Dồn sức cho mục tiêu tăng trưởng cao
Quý đầu tiên của năm 2025 đã sắp kết thúc. Để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên năm 2025, kịch bản là GDP quý I tăng 7,7%. Tuy nhiên, với bối cảnh thế giới nhiều thách thức, rủi ro, hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng trong nước chưa có sự đột phá, việc đạt mục tiêu này là rất khó khăn.

Nguồn: Cục Thống kê Đồ họa: Phương Anh
Các động lực tăng trưởng chưa có sự đột phá
Ngay từ đầu năm, các bộ, ngành, địa phương đã đồng loạt triển khai nhiều giải pháp để tăng tốc, bứt phá đạt mục tiêu phát triển đề ra. Theo báo cáo của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), tình hình kinh tế - xã hội 2 tháng đầu năm có nhiều nét khởi sắc. Nhiều lĩnh vực tăng trưởng ổn định, tích cực.
Tuy nhiên, để đạt mục tiêu tăng trưởng cao ngay từ đầu năm, tạo nền tảng cho các quý tiếp theo thì đòi hỏi các lĩnh vực phải có sự đột phá, chuyển biến mạnh mẽ. Song, những biến động bất ngờ trong môi trường kinh tế, chính trị thế giới đã tác động đáng kể đến tình hình thương mại, tiêu dùng, đầu tư toàn cầu. Ở trong nước, các chính sách, giải pháp dù đã và đang được triển khai tích cực nhưng vẫn có độ trễ trước khi phát huy hiệu quả. Bên cạnh đó, khối lượng công việc thực hiện khi sắp xếp bộ máy, đơn vị hành chính cũng rất lớn.
Hiện nay, một số tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá cao triển vọng tăng trưởng của Việt Nam. Tuy nhiên, một số động lực tăng trưởng quan trọng đang đối mặt nhiều khó khăn. Xuất khẩu, sản xuất công nghiệp vốn là điểm sáng của năm 2024 nhưng sang năm 2025 đang chậm lại. Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường cao hơn số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại thị trường.
Tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và nhập khẩu hàng hóa của 2 tháng đầu năm 2025 chỉ cao hơn cùng kỳ năm 2023 trong 5 năm qua. Thặng dư thương mại 2 tháng đầu năm 2025 đạt 1,47 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ các năm 2023 (3,48 tỷ USD) và năm 2024 (5,13 tỷ USD).
Chỉ số IIP ngành khai khoáng 2 tháng đầu năm 2025 giảm nhiều nhất của cùng kỳ trong 5 năm qua. Chỉ số sản xuất ngành điện 2 tháng đầu năm 2025 cũng chỉ tăng 2,3%, thấp hơn nhiều so với mức tăng 13,7% của cùng kỳ năm trước.
Về đầu tư, tiêu dùng cũng chưa có sự chuyển biến đáng kể. Giải ngân đầu tư công thấp hơn cùng kỳ. Thu hút vốn FDI tiếp tục tích cực, tuy nhiên vốn FDI đăng ký mới giảm, vốn thực hiện không tăng trưởng mạnh, phản ánh những khó khăn của môi trường đầu tư toàn cầu. Tốc độ tăng của bán lẻ hàng hóa, dịch vụ chưa đạt mức tăng trước dịch, cùng với đó tăng trưởng của dịch vụ du lịch lữ hành có xu hướng giảm.
Xét về góc độ sử dụng thì cầu tiêu dùng của nền kinh tế còn ở mức thấp hơn cùng kỳ các năm trước, là một thách thức lớn để có thể đạt mục tiêu tăng trưởng của quý I năm nay, theo nhận định của Cục Thống kê.
Tiếp tục nghiên cứu chính sách miễn, giảm thuế cho người dân, doanh nghiệp
Bám sát những diễn biến này, với vai trò Bộ “chủ công”, cơ quan “huyết mạch” của nền kinh tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã có liên tục nhiều chỉ đạo sát sao, quyết liệt trong các nhiệm vụ liên quan đến lĩnh vực của ngành Tài chính.
Chủ động kịch bản, giải pháp để đạt mục tiêu tăng trưởng
Tại Hội nghị giao ban đánh giá tình hình thực hiện chương trình công tác tháng 2/2025, kế hoạch triển khai nhiệm vụ tháng 3/2025 của Bộ Tài chính, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã nhấn mạnh mục tiêu tăng trưởng 8% là rất quan trọng. Ở mỗi lĩnh vực của các vụ, cục liên quan, các đơn vị phải chủ động có các giải pháp để phấn đấu đạt cho được mục tiêu đề ra.
Bộ trưởng cũng giao Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu xây dựng các kịch bản, nhiệm vụ giải pháp giả định trong các trường hợp, kể cả trường hợp suy thoái kinh tế thế giới để có đối sách kịp thời.
Cùng với đó, Bộ trưởng đã ban hành kịp thời các kế hoạch hành động của Bộ Tài chính thực hiện các nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên.
Trong đó, tại Quyết định số 1043/QĐ-BTC, Bộ trưởng đã giao các đơn vị tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất... để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, du lịch, tiêu dùng trong nước trong năm 2025.
Cục Thuế trình Chính phủ Nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2025; trình Chính phủ Nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.
Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí nghiên cứu, đề xuất về việc giảm thuế giá trị gia tăng, mở rộng đối tượng giảm thuế áp dụng trong 6 tháng cuối năm 2025.
Để có thêm nguồn lực ngân sách bổ sung cho đầu tư phát triển, Bộ trưởng cũng yêu cầu nghiên cứu phương án sử dụng dư địa bội chi ngân sách nhà nước, nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài để bổ sung nguồn lực đầu tư, có giải pháp đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án hạ tầng trọng điểm. Xác định dư địa bội chi ngân sách nhà nước, nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài để bổ sung nguồn lực đầu tư.
Đồng thời, nghiên cứu khả năng phát hành trái phiếu chính phủ bằng ngoại tệ trên thị trường vốn trong nước, thị trường vốn nước ngoài để bổ sung nguồn lực cho đầu tư phát triển.
Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án
Tại Quyết định số 1043/QĐ-BTC ngày 19/3/2025, một trong những nhiệm vụ quan trọng được Bộ trưởng Bộ Tài chính yêu cầu là đẩy mạnh tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án.
Theo đó, các đơn vị chức năng là Vụ Đầu tư, Cục Quản lý đấu thầu, Cục Quản lý công sản, Thanh tra Bộ phát huy hơn nữa vai trò, hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án; triển khai kịp thời, hiệu quả Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa.
Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị rà soát, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để bàn giao, sớm đưa vào vận hành, khai thác thương mại các công trình, dự án đã và đang triển khai, những dự án chậm tiến độ nhằm giải phóng nguồn lực, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, tránh thất thoát, lãng phí thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tài chính.
Đồng thời, khẩn trương hoàn thành việc tổng rà soát các công trình, dự án, quy hoạch “treo” gây lãng phí, có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, sớm đưa các công trình, dự án vào hoạt động, không để nguồn lực bị tồn đọng, thất thoát, lãng phí, nhất là trong các lĩnh vực: đất đai, môi trường, tài nguyên, khoáng sản, việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công.
Theo kết quả báo cáo, rà soát của Ban Chỉ đạo về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án theo Quyết định số 1568/QĐ-TTg ngày 12/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ (Ban Chỉ đạo 1568), số dự án bị vướng mắc trên cả nước hiện là hơn 1.000 dự án. Trong đó bao gồm các dự án đầu tư công, dự án ngoài ngân sách và một số dự án PPP.
Như vậy, động lực đầu tư để thúc đẩy tăng trưởng còn nhiều, đặc biệt là dư địa đầu tư công, nhất là các dự án giao thông trọng điểm. Nếu tháo gỡ được các vướng mắc, có cơ chế hỗ trợ để các doanh nghiệp sớm khởi công dự án, đây sẽ là nguồn lực đóng góp trực tiếp cho tăng trưởng năm 2025.