EU công bố sáng kiến thu hút nhà khoa học quốc tế

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen. Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ Politico, chương trình dự kiến có ngân sách 500 triệu euro cho giai đoạn 2025-2027.

Phát biểu tại Đại học Sorbonne ở Paris cùng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, bà von der Leyen cho biết sáng kiến nhằm hỗ trợ các nhà khoa học xuất sắc trên toàn cầu trong bối cảnh vai trò của khoa học đang đối mặt với nhiều thách thức. Bà nhấn mạnh khoa học cần được bảo vệ như một lĩnh vực không bị chi phối bởi biên giới, giới tính, sắc tộc hay chính trị.

Tổng thống Macron cho biết Pháp sẽ đóng góp thêm 100 triệu euro từ chương trình “France 2030” để hỗ trợ mục tiêu chung của EU, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của khoa học tự do và cởi mở trong việc duy trì nền dân chủ lâu dài. Ông cũng đề cập đến bối cảnh quốc tế hiện nay, trong đó một số nền dân chủ lớn đã có những động thái điều chỉnh chính sách nghiên cứu, ảnh hưởng đến tính độc lập và mở cửa của giáo dục đại học.

Một số diễn giả tại sự kiện đã đề cập đến các tranh luận đang diễn ra tại Mỹ, bao gồm việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu liên bang và những chỉ trích nhằm vào một số trường đại học lớn. Những diễn biến này được cho là đang tác động đến môi trường nghiên cứu tại Mỹ và thúc đẩy nhu cầu tìm kiếm các điểm đến thay thế, trong đó có châu Âu.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu cũng công bố kế hoạch xây dựng một “Đạo luật đổi mới châu Âu” và một “Chiến lược khởi nghiệp và mở rộng quy mô” nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư đổi mới sáng tạo. Bà cho biết sẽ đề xuất “Đạo luật Khu vực nghiên cứu châu Âu” để bảo đảm quyền tự do nghiên cứu khoa học trên toàn khối.

Ngoài ra, bà kêu gọi các quốc gia thành viên EU tăng mức đầu tư cho nghiên cứu khoa học lên 3% GDP vào năm 2030. Mục tiêu này đã được đặt ra trong nhiều năm nhưng đến nay vẫn chưa đạt được đồng thuận đầy đủ giữa các nước thành viên.

Trước đó, Tổng thống Macron từng giới thiệu sáng kiến “Chọn nước Pháp cho khoa học” với mục tiêu tương tự. Tuy nhiên, chương trình đã gặp một số ý kiến trái chiều từ giới nghiên cứu trong nước liên quan đến điều kiện làm việc và thu nhập. Ông Macron cho biết chương trình đã nhận được hàng trăm hồ sơ đăng ký và khẳng định đây là cơ hội để thu hút những nhà nghiên cứu có công trình bị ảnh hưởng tại nơi khác.

Ông cũng nhắc lại chương trình “Make Our Planet Great Again”, được khởi xướng trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi Mỹ rút khỏi Hiệp định Khí hậu Paris, cho rằng sáng kiến này đã giúp Pháp thu hút nhiều nhà khoa học đang gặp khó khăn trong nghiên cứu về biến đổi khí hậu.

Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc