Luật Hóa chất (sửa đổi): Người sử dụng phải công bố loại hóa chất và mục đích sử dụng

Sáng ngày 14-6, với đa số đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Hóa chất (sửa đổi).

Dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm 7 chương, 48 điều, giảm 4 điều so với bản trình tại phiên họp ngày 8-5-2025.

Phòng ngừa sự cố, thảm họa hóa chất từ sớm

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã tiếp thu nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội về việc tăng cường các quy định phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất.

Một trong những đề xuất đáng chú ý là xây dựng chiến lược quốc gia tổng thể với nguồn lực đủ mạnh, ứng dụng công nghệ hiện đại để phòng ngừa từ sớm, từ xa các sự cố hóa chất, sự cố môi trường.

Tuy nhiên, UBTVQH cho rằng trong giai đoạn hiện nay, việc ban hành chiến lược ở tầm quốc gia cần phải có đánh giá thực trạng, nguồn lực và căn cứ pháp lý đầy đủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy.

Vì vậy, thay vì luật hóa ngay, dự thảo Luật đã quy định tại khoản 3 Điều 40 rằng: “Nhà nước có chính sách về nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trong lĩnh vực dân sự”. Đây được coi là một bước đi thực tiễn, khả thi trong ngắn hạn, đồng thời mở ra khả năng xây dựng chiến lược toàn diện trong tương lai.

Ngoài ra, một số ý kiến đề nghị mở rộng phạm vi điều chỉnh sang khu vực môi trường biển và hải đảo, trong bối cảnh khai thác và phát triển kinh tế biển ngày càng gia tăng.

Tuy nhiên, UBTVQH khẳng định các quy định liên quan đã được thể hiện đầy đủ trong Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, nên không cần lặp lại trong dự thảo Luật Hóa chất để tránh chồng chéo.

Đưa 12 nguyên tắc để phát triển hóa học xanh

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, bên cạnh nội dung phòng ngừa sự cố, một điểm nhấn đáng chú ý của dự thảo Luật là việc lần đầu tiên quy định cụ thể nguyên tắc “hóa học xanh” – một hướng đi quan trọng trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng, phát triển bền vững và kinh tế tuần hoàn.

Cụ thể, dự thảo Luật đã tiếp thu các ý kiến đóng góp và quy định việc áp dụng 12 nguyên tắc của hóa học xanh. Các nguyên tắc này bao gồm: thiết kế quy trình giảm chất thải, tiết kiệm năng lượng, sử dụng nguyên liệu tái tạo, thay thế hóa chất độc hại, tối ưu hóa hiệu suất phản ứng…

Kết quả biểu quyết của Quốc hội thông qua Luật Hóa chất (sửa đổi)

Việc luật hóa hóa học xanh phù hợp với Kết luận số 81-KL/TW ngày 04/6/2024 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn. UBTVQH nhấn mạnh đây là hướng đi bắt buộc để ngành công nghiệp hóa chất thích nghi với xu thế phát triển mới, đồng thời giảm thiểu tác động đến sức khỏe con người và môi trường.

“Thực tế, nhiều doanh nghiệp trong nước đã bước đầu áp dụng một số nguyên tắc như tiết kiệm năng lượng, tái chế phụ phẩm, kiểm soát ô nhiễm đầu nguồn. Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ quy định và hướng dẫn chi tiết việc áp dụng hóa học xanh, theo nội dung tại khoản 5 Điều 5 dự thảo Luật”, ông Huy cho hay.

NHÓM PHÓNG VIÊN