Du lịch cộng đồng: Người dân phải là đối tác

Trên hành trình phát triển, tiên phong tổ chức các tour du lịch trải nghiệm khám phá thiên nhiên, Công ty TNHH MTV Chua Me Đất (Oxalis) đã xây dựng được quy mô với khoảng 500 nhân viên, trong đó hơn 350 người là người dân lao động tại địa phương.

Riêng tại Tân Hóa, sau gần 10 năm triển khai các hoạt động du lịch, Oxalis đang sử dụng hơn 100 con em địa phương thực hiện các công việc: Khuân vác, nấu ăn, dẫn đường, trợ lý an toàn… Với những hoạt động du lịch sôi động đang diễn ra tại đây cùng nhiều ý tưởng sắp thành hình hài, con số này sẽ còn tăng lên nhanh chóng trong thời gian tới.

Người dân địa phương tham gia 95% hoạt động du lịch của Oxalis. Ảnh: Oxalis Adventure

Sinh ra, lớn lên nơi vùng đất khó, nhiều thế hệ đàn ông ở Tân Hóa lấy việc khai thác rừng trái phép làm kế sinh nhai. Vừa đủ tuổi, những đứa trẻ đã bắt đầu theo ông, cha vào rừng bẫy thú, đốn gỗ, rồi cứ thế, thế hệ này nối tiếp thế hệ khác, cùng nhau mưu sinh trong những cánh rừng già.

Sống bằng nghề rừng đã trở thành thói quen, nếp nghĩ và thậm chí là truyền thống của nhiều gia đình nơi này. Vậy mà khi những hoạt động du lịch bắt đầu được triển khai tại địa phương, nhiều người trong số họ lại tham gia và trở thành những người dẫn đường hiểu biết, trách nhiệm.

>> Khai trương cơ sở lưu trú Tú Làn Lodge và sản phẩm du lịch ATV
>> "Rốn lũ" làm du lịch
>> Khi du lịch gắn với bảo vệ môi trường

Có được đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, thay đổi họ từ nhận thức, ý thức đến hành động chính là “quả ngọt” trên hành trình đầy khó nhọc. “Từ một người khai thác rừng trái phép, họ trở thành người giữ rừng lặng lẽ, nâng niu từng cành cây, ngọn cỏ. Từ khai thác rừng đến tư duy trân trọng giá trị của rừng, từ một người chỉ thích làm công việc nặng nhọc một lúc thôi rồi kiếm được ít tiền, chuyển qua một người thay đổi bản thân để làm dịch vụ hàng ngày; hay biến một người từ việc chịu khổ nhưng không chịu khó thành một người làm dịch vụ và được khách hàng yêu mến, là một quá trình đào tạo lâu dài mà Oxalis luôn kiên trì thực hiện”, ông Nguyễn Châu Á, Tổng Giám đốc Oxalis thẳng thắn chia sẻ.

Khám phá hang Kim. Ảnh: Oxalis Adventure

Sự tham gia của người dân địa phương là 1 trong 3 mục tiêu chính trong chiến lược kinh doanh của Oxalis. Trong đó, Oxalis chú trọng hỗ trợ cộng đồng làm du lịch thông qua việc đào tạo trình độ và tay nghề, giúp họ nhận ra được tầm quan trọng của việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

“Vạn sự khởi đầu nan”, việc uốn nắn, thay đổi tư duy, nhận thức lẫn hành động cùng lúc nhiều con người là một việc làm không hề đơn giản. Quá trình đó đòi hỏi nhiều thời gian nhưng thành quả có được là những thế hệ người lao động địa phương trách nhiệm với môi trường, với chính cánh rừng đang nuôi sống họ.

“Từ một người không biết gì về du lịch, khi vào làm porter cho tour Tú Làn, chúng tôi được đào tạo, tập huấn thường xuyên để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, nhất là các kỹ năng leo núi, sơ cấp cứu,hướng dẫn và phục vụ khách hàng”, anh Trương Minh Nam (thôn 4 Yên Thọ, Tân Hóa) chia sẻ.

Từ cuối năm 2022, Oxalis triển khai thêm dịch vụ ăn tối tại nhà dân nhằm tăng thêm trải nghiệm thú vị cho du khách, vừa chia sẻ lợi ích và tạo cơ hội để người dân Tân Hóa tham gia nhiều hơn vào chuỗi cung ứng dịch vụ của Oxalis. Du khách sau khi khám phá hệ thống hang động Tú Làn thay vì ăn tối tại nhà hàng của khu lưu trú Tú Làn Logde, họ sẽ đến tại nhà dân, thưởng thức các món ăn địa phương được chế biến bởi những đầu bếp bản địa.

Du khách thích thú trải nghiệm dịch vụ ăn tối tại nhà dân ở xã Tân Hóa (Minh Hóa).

Là một trong số những gia đình được lựa chọn triển khai dịch vụ này, ông Trương Sơn Bài (thôn 2 Yên Thọ, Tân Hóa) cho biết, kể từ khi phục vụ bữa ăn cho du khách, gia đình ông có thêm nguồn thu nhập ổn định, giải quyết việc làm cho nhiều lao động nông nhàn.

“Để có được một bữa ăn ngon phục vụ du khách, mỗi thành viên trong gia đình phải tham gia các lớp tập huấn về chế biến món ăn, đồng thời phải tìm hiểu về văn hóa ẩm thực từng vùng miền, rồi cẩn trọng trong từng khâu chế biến, phục vụ. Phải làm sao để du khách họ thấy thích thú với món ăn của bà con Tân Hóa, ăn một lần là nhớ mãi không quên”, ông Bài chia sẻ thêm.

Thực tế từ nhiều hoạt động du lịch triển khai tại khu vực Phong Nha-Kẻ Bàng và địa bàn Tân Hóa, với Oxalis, cộng đồng là một đối tác kinh doanh, một phần rất quan trọng trong chuỗi cung ứng dịch vụ cho du khách chứ không phải là đối tượng để hỗ trợ hay giúp đỡ. Việc đưa khách đến nhà dân là một trải nghiệm cộng thêm cho giá trị của dịch vụ và người dân chính là một đối tác góp phần làm nên chuỗi giá trị ấy.

Dịch vụ ăn tối tại nhà dân giúp người dân có thêm nguồn thu nhập ổn định, giải quyết việc làm cho nhiều lao động nông nhàn.

Vậy là thay vì mang đến “con cá” sẵn có, Oxalis chú trọng đưa đến cho người dân “cần câu cơm”, để họ cùng tham gia vào chuỗi cung ứng, tạo nên sinh kế bền vững hơn, chất lượng hơn. Nhờ sự hỗ trợ ấy, nhiều người tự tin mở thêm các dịch vụ phục vụ du khách ngay tại địa phương thay vì lại phải ngược vào rừng khai thác gỗ.

“Với sự tham gia của người dân trong 95% hoạt động du lịch, cộng đồng là mắt xích quan trọng tạo nên sự thành công của các sản phẩm mà Oxalis mang lại. Mối quan hệ giữa doanh nghiệp và cộng đồng địa phương là đôi bên hỗ trợ nhau cùng phát triển. Ngày nay, người dân có thu nhập bền vững hơn, họ biết được tương lai họ sẽ làm gì và những dự định gì? Với Oxalis, đây là hướng đi rất quan trọng để cùng với chính quyền địa phương góp phần vào tăng thu nhập, ổn định cuộc sống cho người dân, phát triển kinh tế-xã hội của địa phương”, ông Nguyễn Châu Á chia sẻ.

Người dân địa phương là yếu tố quan trọng làm nên thành công của Oxalis trên hành trình hơn một thập kỷ. Trân trọng những đóng góp đó, Oxalis đã và đang thể hiện rõ cam kết hỗ trợ, đồng hành cùng phát triển du lịch địa phương, tạo ra các sản phẩm du lịch cộng đồng có sức sống, mang lại nhiều giá trị bền vững.

Du khách trải nghiệm các sản phẩm du lịch tại Tân Hóa. Ảnh: Oxalis Adventure

Cùng với các hoạt động hỗ trợ cộng đồng làm du lịch thông qua việc đào tạo trình độ và tay nghề, Oxalis đang triển khai kế hoạch hỗ trợ người dân Tân Hóa xây dựng 10 homestay để biến ước mơ xây dựng làng du lịch thích ứng thời tiết thành hiện thực. Những cơ hội mới sẽ được mở ra. Những giấc mơ thoát nghèo ngay trên vùng quê “rốn lũ” đang dần nên hình hài.