Dòng vốn đầu tư toàn cầu chuyển hướng từ Mỹ sang châu Âu và các thị trường khác
Sự suy yếu của đồng USD và đợt bán tháo trái phiếu Chính phủ Mỹ đã làm giảm sức hấp dẫn 'trú ẩn an toàn' của tài sản Mỹ, thúc đẩy dòng vốn chảy vào các thị trường có đồng tiền đang tăng giá.
Nhân viên kiểm đồng USD tại một ngân hàng. Ảnh: AFP/TTXVN
Các nhà đầu tư toàn cầu đang dịch chuyển dòng tiền từ cổ phiếu Mỹ sang các tài sản tại châu Âu và thị trường mới nổi, trong bối cảnh lo ngại về chính sách tài khóa của Mỹ gia tăng, nợ công leo thang và nguy cơ suy thoái do các biện pháp thuế quan thương mại có thể gây ra.
Dữ liệu từ LSEG Lipper cho thấy các quỹ đầu tư cổ phiếu và quỹ hoán đổi danh mục (ETF) tại Mỹ đã ghi nhận dòng vốn ròng rút ra 24,7 tỷ USD trong tháng 5/2025, mức cao nhất trong vòng một năm.
Ngược lại, các quỹ châu Âu đã thu hút 21 tỷ USD trong tháng 5/2025, nâng tổng dòng vốn vào từ đầu năm đến nay lên 82,5 tỷ USD, mức cao nhất trong bốn năm qua. Dữ liệu từ 292 quỹ ETF cổ phiếu thị trường mới nổi cũng cho thấy dòng vốn vào đạt 3,6 tỷ USD trong tháng trước, đưa tổng dòng vốn vào từ đầu năm lên 11,1 tỷ USD.
Các nhà phân tích cho rằng sự suy yếu của đồng USD và đợt bán tháo trái phiếu Chính phủ Mỹ đã làm giảm sức hấp dẫn "trú ẩn an toàn" của tài sản Mỹ, thúc đẩy dòng vốn chảy vào các thị trường có đồng tiền đang tăng giá.
Chuyên gia Chris Weston từ công ty môi giới ngoại hối Pepperstone nhận định, thị trường đang chứng kiến một làn sóng bán tháo tài sản của Mỹ, với dòng tiền chuyển hướng sang các tài sản an toàn truyền thống. Ông cũng cho rằng đồng USD không còn được xem là tài sản an toàn như trước và những gì đang diễn ra cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài ồ ạt rút vốn khỏi thị trường Mỹ vì lo ngại rủi ro tiềm ẩn.
Thị trường châu Âu đã có diễn biến vượt trội so với Mỹ trong năm nay, được hỗ trợ bởi lãi suất thấp hơn và sự lạc quan về kế hoạch kích thích kinh tế trị giá 1.000 tỷ euro của Đức. Tuần trước, Ngân hàng trung ương châu Âu (ECB) đã cắt giảm lãi suất lần thứ tám trong vòng một năm qua nhằm hỗ trợ nền kinh tế, ngay cả khi cảnh báo về nguy cơ gia tăng rủi ro thương mại với Mỹ.
Ông Michael Field, trưởng chiến lược gia thị trường châu Âu tại công ty dịch vụ tài chính Morningstar, nhận định sự dịch chuyển từ Mỹ sang châu Âu ban đầu được thúc đẩy bởi yếu tố định giá, nhưng ngày càng được củng cố bởi sự thay đổi trong tâm lý nhà đầu tư. Với việc các nhà đầu tư lo ngại trước các hành động của chính quyền Mỹ và nguy cơ kéo thị trường cổ phiếu đi xuống, đây có thể đánh dấu sự khởi đầu của một xu hướng trung hạn.
Kể từ đầu năm, chỉ số MSCI Mỹ đã tăng 2,7%, trong khi chỉ số MSCI châu Âu tăng khoảng 20% và MSCI châu Á - Thái Bình Dương tăng 10%.
Các quỹ cổ phiếu thị trường mới nổi cũng thu hút dòng vốn nhờ các yếu tố cơ bản cải thiện. Khu vực Mỹ Latinh được xem là một lựa chọn an toàn khi các xung đột thương mại và quân sự ở những nơi khác khiến nhà đầu tư tìm kiếm các khu vực ổn định hơn. Trong khi đó, các nền kinh tế châu Á ngày càng được thúc đẩy bởi tiêu dùng nội địa.
Ông Manish Raychaudhuri, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của công ty tư vấn tài chính Emmer Capital Partners Ltd, cho rằng nợ thấp hơn và tăng trưởng mạnh mẽ hơn giúp cổ phiếu châu Á có vị thế tốt hơn để hưởng lợi từ dòng vốn chảy ra khỏi Mỹ so với châu Âu. Trong khi Italy, Pháp và Vương quốc Anh đối mặt với gánh nặng nợ gia tăng, nhiều nền kinh tế châu Á có gánh nặng tài khóa nhẹ hơn, giúp duy trì lợi suất trái phiếu ổn định và niềm tin của nhà đầu tư.
Trong khi đó, số liệu thống kê cho thấy, xu hướng các quỹ đầu tư toàn cầu chuyển dòng vốn sang Nhật Bản đang ngày càng rõ rệt. Mới đây, tập đoàn LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton – thương hiệu chuyên kinh doanh các mặt hàng cao cấp của Pháp – đã thành lập một quỹ đầu tư tập trung vào các doanh nghiệp Nhật Bản. Đây là động thái nối tiếp những tập đoàn lớn của Mỹ đi trước. Trước chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Trump và căng thẳng leo thang trong quan hệ thương mại Mỹ - Trung, các nhà đầu tư đang ngày càng lựa chọn kỹ lưỡng quốc gia để rót vốn. Nhật Bản đang dần trở thành điểm đến của dòng tiền đầu tư toàn cầu.
Công ty đầu tư L Catterton của Mỹ, được LVMH góp vốn, đã thành lập một quỹ mới trị giá khoảng 45 tỷ yen (310 triệu USD) để đầu tư vào các doanh nghiệp Nhật Bản. Quỹ huy động vốn từ các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, những công ty bảo hiểm và quỹ hưu trí trong nước. Trong vài năm tới, quỹ này sẽ đầu tư vào khoảng 10 doanh nghiệp vừa và nhỏ trong các lĩnh vực như mỹ phẩm, thực phẩm và bán lẻ.
Từ những năm 2000, LVMH đã đẩy mạnh các hoạt động của các quỹ đầu tư. Không chỉ dựa vào doanh thu từ việc bán những thương hiệu của chính mình, LVMH còn thúc đẩy mở rộng kinh doanh thông qua lợi nhuận từ sự tăng trưởng của các công ty được đầu tư. Nhật Bản có nhiều doanh nghiệp với năng lực kỹ thuật và thiết kế cao, những sản phẩm và dịch vụ “Made in Japan” cũng rất được du khách nước ngoài ưa chuộng. Việc thành lập một quỹ đầu tư tập trung vào một quốc gia cụ thể ngoài Mỹ là lần đầu tiên đối với LVMH.
Các quỹ đầu tư này tham gia vào hoạt động quản trị doanh nghiệp để nâng cao giá trị công ty, sau đó bán lại và hoàn vốn cùng lợi nhuận cho nhà đầu tư. Đây là biểu tượng cho dòng tiền đầu tư toàn cầu, và quốc gia hoặc khu vực nào được chọn làm điểm đến sẽ phản ánh tiềm năng hấp dẫn của nơi đó.
Theo công ty nghiên cứu PitchBook của Mỹ, tổng giá trị các thương vụ mua lại tại Nhật Bản bởi các quỹ đầu tư trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến cuối tháng 5/2025 là 24,3 tỷ USD (khoảng 3.500 tỷ yen). Trước đó, trong cả năm 2024, con số này là 19,4 tỷ USD.
Sự hiện diện của Nhật Bản cũng đang gia tăng. Năm 2024, tỷ trọng các thương vụ mua lại tại Nhật Bản trong tổng số thương vụ của các quỹ toàn cầu chỉ khoảng 1%. Nhưng từ tháng 1 đến cuối tháng 5/2025, con số này đã tăng lên đến 4%.
Công ty nghiên cứu LSEG của Anh cho rằng trong thời kỳ chính sách thuế quan bắt đầu có tác động rõ rệt (tháng 4-5), tổng giá trị các thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) trên toàn cầu tăng 14%, trong khi ở Nhật Bản, con số này tăng gấp 3,8 lần. Trong tháng 5, hơn 10% số thương vụ M&A trên toàn cầu có đối tượng là doanh nghiệp Nhật Bản. Chính sách của Chính phủ Mỹ và sự bất ổn của nền kinh tế thế giới đang khiến Nhật Bản trở nên hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư. Ngoài ra, đồng yen yếu cũng góp phần tạo nên cảm giác “giá rẻ” cho các nhà đầu tư nước ngoài.
Trong khi đó, theo tờ Securities Times, Phó chủ tịch Ủy ban Quản lý giám sát chứng khoán Trung Quốc (CSRC), Lý Minh, hồi tháng 5/2025 cho rằng cùng với tăng trưởng chất lượng cao và lực đẩy từ cải cách, mở cửa của nền kinh tế Trung Quốc, thị trường vốn của nước này có thể sẽ cung cấp nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư toàn cầu để chia sẻ lợi ích phát triển của Trung Quốc.
Theo quan chức này, đầu tư vào Trung Quốc có nghĩa là đầu tư vào sự chắc chắn lớn hơn. Điều này bắt nguồn từ các yếu tố kinh tế mạnh mẽ và kỳ vọng chính sách ổn định của Trung Quốc. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc trong quý I/2025 tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái, thể hiện khả năng phục hồi mạnh mẽ.
Trung Quốc sở hữu một hệ thống sản xuất hoàn chỉnh, cơ sở hạ tầng tiên tiến và một thị trường lớn, với nền kinh tế liên tục tích lũy động lực phát triển nhờ môi trường xã hội ổn định và an toàn. Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại, Trung Quốc đã đóng góp ổn định và là động lực chính cho tăng trưởng GDP toàn cầu, bằng cách ưu tiên cả kích thích nhu cầu trong nước và mở cửa hơn nữa nhờ thiết lập một mô hình phát triển mới.
Theo dữ liệu được Cục Quản lý ngoại hối quốc gia Trung Quốc công bố gần đây, trong tháng 4/2025, các chủ sở hữu vốn nước ngoài cho thấy sự sẵn sàng đầu tư vào tài sản bằng đồng nhân dân tệ gia tăng, với các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ trái phiếu Trung Quốc đại lục trị giá ròng 10,9 tỷ USD. Đây là mức tương đối cao. Trong khi đó, nhà đầu tư nước ngoài vào cổ phiếu Trung Quốc đại lục đã chuyển sang mua ròng trong nửa cuối tháng Tư.
