Đức ra mắt thiết bị lặn không người lái AI để giám sát tàu ngầm

Theo Defense News, hệ thống này có khả năng phát hiện và theo dõi tàu ngầm cũng như các tàu chiến đối phương trong nhiều tháng liền, nhằm tăng cường năng lực giám sát biển cho các lực lượng phòng thủ.

Trọng tâm của hệ thống là nền tảng AI có tên Lura, một công cụ xử lý dữ liệu trung tâm cho các thiết bị lặn không người lái dưới nước SG-1 Fathom do Helsing phát triển. Thông báo chính thức từ công ty cho biết Lura sử dụng các mô hình âm thanh quy mô lớn để phát hiện và phân loại các mối đe dọa dưới biển với độ chính xác cao.

Thiết bị lặn không người lái dưới nước được hỗ trợ bởi AI của Helsing - Ảnh: Helsing

Phát hiện mục tiêu bằng dấu hiệu âm thanh đặc trưng

Thông qua việc phân tích âm thanh, Lura có thể nhận diện các tín hiệu đặc trưng phát ra từ các loại tàu như tiếng ồn động cơ, hình dạng sóng hay bong bóng nước do hệ thống đẩy tạo ra. Công nghệ này cho phép phân loại không chỉ loại tàu mà còn phân biệt được giữa các tàu thuộc cùng một lớp.

Helsing cho biết Lura có khả năng phát hiện các tín hiệu âm thanh có cường độ nhỏ hơn tới 10 lần so với các mô hình AI hiện có. Ngoài ra, tốc độ xử lý của hệ thống cũng được đánh giá là nhanh gấp 40 lần so với con người trong cùng một tác vụ phân tích âm thanh.

Đây là một cải tiến đáng kể trong lĩnh vực giám sát dưới nước, vốn phụ thuộc rất nhiều vào khả năng thu thập và phân tích âm thanh phát ra từ các phương tiện di chuyển dưới biển. Từ trước đến nay, nhiều quốc gia có lực lượng quân sự hiện đại tiến hành thu thập dữ liệu tình báo về tàu thuyền đối phương thông qua các tín hiệu như âm thanh từ hệ thống đẩy, hình dạng sóng và bong bóng nước do tàu tạo ra. Các nhà phân tích sau đó đối chiếu và xử lý các nguồn dữ liệu này nhằm nhận diện và đánh giá các mối đe dọa trên biển.

Triển khai theo mô hình "bầy đàn"

Một điểm nổi bật khác của hệ thống là khả năng vận hành theo mô hình "swarm", hay còn gọi là hoạt động theo đàn. Theo Helsing, hàng trăm thiết bị SG-1 Fathom có thể được triển khai đồng thời trong một khu vực để thực hiện nhiệm vụ tuần tra liên tục dưới nước trong thời gian lên đến ba tháng.

Điều này giúp mở rộng đáng kể phạm vi giám sát và đảm bảo tính liên tục của dữ liệu thu thập. Hệ thống không người lái có thể hoạt động độc lập mà không cần sự can thiệp trực tiếp, cho phép theo dõi các khu vực rộng lớn như tuyến hàng hải, cơ sở hạ tầng ngầm dưới biển hoặc vùng biển nhạy cảm về mặt quân sự.

Tuần trước, công ty đã trình diễn hệ thống này tại căn cứ hải quân Portsmouth (Anh), mở đường cho việc triển khai chính thức trong năm nay. Những khu vực được cân nhắc để áp dụng đầu tiên là biển Bắc và biển Baltic, nơi NATO đang thực hiện sứ mệnh Baltic Sentry nhằm bảo vệ các hạ tầng chiến lược trên biển.

Đồng sáng lập kiêm đồng giám đốc điều hành Helsing, ông Gundbert Scherf, nhận định rằng việc ứng dụng AI cho mạng lưới giám sát dưới nước là một bước tiến có ý nghĩa chiến lược lớn.

Ông tuyên bố: “Việc triển khai AI dưới nước sẽ chiếu sáng đại dương và ngăn chặn các đối thủ của chúng ta vì một châu Âu hùng mạnh”.

Kết hợp với công nghệ AI khác của NATO

Hệ thống AI của Helsing không phải là công cụ duy nhất được phát triển cho các nhiệm vụ giám sát dưới nước. NATO hiện cũng đang thử nghiệm một nền tảng phần mềm có tên Mainsail, được phát triển bởi Trung tâm Nghiên cứu và Thử nghiệm hàng hải của NATO tại Ý.

Mainsail được thiết kế để tự động đánh dấu những tàu thuyền có dấu hiệu bất thường, cho phép xử lý lượng dữ liệu khổng lồ từ giao thông hàng hải để hỗ trợ các cơ quan chức năng thu thập thông tin tình báo và phát hiện các mối đe dọa tiềm tàng.

Hệ thống này đang được sử dụng để hỗ trợ các hoạt động giám sát và phân tích, trong đó AI đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện hành vi lệch chuẩn của tàu thuyền, bao gồm cả việc thay đổi tuyến đường không lý do hoặc di chuyển ở những khu vực cấm.

Sự kết hợp giữa AI và thiết bị không người lái dưới nước mở ra một hướng đi mới trong chiến lược phòng thủ hàng hải hiện đại. Khả năng phát hiện mối đe dọa trong thời gian thực và độ chính xác cao có thể giúp các quốc gia thành viên NATO và đối tác phòng ngừa sớm các hành vi xâm phạm hoặc phá hoại.

Ngoài mục đích quân sự, công nghệ này cũng có thể được ứng dụng trong các lĩnh vực dân sự như khảo sát đáy biển, giám sát môi trường biển sâu hoặc bảo vệ hệ thống cáp ngầm và đường ống năng lượng dưới nước - các hạ tầng ngày càng trở nên quan trọng với an ninh năng lượng toàn cầu.

Việc nhiều công nghệ AI khác nhau được phát triển song song trong lĩnh vực này cho thấy cuộc đua công nghệ dưới nước đang gia tăng nhanh chóng, đặc biệt tại các khu vực chiến lược ở châu Âu. Trong tương lai, các hệ thống tự động có thể đóng vai trò chủ chốt trong việc duy trì ổn định và bảo vệ các tuyến giao thông biển trọng yếu.

Hoàng Vũ