Đưa sản phẩm OCOP vào siêu thị để hàng Việt 'cất cánh'

Doanh nghiệp than khó tiêu thụ

Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) Bùi Nguyễn Anh Tuấn cho biết, tính đến tháng 7/2025, cả nước có 17.068 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 126 sản phẩm được công nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia. Các sản phẩm này rất đa dạng, từ đặc sản vùng miền, nông sản, thực phẩm chế biến, đồ uống, thủ công mỹ nghệ, dược liệu, mỹ phẩm tự nhiên. Những con số này không chỉ khẳng định chất lượng vượt trội của sản phẩm OCOP trên thị trường trong nước mà còn đánh dấu bước tiến mạnh mẽ trong việc vươn ra thị trường quốc tế.

Thế nhưng theo các doanh nghiệp, chủ thể sản xuất sản phẩm OCOP việc đưa sản phẩm OCOP vào hệ thống bán lẻ đặc biệt là hệ thống siêu thị có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam tiêu thụ lại không hề dễ dàng.

Trưởng phòng Kinh doanh Công ty CP Sữa Con Bò Vàng Phan Uyên chia sẻ, hiện DN có hơn 10 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao, nhưng việc tiêu thụ chủ yếu qua các cửa hàng nhỏ lẻ, chưa tiếp cận được các hệ thống siêu thị. Nguyên nhân là để đưa hàng vào hệ thống siêu thị doanh nghiệp phải mất phí mở mã vạch, phải ký gửi hàng hóa thanh toán theo từng đợt.

Người tiêu dùng mua sản phẩm OCOP tại siêu thị Win Mart. Ảnh: Hoài Nam

Cũng gặp khó khăn khi đưa sản phẩm vào hệ thống bán lẻ hiện đại, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp Đông Cao (Mê Linh) Đàm Văn Đua nêu thực trạng, doanh nghiệp có 200 ha sản xuất 60.000 tấn rau/năm nhưng hiện việc tiêu thụ rau của Hợp tác xã chủ yếu thông qua hệ thống chợ truyền thống, chưa đưa được hàng vào siêu thị tiêu thụ.

Phân tích nguyên nhân khiến người tiêu dùng chưa biết đến sản phẩm OCOP, Phó Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam Trịnh Vân Hoa chỉ rõ, sản phẩm OCOP thường được sản xuất theo nhỏ lẻ theo mùa vụ nên không đáp ứng được số lượng lớn cho hệ thống siêu thị. Đồng thời cơ sở sản xuất không có đầy đủ hồ sơ truy xuất nguồn gốc nên khó đáp ứng được quy định các đơn hàng lớn cho doanh nghiệp bán lẻ.

Ngoài ra, yếu tố về quy mô, năng lực quản trị của các chủ thể OCOP yếu, thiếu kiến thức về kinh tế thị trường, sự hiểu biết của một số chủ thể sản xuất về quản lý chất lượng sản phẩm còn hạn chế. Bên cạnh đó, khâu quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP chưa được doanh nghiệp chú trọng. “Đây là những lý do khiến người tiêu dùng đánh đồng chất lượng sản phẩm OCOP với những mặt hàng tương tự chưa được gắn sao OCOP”- bà Hoa nêu rõ.

Người tiêu dùng mua sản phẩm OCOP tại cửa hàng giới thiệu sản phẩm của xã Ba Vì. Ảnh: Hoài Nam

Đồng tình với phân tích này, Giám đốc siêu thị Co.op Mart Hà Đông Nguyễn Thị Kim Dung cho biết, hệ thống bán lẻ Co.op Mart hiện đang bầy bán hơn 130 mặt hàng OCOP. Tuy nhiên, để sản phẩm OCOP vào được siêu thị, nhà sản xuất buộc phải đáp ứng những yêu cầu về quy trình vào hàng, chất lượng và khâu thanh toán...nhưng đây lại là điểm yếu của các chủ thể OCOP.

Cần tạo cầu nối ra thị trường

Theo các chuyên gia bán lẻ, để sản phẩm OCOP được khách hàng biết tới nhiều hơn, đòi hỏi ngành công thương làm tốt chức năng “cầu nối” giữa nhà sản xuất với DN bán lẻ.

Giám đốc khối Property & Format của hệ thống siêu thị và cửa hàng WinMart/WinMart+/WiN (Wincommerce) Nguyễn Trọng Tuấnnhấn mạnh, chúng tôi luôn đặt mục tiêu hỗ trợ sản phẩm Việt, ưu tiên sự phát triển của các doanh nghiệp nội địa. Với tư cách là một nhà phân phối lớn, chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành với các địa phương, các doanh nghiệp sản xuất, các hợp tác xã và nông hộ, nhằm phát triển bền vững nguồn hàng hóa cho hệ thống bán lẻ hiện đại WinMart/WinMart+/WiN trên toàn quốc, phục vụ tốt nhất nhu cầu của người tiêu dùng trong nước và khách du lịch quốc tế tới Việt Nam.

Một trong những hình thức hỗ trợ hiệu quả là việc ưu tiên trưng bày sản phẩm OCOP tại các vị trí thuận lợi trong siêu thị, từ kệ hàng chính cho đến các khu vực khuyến mại nổi bật. Điều này giúp sản phẩm OCOP thu hút sự chú ý của khách hàng, nhất là trong các chương trình ưu khuyến mại lớn do siêu thị tổ chức kích cầu tiêu dùng.

Người tiêu dùng mua sản phẩm OCOP tại siêu thị BRG Thành Công. Ảnh: Hoài Nam

Ngoài ra, hệ thống còn tạo điều kiện cho nhà cung cấp OCOP lựa chọn phương thức giao hàng linh hoạt, từ việc giao tại các kho trung chuyển của WinCommerce cho đến giao trực tiếp tới từng siêu thị và cửa hàng, qua đó giúp tối ưu hóa quy trình phân phối. Điều này giúp đảm bảo quy trình phân phối diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.

Song, để sản phẩm OCOP vào được hệ thống phân phối cũng như duy trì phát triển bền vững, đại diện hệ thống siêu thị và cửa hàng WinMart/WinMart+/WiN mong muốn các nhà cung cấp có thể đảm bảo chất lượng sản phẩm ổn định và liên tục cải tiến để đáp ứng nhu cầu thị trường.

“Mục tiêu lớn hơn mà WinCommerce muốn hướng tới là xây dựng chuỗi giá trị bền vững, không chỉ thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP trong nước mà còn tạo tiền đề để sản phẩm OCOP Việt Nam vươn xa ra quốc tế. Chúng tôi cam kết tiếp tục đồng hành cùng các nhà sản xuất OCOP, không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm và cải tiến quy trình sản xuất, giúp sản phẩm OCOP Việt Nam khẳng định vị thế của mình. Đồng thời tiếp tục tạo điều kiện tối ưu cho việc đưa hàng hóa vào hệ thống bán lẻ, áp dụng trưng bày và quảng bá sản phẩm thông qua các chương trình khuyến mại”, ông Tuấn khẳng định.

Người tiêu dùng mua sản phẩm OCOP tại hệ thống siêu thị Hà Nội. Ảnh: Hoài Nam

Đồng tình với mục tiêu của ông Tuấn, Giám đốc thương mại của hệ thống phân phối MM MegaMarket Nguyễn Đức Toàn cũng nhấn mạnh rằng: "Chúng tôi cam kết nếu các sản phẩm OCOP đảm bảo được chất lượng, phù hợp với nhu cầu của khách hàng, chúng tôi sẽ hỗ trợ chủ thể OCOP tiếp cận với những khách hàng tiềm năng. Đó là một trong những trách nhiệm của doanh nghiệp đối với sản phẩm của Việt Nam".

Thông tin về việc hỗ trợ việc tiêu thụ sản phẩm OCOP, Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam Trần Thị Phương Lan cho biết, thời gian tới hệ thống siêu thị sẽ triển khai cơ chế hỗ trợ chủ thể OCOP như giảm chiết khấu xuống còn 0%, tổ chức các tuần hàng, chợ phiên chuyên đề sản phẩm OCOP tại khuôn viên siêu thị. Bên cạnh đó, tổ chức các buổi làm việc trực tiếp với các chủ thể OCOP, từ đó những người sản xuất biết được yêu cầu, tiêu chuẩn, khả năng đưa hàng vào siêu thị tiêu thụ.

Dưới góc độ cơ quan quản lý, thông tin về việc phát triền các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP qua đó tạo cơ hội cho các chủ thể OCOP tiêu thụ, quảng bá sản phẩm, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp cho biết, nhằm hỗ trợ các làng nghề, chủ thể OCOP quảng bá tiêu thụ sản phẩm, thời gian qua ngành công thương Hà Nội đã phát triển các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch làng nghề, du lịch nông thôn trên địa bàn Hà Nội.

Đồng thời, triển khai xây dựng trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với phát triển du lịch tại địa phương. Thời gian qua, TP. Hà Nội đã phát triển trên 114 Điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, trong đó có trên 20 điểm OCOP gắn với du lịch, làng nghề như: Làng nghề dệt lụa Vạn Phúc; Gốm sứ Bát Tràng; Làng cổ Đường Lâm… “ Phát huy những thành công bước đầu, thời gian tới ngành công thương phối hợp với UBND các địa phương vận động, hướng dẫn các đơn vị có các địa điểm, cửa hàng kinh doanh tham gia phát triển thành Điểm OCOP, giúp người tiêu dùng nhận biết, ưu tiên lựa chọn sản phẩm OCOP”, ông Hiệp thông tin.

Lê Nam