Đón nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội đền Bà Triệu

Sáng 11-3, tại Khu di tích đền Bà Triệu (ở xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) đã diễn ra trọng thể lễ kỷ niệm 1.775 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Triệu Thị Trinh (ngày 22-2-248, Mậu Thìn - 22-2-2023, Quý Mão) và lễ đón nhận danh hiệu di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - Lễ hội đền Bà Triệu.

Ông Đầu Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, đọc diễn văn khai mạc lễ hội đền Bà Triệu

Dự lễ hội có bà Nguyễn Thị Minh Hương, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam; ông Nông Quốc Thành, Phó cục trưởng Cục Di sản (Bộ VH-TT-DL)… cùng đại diện các ban, bộ, ngành Trung ương. Về phía tỉnh Thanh Hóa có ông Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; ông Đỗ Minh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh cùng đại diện các sở, ngành, huyện, thị xã, TP và đông đảo nhân dân, du khách thập phương.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Đầu Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, cho biết đây là một sự kiện quan trọng thể hiện sự tri ân sâu sắc và lòng tự hào của các thế hệ hôm nay đối với các bậc tiền nhân, những người đã đóng góp to lớn trong sự nghiệp chống giặc ngoại xâm, xây dựng và bảo vệ quê hương đất nước; đồng thời tăng cường giới thiệu và tôn vinh giá trị di sản văn hóa tỉnh Thanh Hóa đến với bạn bè trong nước và quốc tế.

Đại diện tỉnh Thanh Hóa đón nhận chứng nhận Lễ hội đền Bà Triệu là di sản phi vật thể quốc gia

Tại buổi lễ, ông Nông Quốc Thành, Phó cục trưởng Cục Di sản, thay mặt lãnh đạo Bộ VH-TT-DL đã trao chứng nhận danh hiệu di sản phi vật thể quốc gia Lễ hội đền Bà Triệu cho đại diện tỉnh Thanh Hóa.

Trong khuôn khổ lễ hội sẽ diễn ra nhiều nghi lễ, hoạt động văn hóa đặc sắc gồm: Lễ trình cáo, tế lễ, lễ yên vị và dâng hương tại đền Bà Triệu, lăng mộ Bà Triệu trên núi Tùng, lăng mộ ba ông tướng họ Lý dưới chân núi Tùng, đền Đệ Tứ, miếu Bàn thề, đình làng Phú Điền (xã Triệu Lộc, Hậu Lộc); rước kiệu Bà, trình tấu Chúc văn trên đền Bà; các tiết mục nghệ thuật tái hiện cuộc khởi nghĩa Bà Triệu.

Thực hiện các nghi thức tế lễ trong đền Bà Triệu

Đại diện lãnh đạo Trung ương và lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa dự nghi lễ tại đền Bà Triệu

Theo Ban tổ chức, lễ hội Bà Triệu sẽ tiếp tục diễn ra đến hết ngày 24-2 Âm lịch (tức ngày 13-3).

Theo sử sách, năm 248, Triệu Thị Trinh (tức Bà Triệu) cùng người anh trai Triệu Quốc Đạt, một huyện lệnh có thế lực trong vùng, đã tập hợp nghĩa sĩ, chọn núi Nưa làm căn cứ để luyện tập võ nghệ, dấy binh khởi nghĩa, đánh đuổi quân Đông Ngô xâm lược. Cuộc khởi nghĩa sau đó thất bại, nữ tướng phải tuẫn tiết ở núi Tùng (xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa ngày nay).

Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Đỗ Trọng Hưng đánh trống khai mạc Lễ hội đền Bà Triệu

Cuộc khởi nghĩa đánh quân Đông Ngô xâm lược của Bà Triệu tuy thất bại nhưng đã tạo nên mốc son sáng chói trong lịch sử, thể hiện tinh thần bất khuất chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, là biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước, ý chí hiên ngang, khí phách quật cường với câu nói bất hủ: "Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá kình ở Biển Đông, đánh đuổi giặc Ngô giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, chứ không chịu khom lưng làm tỳ thiếp người ta" nhiều đời sau vẫn còn lưu truyền mãi.

Để tưởng nhớ công lao của Bà Triệu, người dân xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc đã lập đền thờ, xây lăng mộ bà trên đỉnh núi Tùng, xây dựng đền thờ Bà Triệu trên núi Gai, dựng ngôi đình lớn ở giữa làng Phú Điền. Qua các triều Lý, Trần, Lê, Nguyễn đều cho tu sửa đền miếu, ban sắc phong và quy định tế lễ với nghi thức quốc lễ.

Toàn cảnh di tích lịch sử và kiến trúc quốc gia đặc biệt đền Bà Triệu trên núi Gai

Năm 1979, đền thờ và lăng mộ Bà Triệu (xã Triệu Lộc) được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Năm 2014, di tích lịch sử kiến trúc nghệ thuật Khu di tích Bà Triệu được Thủ tướng quyết định xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt.

Tuấn Minh