh giá của các nhà đầu tư cho biết việc Mỹ tham gia vào căng thẳng quân sự Israel và Iran có khả năng tác động đến giá dầu, từ đó ảnh hưởng dây chuyền lên nền kinh tế qua việc đẩy giá vận tải và xăng tăng cao.

Nhà phân tích năng lượng Rachel Ziemba ngày 22/6 phân tích với USA Today rằng giá dầu có thể không tăng nhiều trừ khi xuất hiện cú sốc nguồn cung kéo dài, ví dụ như Iran quyết định chặn Eo biển Hormuz quan trọng. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), khoảng 20% lượng dầu tiêu thụ toàn cầu được vận chuyển qua Eo biển Hormuz. Kênh Press TV của Iran ngày 22/6 đưa tin Quốc hội nước này đã phê chuẩn việc đóng cửa Eo biển Hormuz và Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về điều này.

Bà Ziemba đánh giá đó là kịch bản gây khó cho các nhà giao dịch hàng hóa trong việc định giá. Đồng nghĩa với việc giá năng lượng có thể biến động cho đến khi tình hình ổn định.

Giám đốc điều hành của công ty tư vấn tài chính deVere Group – ông Nigel Green cảnh báo: “Nền kinh tế thế giới hiện không đủ sức gánh thêm một cú sốc năng lượng nữa”. Ông Green bổ sung rằng việc Mỹ nhúng tay vào căng thẳng quân sự Israel - Iran làm tăng nguy cơ xảy ra "phản ứng toàn cầu dữ dội".

Hôm 18/6, ông dự đoán: “Các nhà đầu tư đang đặt kỳ vọng vào cắt giảm lãi suất, giá năng lượng ổn định và triển vọng toàn cầu có trật tự. Diễn biến leo thang đột ngột và nghiêm trọng của xung đột này sẽ buộc thị trường phải định giá lại rủi ro trên tất cả các loại tài sản chủ chốt”.

Theo các nhà phân tích tại Oxford Economics, trường hợp xấu nhất, giá dầu toàn cầu sẽ tăng vọt lên khoảng 130 USD/thùng, đẩy lạm phát của Mỹ lên gần 6% vào cuối năm nay. Trong khi đó, lạm phát sau dịch COVID-19 từng đạt đỉnh 9,1% vào tháng 6/2022.

Hơn nữa, xung đột leo thang có thể mang lại tác động trái chiều cho đồng USD. Các nhà phân tích cho rằng ban đầu đồng USD có thể tăng giá do là tài sản trú ẩn an toàn, nhưng về lâu dài, đồng bạc xanh có thể mất giá nếu Mỹ tham gia sâu vào các cuộc xung đột ở nước ngoài.

Đối với Mỹ, một cuộc chiến kéo dài sẽ làm tăng chi tiêu quốc phòng, gây áp lực lên ngân sách liên bang, vốn đã căng thẳng do các chính sách cắt giảm thuế của ông Trump.

Hình ảnh vệ tinh Maxar cho thấy cơ sở hạt nhân Fordow tại Iran sau cuộc không kích của Mỹ ngày 22/6. Ảnh: Insider/TTXVN

Tất cả những yếu tố này sẽ đặt Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) vào thế khó. Fed thường tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát và cắt giảm lãi suất nhằm hỗ trợ cho hoạt động vay nợ và tăng trưởng kinh tế. Cho đến thời điểm này trong năm nay, Fed vẫn giữ nguyên lãi suất, nhưng điều đó có thể thay đổi.

Chủ tịch Jerome Powell phát biểu sau khi Fed giữ nguyên lãi suất 4,25%-4,5% lần thứ 4 liên tiếp vào ngày 18/6, khẳng định rằng cơ quan này đang theo dõi tình hình ở Trung Đông "giống như mọi người khác".

Ông bổ sung: “Mỗi khi Trung Đông hỗn loạn, giá năng lượng thường tăng vọt. Những cú sốc kiểu này nhìn chung không để lại tác động lâu dài lên lạm phát, dù trong thập niên 1970, chúng từng gây ra những cú sốc rất lớn. Nhưng hiện tại, chúng ta chưa chứng kiến điều gì tương tự”.

Người đứng đầu Fed lưu ý rằng nền kinh tế Mỹ giờ đã ít phụ thuộc vào dầu nhập khẩu hơn nhiều so với giai đoạn thập niên 1970.

Hà Linh/Báo Tin tức và Dân tộc