Đột phá thể chế, tăng cường xây dựng và thi hành pháp luật

Cơ chế đặc thù - đòn bẩy cho lập pháp hiệu quả

Dự thảo Nghị quyết được kết cấu thành 12 điều, tập trung vào ba nhóm cơ chế đặc thù: tài chính, nguồn nhân lực và chuyển đổi số, nhằm tạo nền tảng vững chắc cho công tác lập pháp và thi hành pháp luật.

Ngân sách nhà nước được đảm bảo chi cho xây dựng pháp luật không thấp hơn 0,5% tổng chi ngân sách hàng năm, với mức tăng dần theo yêu cầu phát triển. Nguồn ngân sách này không chỉ hỗ trợ xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật và tham gia xây dựng pháp luật quốc tế mà còn chi cho các lĩnh vực thiết yếu như nghiên cứu chiến lược, chính sách và các hoạt động thi hành pháp luật hỗ trợ trực tiếp cho lập pháp. Chính phủ nhấn mạnh rằng cơ chế này đảm bảo thể chế hóa đầy đủ đường lối Đảng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn về nâng cao chất lượng pháp luật, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế trong kỷ nguyên mới.

Cơ chế khoán chi, trả thù lao, và thuê khoán theo nhiệm vụ hoặc hoạt động được áp dụng để tăng tính chủ động và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan thực hiện. Định mức chi vượt trội, từ gấp ba đến gấp năm lần so với hiện tại, được quy định để đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm, và phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Chính phủ cam kết quản lý cơ chế này công khai, minh bạch, ngăn ngừa lãng phí và trục lợi chính sách, đồng thời bảo vệ bí mật nhà nước và quản lý hoạt động đối ngoại.

Quỹ hỗ trợ xây dựng chính sách, pháp luật được thành lập dưới dạng quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, với vốn điều lệ từ nguồn ngân sách 0,5% dành cho lập pháp. Quỹ này nhận hỗ trợ hợp pháp từ các tổ chức, cá nhân và hoạt động không vì lợi nhuận, nhằm cung cấp nguồn lực tài chính bổ sung cho các nhiệm vụ lập pháp và thi hành pháp luật. Chính phủ nhấn mạnh rằng quỹ này sẽ ngăn chặn mọi biểu hiện trục lợi, lợi ích nhóm, hoặc cục bộ, đảm bảo vận hành hiệu quả và minh bạch.

Chính sách nhân lực và chuyển đổi số - nền tảng cho đột phá

Dự thảo Nghị quyết đề xuất chế độ hỗ trợ hàng tháng bằng 100% mức lương hiện hưởng (không bao gồm phụ cấp) cho những người trực tiếp, thường xuyên tham gia xây dựng pháp luật. Đối tượng thụ hưởng bao gồm đại biểu Quốc hội chuyên trách ở Trung ương và địa phương, lãnh đạo, công chức, sĩ quan thuộc lực lượng vũ trang có vị trí việc làm liên quan đến xây dựng pháp luật, pháp chế, kiểm tra văn bản, giải quyết tranh chấp quốc tế, và nghiên cứu viên tại các cơ quan, đơn vị được liệt kê trong Phụ lục I kèm nghị quyết. Chính phủ nhấn mạnh rằng chế độ này được xây dựng trọng tâm, đúng đối tượng, theo tinh thần Nghị quyết 66-NQ/TW, với sự thống nhất cao giữa các cơ quan trong quá trình soạn thảo. Để đảm bảo tính bao quát, Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội được giao thẩm quyền xác định thêm các đối tượng thụ hưởng khác theo tiêu chí quy định, phù hợp với thực tiễn.

Về chuyển đổi số, dự thảo nghị quyết quy định xây dựng và phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, hệ thống thông tin và nền tảng số để phục vụ quản lý, ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các nhiệm vụ thi hành pháp luật hỗ trợ lập pháp. Các sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm được ưu tiên phát triển nhằm nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong công tác lập pháp. Chính phủ nhấn mạnh rằng cơ chế này đáp ứng yêu cầu đổi mới, linh hoạt và tạo đột phá trong xây dựng pháp luật, phù hợp với kỷ nguyên số hóa toàn cầu.

Dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù tạo đột phá trong xây dựng và thi hành pháp luật là bước tiến quan trọng trong việc thể chế hóa chủ trương Đảng, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Với các chính sách vượt trội về tài chính, nhân lực và chuyển đổi số, nghị quyết không chỉ đảm bảo nguồn lực dồi dào mà còn nâng cao chất lượng, hiệu quả lập pháp và thi hành pháp luật. Những cơ chế này tạo nền tảng cho một hệ thống pháp luật minh bạch, đồng bộ, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Dương Công Chiến