Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi): Cần tương thích, đồng bộ với nhiều luật liên quan

Toàn cảnh phiên họp

Trình bày Báo cáo một số nội dung định hướng giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị giữ nguyên quy định về các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 9, do dự thảo Luật đã quy định theo hướng cho phép doanh nghiệp được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế khoản chi phí bổ sung áp dụng cho hoạt động nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp tính theo tỷ lệ phần trăm trên chi phí thực tế và giao Chính phủ quy định chi tiết về mức chi được trừ bổ sung, điều kiện và phạm vi áp dụng,...Dự thảo Luật cũng không quy định mức chi cũng như các nội dung chi cụ thể để bảo đảm linh hoạt cho Chính phủ trong xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện, phù hợp với tình hình thực tiễn và khả năng ngân sách cho phép trong từng thời kỳ.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo

Liên quan quy định về thuế suất tại Điều 10, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, có ý kiến không đồng tình quy định về thuế suất ưu đãi (15%, 17%) không áp dụng đối với các doanh nghiệp là công ty con hoặc công ty có quan hệ liên kết; đồng thời cách tiếp cận dựa trên doanh thu là chưa phù hợp với tình hình thực tế của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp và các doanh nghiệp công nghệ cao.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng Dự thảo Luật quy định không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty con hoặc công ty có quan hệ liên kết mà doanh nghiệp trong quan hệ liên kết không phải là doanh nghiệp đáp ứng điều kiện áp dụng thuế suất ưu đãi là để bảo đảm tính chặt chẽ, tránh tình trạng doanh nghiệp lợi dụng chính sách, chia, tách doanh nghiệp để được hưởng ưu đãi thuế; Các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong trường hợp có quan hệ liên kết với doanh nghiệp lớn thì về bản chất không phải là các doanh nghiệp vừa và nhỏ thông thường. “Ngoài ra, hiện Nghị quyết 198/NQ-QH15 đã quy định các ưu đãi, hỗ trợ riêng (với mức ưu đãi cao hơn) cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp công nghệ cao. Dự thảo Luật quy định việc áp dụng thuế suất ưu đãi dựa trên tiêu chí doanh thu là để phù hợp với thực tiễn, tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện và về cơ bản, không mâu thuẫn với quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa” – Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết thêm.

Các quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cần tương thích, đồng bộ với nhiều luật liên quan

Góp ý cụ thể vào dự thảo Luật, liên quan đến nguyên tắc, đối tượng áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp quy định tại Điều 12, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng quy định tại khoản 1 điều 12 không phù hợp với nguyên tắc quy định trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, do đó, đề nghị bỏ quy định này và áp dụng theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, hoặc cần chỉnh sửa lại.

“Trong trường hợp những luật khác mà ban hành sau luật này mà có quy định liên quan đến ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp thì cơ quan soạn thảo hoặc là cơ quan trình phải đề xuất sửa đổi ngay trong luật thuế thu nhập doanh nghiệp này, đảm bảo tính thống nhất và đảm bảo triển khai chính sách sau này cho phù hợp”. – Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề xuất.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng

Về đối tượng áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp tại khoản 2 Điều 12, trong đó quy định “Chính phủ quy định chi tiết về thời gian thực hiện giải ngân tổng vốn đầu tư đăng ký quy định tại điểm h khoản này”, theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, quy định này là thừa và không phù hợp với Luật Đầu tư, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu sửa đổi.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy

Tham gia thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, đối với nội dung các khoản khấu trừ tính thuế, các hoạt động khoa học công nghệ và đặc biệt đó là các tỷ lệ cụ thể, thống nhất với phương án giao Chính phủ quy định chi tiết sẽ phù hợp trong thực tiễn. Các cơ quan liên quan sẽ tiếp tục rà soát các luật mà Ủy ban đang chủ trì, đồng thời phối hợp với Ủy ban Kinh tế và Tài chính, sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong trường hợp cần thiết.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn

Giải trình, thông tin thêm với các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến, rà soát, chỉnh lý dự thảo Luật để Luật sớm ban hành trong thời gian sớm nhất.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá cao nỗ lực của Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan để giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật này, đồng thời đề nghị tiếp tục rà soát, tiếp thu đầy đủ ý kiến của đại biểu Quốc hội nhằm hoàn thiện báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo luật đảm bảo chất lượng dự án luật, lưu ý rà soát để đảm bảo thống nhất trong hệ thống pháp luật như Luật Đầu tư, dự thảo Luật Công nghệ, công nghệ số, Luật Khoa học công nghiệp và đổi mới sáng tạo, đảm bảo việc thực hiện chủ trương đổi mới của Đảng, Nhà nước và Quốc hội trong công tác xây dựng luật, thực hiện nghiêm các quy định của Nghị quyết số 27 và nghị quyết số 178.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất việc giải trình như đề xuất của cơ quan thẩm tra về chi phí thực tế cho hoạt động nghiên cứu phát triển thuế suất ưu đãi 15-17% không áp dụng với doanh nghiệp, công ty con hoặc công ty có quan hệ liên kết và các quy định áp dụng thuế suất ưu đãi dựa trên tiêu chí doanh thu. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải lưu ý cơ quan rà soát, hoàn thiện ý kiến giải trình đảm bảo tính thuyết phục khi trình Quốc hội thông qua.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thống nhất với cơ quan thẩm tra về định hướng tiếp thu chỉnh lý đối với nguyên tắc áp dụng thuế ưu đãi, thuế thu nhập doanh nghiệp, quy định thu hồi ưu đãi, ưu đãi trong lĩnh vực hóa chất. Riêng về thu hồi ưu đãi, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần lưu ý ý kiến của Bộ Tài chính về phương thức thu hồi, và điều chỉnh phù hợp với quy định của Luật Quản lý thuế và dự thảo luật này. Bên cạnh đó, các quy định về ưu đãi trong lĩnh vực hóa chất, động viên công nghiệp quốc phòng, an ninh phải thể hiện trong Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, mở rộng bổ sung ưu đãi cho lĩnh vực phát triển xanh, sản phẩm thân thiện với môi trường, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với định hướng giải trình, tiếp thu chỉnh lý với các quy định thuế thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, xác định thu nhập tính thuế doanh thu, các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, phương pháp tính thuế, trích lập quỹ phát triển khoa học công nghệ của doanh nghiệp thể hiện trong dự thảo luật. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát để tạo sự đồng thuận cao khi trình Quốc hội./.

Nguyễn Hùng – Cao Hoàng – Thế Anh