Dự án điện sinh khối 'tai tiếng' của Đường Quảng Ngãi

Dự án năng lượng tái tạo từng hoạt động 4 năm không phép

Đường Quảng Ngãi có lĩnh vực kinh doanh chính gồm công nghiệp đường, bánh kẹo, nước uống… Xuất phát ban đầu từ một công ty thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sau khi cổ phần hóa năm 2005, Đường Quảng Ngãi từng bước trở thành một trong những công ty mía đường top đầu của Việt Nam.

Công ty cũng dần tham gia vào thị trường năng lượng tái tạo khi đầu tư Nhà máy Điện sinh khối An Khê (tỉnh Gia Lai) với công suất 95 MW - hiện là nhà máy điện sinh khối lớn nhất Việt Nam.

Nhà máy Điện sinh khối An Khê được Đường Quảng Ngãi đầu tư hơn 1.900 tỷ đồng để xây dựng, chính thức đi vào hoạt động từ 2018, có công suất lớn nhất cả nước (95 MW) và phát điện lên hệ thống điện quốc gia trên đường dây 220 kV.

Nhà máy Điện sinh khối An Khê được xây dựng để góp phần hoàn thiện hệ sinh thái khép kín của Đường Quảng Ngãi, tận dụng phế phẩm từ sản xuất đường đem lại giá trị điện năng, góp phần bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, quá trình xây dựng, hoạt động của nhà máy này gặp không ít "tai tiếng".

Đường Quảng Ngãi dần tham gia vào thị trường năng lượng tái tạo.

Được khởi công vào năm 2016 và chính thức hoạt động năm 2018, nhưng đến năm 2022, Đường Quảng Ngãi - Chủ đầu tư Nhà máy Điện sinh khối Gia Lai bị UBND tỉnh Gia Lai xử phạt 11 lỗi vi phạm với tổng số tiền 750 triệu đồng.

Trong đó, về lĩnh vực điện lực, Đường Quảng Ngãi đã vi phạm hoạt động điện lực khi không có giấy phép hoạt động điện lực; đưa công trình điện lực vào vận hành, sử dụng khi chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.

Về lĩnh vực xây dựng, Đường Quảng Ngãi đã có 9 hành vi vi phạm như: Khởi công xây dựng công trình mà chưa có thiết kế bản vẽ thi công đã được phê duyệt; lựa chọn đơn vị không đủ điều kiện năng lực tham gia thiết kế xây dựng công trình; lựa chọn đơn vị không đủ điều kiện năng lực tham gia thi công xây dựng công trình; tổ chức giám sát thi công xây dựng công trình trong khi không có chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng theo quy định…

Tháng 7/2024, cụm dự án Nhà máy đường An Khê - Nhà máy Điện sinh khối An Khê - Dây chuyền sản xuất đường tinh luyện RE do Đường Quảng Ngãi đầu tư bị cử tri thị xã An Khê (tỉnh Gia Lai) phản ánh gây ô nhiễm, có mùi hôi trong quá trình hoạt động. Trả lời ý kiến cử tri, ông Dương Mah Tiệp - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai cho biết, trong các vụ sản xuất vừa qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo sở ngành liên quan và địa phương tăng cường kiểm tra giám sát, yêu cầu nhà máy thực hiện nghiêm công tác bảo vệ môi trường. Qua theo dõi, giám sát kết quả quan trắc tự động liên tục và quan trắc định kỳ nước thải, khí thải nhà máy này đều nằm trong giới hạn cho phép của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường.

Vay thêm hơn 600 tỷ đồng để mở rộng nhà máy điện sinh khối

Mới đây, Đường Quảng Ngãi vừa thông qua nghị quyết về việc rót vốn đầu tư mở rộng các nhà máy điện sinh khối, hệ thống chế biến đường từ mía và đầu tư một số cơ sở hạ tầng khác.

Trong lĩnh vực điện sinh khối, Đường Quảng Ngãi dự kiến sẽ tiếp tục đầu tư gần 850 tỷ đồng, bao gồm vốn tự có 243 tỷ đồng, còn lại là vay vốn ngân hàng, dự kiến sẽ triển khai từ tháng 6/2024 và đi vào hoạt động khoảng tháng 11/2027. Đường Quảng Ngãi dự kiến sẽ đầu tư thêm tổ máy phát điện số 3 với công suất 40 MW, nâng tổng công suất lên 135 MW cho Nhà máy Điện sinh khối An Khê. Mục đích là nhằm sử dụng nguồn bã mía trong sản xuất đường mía để tạo ra nguồn năng lượng sạch, giải quyết vấn đề môi trường, đáp ứng tăng trưởng phụ tải hàng năm của tỉnh Gia Lai và khu vực miền Trung, tăng thêm doanh thu cho công ty.

Đường Quảng Ngãi sẽ đầu tư thêm gần 850 tỷ đồng để mở rộng Nhà máy Điện sinh khối An Khê.

Ngoài ra, Đường Quảng Ngãi cũng sẽ chi hơn 1.169 tỷ đồng cho dự án Đầu tư mở rộng nâng công suất hệ thống chế biến đường từ mía lên 25.000 TMN tại Nhà máy đường An Khê, trong đó vốn tự có của công ty là hơn 335 tỷ đồng và vốn vay 834 tỷ đồng. Tiến độ triển khai dự án sẽ được chuẩn bị từ tháng 6/2024, thực hiện đầu tư từ tháng 11/2024, sản xuất thử từ tháng 11/2026 và dự kiến đi vào hoạt động khoảng tháng 11/2027.

Đồng thời, theo nghị quyết này, Đường Quảng Ngãi cũng dự kiến đầu tư 2 cơ sở hạ tầng khác là kho B1 tại nhà máy bánh kẹo Biscafun với giá trị gần 16 tỷ đồng và hệ thống phòng cháy chữa cháy tại nhà máy Vinasoy Bắc Ninh giá trị hơn 13,7 tỷ đồng. Thời gian thực hiện từ tháng 7/2024. Như vậy, Đường Quảng Ngãi dự kiến sẽ rót tổng cộng 2.036 tỷ đồng để đầu tư mở rộng và cải tạo cơ sở hạ tầng của 4 nhà máy trên.

Kết thúc quý 1/2024, doanh thu thuần của Đường Quảng Ngãi đạt 2.542 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế đạt 579 tỷ đồng, tương ứng tăng 18% và 62% so với cùng kỳ năm trước. Qua phân tích, lợi nhuận của Đường Quảng Ngãi tăng mạnh chủ yếu nhờ giá đường tăng cao và giá thành sản xuất giảm nhờ tăng năng suất vùng nguyên liệu mía và dây chuyền sản xuất đường đi vào hoạt động ổn định.

Thanh Hiếu