Dự án Đường sắt tốc độ cao qua Nghệ An: Phấn đấu bàn giao mặt bằng trước năm 2026

Gần 2.000 hộ dân phải di dời

Theo báo cáo của UBND tỉnh Nghệ An, tuyến đường sắt đi qua 18 xã, phường, ảnh hưởng trực tiếp đến 38 cụm dân cư với khoảng 2.150 hộ, trong đó, gần 2.000 hộ phải bố trí tái định cư (TĐC). Để đáp ứng nhu cầu này, địa phương dự kiến đầu tư 30 khu TĐC với diện tích hơn 102ha, tổng vốn khoảng 1.450 tỷ đồng, phấn đấu bàn giao mặt bằng sạch cho chủ đầu tư trước tháng 12/2026.

Khu tái định cư dự án đường bộ cao tốc tại phường Hoàng Mai (Nghệ An) sẽ được mở rộng để tái định cư cho hàng chục hộ dân trên địa bàn bị ảnh hưởng bởi dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Ảnh: Đ.B

Trên địa bàn tỉnh Nghệ An, ga Vinh sẽ được xây dựng tại xã Hưng Nguyên Nam, giữa khu công nghiệp VSIP và trục Quốc lộ 46 mới. Đây là nhà ga có 4 đường, phục vụ tất cả các đoàn tàu dừng đỗ, được kỳ vọng trở thành trung tâm trung chuyển quan trọng của khu vực Bắc Trung Bộ.

Trong đó, 3 khu tái định cư được ưu tiên triển khai sớm gồm: phường Hoàng Mai (8ha, 200 hộ, kinh phí 100 tỷ đồng), xã Tân Châu (1,5ha, 30 hộ, kinh phí 18 tỷ đồng) và xã Hưng Nguyên Nam (5ha, 145 hộ, kinh phí 60 tỷ đồng). Các vị trí này đều có quỹ đất thuận lợi, ít vướng mắc về giải phóng mặt bằng (GPMB), tạo điều kiện để khởi công sớm.

Đến tháng 9/2025, trong số 18 xã, phường có tuyến đường đi qua, đã có 7 địa phương ban hành văn bản chấp thuận chủ trương khảo sát địa điểm lập quy hoạch khu tái định cư; 5 xã, phường đã phê duyệt đề cương khảo sát, cắm mốc và quy hoạch chi tiết; 2 xã lựa chọn được đơn vị tư vấn lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật.

Tại xã Hưng Nguyên Nam, nơi tuyến đường sắt đi qua ảnh hưởng trực tiếp 145 hộ (trong đó 86 hộ nằm dọc tỉnh lộ 542C), chính quyền đã đề xuất quy hoạch khu tái định cư rộng 4,6ha tại vùng Cầu Vó.

Ông Cao Anh Đức - Chủ tịch UBND xã Hưng Nguyên Nam, cho biết: vị trí này phù hợp với quy hoạch xây dựng vùng Hưng Nguyên và quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030. Đặc biệt, khu vực đã được định hướng phát triển thành đất ở nông thôn, thuận lợi triển khai.

“Trong cuộc họp tháng 7 vừa qua, đa số hộ dân bị ảnh hưởng đồng thuận chọn vùng Cầu Vó làm nơi TĐC. Xã cam kết xây dựng đường gom kết nối tỉnh lộ, đảm bảo thuận tiện giao thông và quyền lợi của người dân” - ông Đức nói.

Trong khi đó, tại xã Tân Châu, dự án ảnh hưởng tới hơn 21ha đất, trong đó gần 4ha là đất ở và đất vườn, 54 hộ dân cần TĐC. Địa phương đã đề xuất 2 khu TĐC. Ông Phan Văn Hùng - Chủ tịch UBND xã Tân Châu, cho biết xã đã trình UBND tỉnh xin ý kiến cho khu TĐC tại vị trí 1, và sẽ sớm lấy ý kiến người dân để triển khai khởi công.

Quyết tâm của tỉnh

Việc đẩy nhanh GPMB dự án đường sắt tốc độ cao không chỉ nhằm đảm bảo tiến độ thi công mà còn mở ra cơ hội lớn cho Nghệ An. Các khu TĐC được đầu tư bài bản sẽ tạo ra những khu dân cư mới hiện đại, đồng bộ hạ tầng, nâng cao chất lượng sống cho người dân. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của ga Vinh với vai trò đầu mối trung chuyển sẽ góp phần thúc đẩy thương mại, dịch vụ, logistics, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho toàn tỉnh và khu vực Bắc Trung Bộ.

Nói về công tác GPMB phục vụ dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đoạn qua Nghệ An, ông Hoàng Phú Hiền - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho biết, hiện nay tỉnh đang chỉ đạo các địa phương thực hiện đảm bảo tiến độ đề ra. Đồng thời, khẩn trương triển khai lập quy hoạch chi tiết xây dựng các khu TĐC trình cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt; tiến hành rà soát, lập kinh phí cho từng giai đoạn để đề xuất; thực hiện cắm mốc mặt bằng để triển khai.

“Dự kiến khoảng tháng 11 năm nay sẽ bắt đầu khởi công các khu TĐC. Quan điểm của tỉnh là nơi ở TĐC phải tốt và thuận lợi hơn nơi ở cũ, phải đảm bảo các điều kiện để người dân sinh sống ổn định” - ông Hiền cho biết thêm.

Với quyết tâm của chính quyền và sự đồng thuận của người dân, Nghệ An kỳ vọng sẽ hoàn thành công tác GPMB trước năm 2026, tạo bước khởi đầu vững chắc cho siêu dự án hạ tầng quan trọng bậc nhất đất nước.

Điền Bắc