Đóng góp giải pháp điều trị các bệnh rối loạn tự miễn

Quang cảnh tọa đàm “Thúc đẩy miễn dịch học chính xác để điều trị các bệnh rối loạn tự miễn”.

Các trình bày tại Tọa đàm đã dẫn số liệu cho thấy, tại Hoa Kỳ, Đức và Anh, nguy cơ mắc các bệnh lý tự miễn tăng lên từ 20-50% sau khi một người mắc COVID-19. Theo thông tin của Đại học Oxford (Anh) vào tháng 5-2023, có khoảng 10% dân số mắc 19 loại bệnh tự miễn. Việt Nam cũng ghi nhận sự gia tăng rõ rệt số người mắc các rối loạn miễn dịch sau COVID-19, tạo ra gánh nặng bệnh tật cho bản thân người bệnh cũng như cho xã hội.

Tại Việt Nam cũng như nhiều quốc gia đang phát triển, thách thức trong điều trị các vấn đề rối loạn miễn dịch hiện nay là khoảng cách giữa nhu cầu của người bệnh và các sản phẩm điều trị. Mặc dù có nhiều thuốc, từ ức chế miễn dịch đến điều trị sinh học (tức liệu pháp đích), nhưng mới đạt được hiệu quả giảm triệu chứng, kiểm soát bệnh ổn định chứ chưa giúp người bệnh khỏi hoàn toàn.

Ngoài ra, các thuốc sinh học hoặc thuốc điều trị đích hiện chưa có hoặc quá đắt ở Việt Nam nên khó tiếp cận với số đông. Do đó, phần lớn bệnh nhân tại Việt Nam đang sử dụng các loại thuốc cổ điển, gây nhiều tác dụng phụ như tăng nguy cơ nhiễm trùng, ảnh hưởng nhiều đến các chức năng nội tạng như gan, thận...

Tọa đàm là cơ hội để các chuyên gia đóng góp giải pháp đẩy lùi một trong những thách thức y tế lớn nhất của nhân loại thời kỳ hậu đại dịch COVID-19. Đó là nguy cơ mắc các bệnh lý tự miễn đang tăng lên sau khi mắc COVID-19.

Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, Tọa đàm là dịp ý nghĩa để các nhà khoa học trong nước và quốc tế quy tụ thảo luận về vấn đề được quan tâm hiện nay: Thúc đẩy miễn dịch học đề điều trị rối loạn tự miễn, một bệnh được công nhận lần đầu vào năm 1900. Nhân loại hiện biết 100 loại bệnh tự miễn trong cả nghìn bệnh lý hiếm gặp. “Sau đại dịch COVID-19, chúng ta thấy nguy cơ mắc bệnh tự miễn tăng 20-50%. Tại Việt Nam cũng ghi nhận tỉ lệ mắc rối loạn miễn dịch sau dịch tăng. Rối loạn tự miễn gây ảnh hưởng sức khỏe cho hàng trăm triệu người trên thế giới…Trong bối cảnh hiểu biết về các bệnh rối loạn tự miễn còn hạn chế, nhiều khó khăn về các loại thuốc điều trị, tọa đàm là nơi để các nhà khoa học hợp tác mang tới hy vọng cho người bệnh"- Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương kỳ vọng.

Các diễn giả đã tập trung thảo luận các liệu pháp điều trị nhắm đích, bao gồm liệu pháp tế bào sử dụng lympho T điều hòa, các kháng thể đơn dòng để điều trị một số bệnh lý tự miễn như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, xơ cứng bì... Những phương pháp điều trị theo hướng miễn dịch học chính xác này hứa hẹn có thể chữa khỏi hoàn toàn các bệnh lý tự miễn.

Theo Giáo sư Shimon Sakaguchi (Nhà miễn dịch học và giáo sư xuất sắc tại Trung tâm Nghiên cứu miễn dịch tiên phong, Đại học Osaka, Nhật Bản), nổi tiếng với công trình phát hiện ra các tế bào T điều hòa (Treg cells) và thông qua liệu pháp đích sử dụng Treg để kích hoạt và tăng cường khả năng miễn dịch giúp điều trị các bệnh tự miễn và ung thư- P.V), bệnh tự miễn có ở trên 10% dân số, thường gặp ở nhiều cơ quan trên cơ thể như khớp, tuyến tụy. Tuy nhiên, hầu hết các cơ quan trong cơ thể đều bị bệnh tự miễn.

Với việc tìm ra tế bào T điều hòa (Treg) và có hơn 40 năm nghiên cứu về tế bào này, Giáo sư Shimon Sakaguchi cho rằng, thay vì điều trị bệnh tự miễn theo triệu chứng, tức là phần ngọn, cần tìm cách ngăn chặn bệnh từ gốc bằng việc tác động đến tế bào Treg. Tuy nhiên, Giáo sư Shimon Sakaguchi cũng cho biết, đến nay chưa có một phương thức điều trị nào chứng minh được hiệu quả cao trên người. Giáo sư bày tỏ hy vọng sẽ sớm có thêm nhiều liệu pháp mới về tế bào T điều hòa để nhanh chóng giúp người bệnh tự miễn trên thế giới.

Thu Phương