Đồng bào Co ăn Tết Ngã rạ

Già làng Hồ Văn Nam đang thực hiện nghi lễ cúng

Hàng năm trung tuần từ tháng 10 đến tháng 11 âm lịch, đồng bào Co thôn 2, xã miền núi Trà Bồng rộn ràng cho ngày Tết Ngã rạ (tiếng Co là Sa Ní), tức ăn tết hay lễ lúa lên chòi.

Già làng Hồ Văn Nam chia sẻ, Tết Ngã rạ có tính chất như tổng kết một mùa lúa, tạ ơn thần linh và là dịp để mọi người trong làng gặp gỡ sau những ngày tháng lao động vất vả, nặng nhọc.

“Già làng tổ chức cuộc họp cùng thống nhất ăn Tết Ngã rạ một ngày. Tết Ngã rạ diễn ra trong 2 ngày và bao gồm phần lễ và phần hội. Trước khi tổ chức phần lễ, nhiều nghi thức được bà con triển khai. Quan trọng nhất là lễ rước thần hồn lúa về nhà”, già Nam nói.

Dân làng quây quần bên nhau trong ngày tổ chức Tết Ngã rạ

Lễ cúng không thể thiếu các lễ vật như: bánh trong ống nứa, bánh lá giong, bánh lá đót, lá tốp, chim, chuột, sóc, gà vịt và các loại thịt rừng. Ông Hồ Ngọc An, thôn 2, xã Trà Bồng cho biết, Tết Ngã rạ xuất phát từ nền nông nghiệp lúa rẫy. Xưa kia là làm lúa rẫy, trồng lúa tẻ, lúa nếp.

“Để ăn Tết Ngã rạ, trước hết là mình đi lấy linh hồn lúa ở nương rẫy mình làm. Sau đó mang về, rồi buổi sáng đầu tiên là cúng có các loại bánh. Mình cúng thần giữ giống lúa Mo Hwýt, thần Mo Crai phù hộ cho lúa tốt, cúng ông bà tổ tiên”, ông An cho hay.

Vợ cùng con cháu trong gia đình ông Hồ Ngọc An quây quần gói bánh lá đót

Bí thư Chi bộ Thôn 2, xã Trà Bồng Hồ Văn Ninh cho biết, Tết Ngã rạ là nét văn hóa độc đáo của người Co, góp phần bảo tồn truyền thống dân tộc, lưu giữ bản sắc của đồng bào Co. Tùy theo điều kiện có thể được tổ chức theo gia đình, làng, xã. Tết Ngã rạ là tất cả hộ gia đình của làng cùng tham gia, nên trách nhiệm của các gia đình là như nhau, bà con rất vui vẻ và đoàn kết.

Nhịp chiêng vang lên mang ước vọng của người Co về một năm mưa thuận gió hòa

Sau phần lễ là phần hội. Tiếng chiêng vang lên, vang cả núi rừng, mang niềm vui đến từng người, từng nhà. Nhịp chiêng trầm hùng mang ước vọng của người Co về một năm mưa thuận gió hòa, tràn đầy sức khỏe, cây trái sinh sôi cho cuộc sống đủ đầy.

Tết Ngã rạ của đồng bào Co là di sản văn hóa được hình thành cùng với lịch sử phát triển của dân tộc luôn gắn với đời sống tâm linh, với phong tục, sinh hoạt giải trí của cộng đồng, được Bộ VHTTDL công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

NHƯ ĐỒNG