Dự thảo Luật Dân số đưa một số quy định mới để giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh

Việt Nam sẽ thừa 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi 15-49 vào năm 2059

Báo cáo quốc gia đầu tiên về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2021-2024 vào cuối tháng 4 do Cục Thống kê xây dựng trên cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc với sự hỗ trợ của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) và Tổ chức Y tế công cộng (VS) cho thấy, tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh ở nước ta ngày càng nghiêm trọng. Năm 2019, tỷ số giới tính khi sinh tại Việt Nam là 111.5 trẻ trai trên 100 trẻ gái trong khi đó tỷ số này ở mức tự nhiên là từ 103-106 trẻ trai trên 100 trẻ gái.

Ảnh minh họa.

Thời gian qua, nước ta cũng đã tăng cường hoàn thiện và thực thi chính sách pháp luật, triển khai nhiều giải pháp can thiệp nhằm giải quyết vấn đề này nói riêng cũng như các vấn đề dân số và phát triển nói chung như Nghị quyết số 21-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới, Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030, Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2016-2025 của Thủ tướng chính phủ… nhằm từng bước khống chế tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh và tiến tới đưa về mức cân bằng tự nhiên. Tuy nhiên, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn còn rất cao.

Theo Bộ Y tế, nếu mất cân bằng giới tính khi sinh tiếp tục ở mức cao, đến năm 2034 nước ta sẽ thừa 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi 15-49. Đến năm 2059, con số này sẽ tăng lên 1,8 triệu.

Nếu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam kéo dài, không được kiểm soát có thể dẫn tới những hệ lụy khó lường về mặt xã hội, kinh tế, thậm chí cả an ninh chính trị… ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của đất nước. Đây cũng là một trong những thách thức lớn của công tác dân số Việt Nam trong giai đoạn mới.

Bổ sung nhiều quy định để “chặn” tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh trong dự thảo Luật Dân số

Tại buổi cung cấp chia sẻ thông tin với báo chí về những điểm mới trong dự thảo Luật Dân số, thay thế cho Pháp lệnh Dân số ngày 7/11, Cục Dân số đã chia sẻ những chính sách lớn được đưa ra hướng tới nâng cao chất lượng dân số trong giai đoạn mới.

Một trong những nội dung bổ sung mới so với quy định của Pháp lệnh Dân số trong Dự thảo Luật Dân số lần này là giảm thiểu mất cân cân bằng giới tính khi sinh. Ngoài ra, các điểm mới tập trung quy định về duy trì mức sinh thay thế; thích ứng với già hóa dân số, dân số già; nâng cao chất lượng dân số; truyền thông, vận động, giáo dục về dân số; các điều kiện bảo đảm thực hiện công tác dân số.

Trong Dự thảo Luật Dân số đã bổ sung nhiều quy định nghiêm ngặt để giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên: Cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính; khuyến khích đưa nội dung không trọng nam hơn nữ, không lựa chọn giới tính khi sinh vào hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư.

Một điểm quan trọng của dự thảo Luật Dân số là sẽ đình chỉ đối với người hành nghề y có hành vi công bố, thông báo, tiết lộ thông tin về giới tính thai nhi cho khách hàng trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính theo quy định của Bộ Y tế.

Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng, Bộ Y tế

Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng, Bộ Y tế cho biết, Dự thảo Luật Dân số đã được tham vấn rộng rãi ý kiến từ các chuyên gia, nhà khoa học nhằm hoàn thiện, bảo đảm tính khả thi và phù hợp thực tiễn.

Dự thảo Luật Dân số đã thể chế hóa việc chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển thông qua việc tập trung quy phạm hóa 4 chính sách lớn: Duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng với già hóa dân số, dân số già, và nâng cao chất lượng dân số. Dự thảo Luật Dân số đang được trình Quốc hội khóa XV xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10.

Nam Đỗ