Dự án tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương sẽ có nhiều thay đổi

Ban Quản lý Đường sắt đô thị đã có báo cáo UBND TP.HCM về việc chuẩn bị báo cáo Quốc hội các tuyến đường sắt đô thị tại TP.HCM. Đáng chú ý, tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) sẽ có nhiều điều chỉnh từ nguồn vốn, quy mô dự án, khung tiêu chuẩn kỹ thuật và phương án lựa chọn công nghệ.

Metro số 2 đã có 100% mặt bằng

Tuyến metro số 2 giai đoạn 1 được đầu tư xây dựng nhằm bổ sung phương thức vận chuyển khối lượng lớn, giải quyết nhu cầu đi lại của người dân từ trung tâm thành phố về phía Tây Bắc và ngược lại, làm cơ sở phát triển các tuyến đường sắt đô thị khác sau này.

Sự hình thành của tuyến metro số 2 sẽ góp phần quan trọng trong việc giảm tình trạng ùn tắc, tai nạn giao thông và cải thiện môi trường đô thị dọc tuyến.

Dự án sẽ kết nối với tuyến đường sắt đô thị số 1 và tương lai là tuyến số 5, số 3b, số 4 và số 6 tạo thành một hệ thống đường sắt đô thị, thuận lợi cho việc trung chuyển hành khách dọc theo trục Đông - Tây vào trung tâm TP.

Hiện metro số 2 đã có 100% mặt bằng. Ảnh: ĐT

Thời gian hoàn thành dự án ban đầu được duyệt là năm 2018 và được Thủ tướng Chính phủ gia hạn đến năm 2020 để làm cơ sở gia hạn các Hiệp định vay đã ký kết theo ý kiến của các nhà tài trợ.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai sau khi điều chỉnh, một số vướng mắc phát sinh ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện.

Trong đó bao gồm việc chậm trễ trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng; công tác đàm phán để huy động lại tư vấn quốc tế không thành công; công tác đấu thầu các gói thầu chính phải hủy thầu để đảm bảo chặt chẽ về pháp lý. Theo đó, thời gian thực hiện dự án metro số 2 đã được điều chỉnh, hoàn thành và đưa vào khai thác năm 2030.

Hiện dự án đã có 100% mặt bằng. Công tác di dời hạ tầng kỹ thuật đã triển khai đồng loạt di dời điện, cấp và thoát nước, viễn thông, cây xanh... từ cuối tháng 3-2024. Tổng sản lượng thi công đạt khoảng 61%, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2025.

Cùng với đó, các nội dung đề xuất điều chỉnh thiết kế cơ sở cũng đã được Sở GTVT thẩm định (nay là Sở Xây dựng), UBND TP phê duyệt điều chỉnh vào tháng 7. Đây là cơ sở quan trọng để thực hiện công tác điều chỉnh dự án về thời gian, tăng tổng mức đầu tư và một số vấn đề liên quan đến thiết kế của dự án.

Metro số 2 cần được điều chỉnh

Theo Ban Quản lý Đường sắt đô thị, dự án metro số 2 trong quá trình thực hiện phát sinh những yếu tố mới về nguồn vốn, quy mô, công nghệ và cơ chế thực hiện. Vì vậy cần thiết phải điều chỉnh để đảm bảo tính khả thi, đồng bộ và phát huy tối đa hiệu quả đầu tư, phù hợp với tình hình hiện tại.

Cụ thể, điều chỉnh nguồn vốn thực hiện dự án: Chuyển đổi toàn bộ vốn vay ODA sang hình thức sử dụng vốn đầu tư công bằng ngân sách TP.HCM.

Việc thay đổi này nhằm đảm bảo tính chủ động nguồn lực tài chính, đáp ứng tiến độ dự án theo kế hoạch phát triển TP và việc dùng vốn ngân sách kết hợp cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 188/2025/QH15, góp phần tăng hiệu quả quản lý, đảm bảo tính đồng bộ và an toàn trong quá trình thực hiện dự án.

Dự án cũng điều chỉnh quy mô, bổ sung các hạng mục, công trình kết nối đồng bộ giữa tuyến số 2 và tuyến số 1 tại nhà ga Bến Thành, giữa tuyến số 2 và các tuyến metro trong tương lai; hạn mục công trình, phạm vi sử dụng tại Depot Tham Lương nhằm kết nối với tuyến metro số 6.

Sở dĩ có sự điều chỉnh này là do bổ sung các hạng mục phát triển định hướng kết nối giao thông trong phát triển đô thị (TOD) tại depot và các nhà ga giúp khai thác hiệu quả quỹ đất, tạo nguồn lực tài chính bổ sung định hướng phát triển bền vững.

Metro số 2 cũng có khung tiêu chuẩn kỹ thuật cập nhật các quy chuẩn Việt Nam, tiêu chuẩn Việt Nam và các tiêu chuẩn nước ngoài. Việc điều chỉnh này nhằm phù hợp với pháp luật hiện hành về các văn bản Quy chuẩn, tiêu chuẩn hiện tại, giúp nâng cao an toàn công trình.

Metro số 2 cũng có phương án lựa chọn công nghệ: Tích hợp ứng dụng mô hình thông tin công trình (BIM) trong việc quản lý và vận hành dự án; Nâng cấp mức độ tự động hóa đoàn tàu (GoA) gắn với lộ trình phù hợp dự án trong giai đoạn ngắn hạn và dài hạn. Nâng cấp hệ thống thanh toán, thẻ, vé (AFC) tích hợp sử dụng chung một hệ thống thanh toán phương tiện công cộng TP.

Đồng thời, nâng cấp hệ thống thông tin tín hiệu, phương thức cấp điện phù hợp với xu hướng hiện đại và đồng bộ... Từ đó, tạo tính thống nhất trong quy hoạch, giảm chi phí vận hành, bão dưỡng dài hạn, phù hợp với định hướng phát triển đô thị thông minh, bền vững của TP.

Dự án cũng sẽ điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án, cập nhật cơ cấu chi phí để phù hợp với chủ trương thay đổi nguồn vốn, quy mô và phạm vi dự án.

Vì vậy, Ban Quản lý Đường sắt đô thị đề xuất UBND TP.HCM kiến nghị các cấp có thẩm quyền, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP tiếp tục quan tâm, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án.

ĐÀO TRANG