Euro 2024: Câu chuyện cổ tích mùa hè nho nhỏ?

Ngày xửa ngày xưa … có một đất nước trong bốn tuần đã thể hiện những mặt tốt đẹp nhất của mình. Một đất nước đã khắc cốt ghi tâm khẩu hiệu "Một thời để kết bạn" và vào tháng 6 và tháng 7 năm 2006, đất nước này mang tính quốc tế, thân thiện và vui vẻ, khiến nhiều người hâm mộ nước ngoài phải tự hỏi: "Những người Đức này có còn là những người Đức không?" Trong một tháng trời nắng như có ai bật công tắc, nước Đức gần như chìm trong biển cờ đen, đỏ và vàng, tinh thần vui vẻ và hưng phấn lan tỏa không giới hạn.

Đó ít nhiều là câu chuyện cổ tích - câu chuyện cổ tích mùa hè hay "Sommermärchen" của World Cup 2006 đã đi vào lịch sử nước Đức. Tuy nhiên, 18 năm sau, khi Đức chuẩn bị đăng cai Euro 2024, câu hỏi phổ biến nhất là: “Liệu Euro lần này có thể là một câu chuyện cổ tích mùa hè thứ hai?”

Nhà viết kịch và tác giả Dagrun Hintze, người đã viết một tuyển tập tiểu luận về các khía cạnh văn hóa và giới tính của bóng đá, đã phát biểu như sau: "Thật là một nét Đức khi luôn hướng mình về quá khứ. Người Đức cũng không đặc biệt thích thay đổi. Tuy nhiên, điều cuối cùng chúng tôi cần bây giờ là một lần nữa say sưa ngây ngất và tự mê đắm, những điều thật tuyệt vời vào năm 2006. Nhưng bây giờ chúng tôi chỉ đơn giản là đang ở một nơi khác, đó là một điều tốt và chúng tôi phải nhìn nhận mọi thứ một cách thực tế. Năm 2024 quan trọng hơn là cách chúng tôi đưa mọi người trở lại đây với nhau."

Một tia nắng châu Âu ở vùng đất phân cực

Năm 2006 vẫn chưa xảy ra đại dịch virus Corona hay cuộc khủng hoảng người tị nạn; Nga không phát động một chiến ở Ukraine và Đức chưa trải qua tình trạng nghiêng về cánh hữu với đảng chính trị dân túy, vốn trở thành đảng mạnh nhất ở tất cả các bang miền đông nước Đức sau cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu.

Euro 2024 đã diễn ra ở một đất nước mà sự gắn kết xã hội đang sụp đổ, nơi cư dân ngày càng bị phân cực và các bộ phận nhỏ trong xã hội thấy mình bị chia rẽ với nhau một cách không thể hòa giải. Vì những lý do này, giải đấu đã diễn ra vào đúng thời điểm. Nhà sử học và giáo sư thể thao tại Đại học Thể thao Đức Cologne Jürgen Mittag, thậm chí còn mô tả nó như một "câu chuyện cổ tích mùa hè nhỏ".

“Tâm trạng ở Đức chắc chắn tích cực hơn so với trước Euro 2024” ông nói “Đối với nhiều người Đức, cũng như đối với nhiều vị khách nước ngoài, Euro là một bữa tiệc lớn nơi họ cùng nhau ăn mừng. Những nỗi sợ hãi, giống như những lo ngại liên quan đến an ninh, đã không xảy ra. Có thể người Đức cũng đến với nhau chỉ một chút."

Nagelsmann: Một huấn luyện viên có phong cách chính khách

Nhà cầm quân tuyển Đức Julian Nagelsmann cũng muốn góp phần vào công việc của mình. Người đàn ông 36 tuổi này đã có một bài phát biểu đầy nhiệt huyết, nghe giống một chính khách hơn là một huấn luyện viên, kêu gọi sự gắn kết xã hội nhiều hơn và nói rằng sự hợp tác và tình bạn thân thiết của đội tuyển quốc gia phải là hình mẫu cho xã hội.

Mittag nói: “Bóng đá đã trở thành trung tâm thảo luận của công chúng. Điều này có nghĩa là ngay cả một HLV bóng đá cũng có thể có tác động vượt ra ngoài giới hạn hẹp hơn của môn thể thao này và có thể cố tình sử dụng vai trò và vị trí của mình để thúc đẩy một số vấn đề xã hội nhất định”.

Tuy nhiên, ông cũng nói thêm, "Bóng đá và thể thao nói chung có thể tạo ra sự thay đổi nhờ cách chúng huy động mọi người. Nhưng về cơ bản, bóng đá không phải là công cụ để sửa chữa những diễn biến tiêu cực, cứu vãn các mục tiêu chính trị hoặc thúc đẩy các quốc gia khác đi theo một hướng khác”.

Một điều tích cực rút ra từ Euro là hầu hết người Đức một lần nữa ủng hộ đội tuyển quốc gia của họ - bất chấp, hoặc có lẽ vì không may mắn đã bị loại ở tứ kết với Tây Ban Nha. Tuy nhiên, Dagrun Hintze tin rằng bóng đá không phải chủ yếu là chiến thắng. "Chủ yếu là câu chuyện: Chúng ta cùng nhau thua, chúng ta cùng nhau thắng. Và bây giờ chúng ta đã thua cùng nhau, không chỉ đội bóng mà còn cả những người hâm mộ. Có lẽ cũng thật tốt khi biết rằng chúng ta có thể đoàn kết lại với nhau để ủng hộ đội bóng này và bắt đầu yêu mến những cầu thủ và huấn luyện viên này."

Nếu bỏ qua những tiếng huýt sáo đáng xấu hổ mà các cổ động viên Đức nhắm vào hậu vệ Tây Ban Nha Marc Cucurella trong trận bán kết với Pháp, thì Đức đã gây ấn tượng tốt tại Euro 2024: các sân vận động chật kín sức chứa, bầu không khí tuyệt vời tại các sự kiện có khán giả xem rất đông ở fanzone, các hoạt động hàng ngày suôn sẻ trong thời gian diễn ra giải đấu. Đây cũng là đợt triển khai lớn nhất mà cảnh sát quốc gia từng thực hiện, với 22.000 sĩ quan làm nhiệm vụ. Người hâm mộ nước ngoài nhìn thấy một đất nước yêu bóng đá đến từng thớ thịt - trái ngược với World Cup ít cảm xúc tại Qatar. Giá như không có sự chậm trễ của hệ thống tàu điện Deutsche Bahn…

"Bây giờ, không chỉ chúng tôi mà cả châu Âu đều biết mọi thứ đang diễn ra như thế nào với cơ sở hạ tầng của chúng tôi, từ Deutsche Bahn đến năng lực khách sạn cho đến tổ chức. Người hâm mộ ở đây nhận ra rằng, được thôi, Đức rõ ràng không phải là quốc gia nơi mọi thứ đều hoạt động", ông Hintze kết luận. "Tôi nghĩ Euro đã khiến người Đức chúng tôi trở nên nhẹ nhàng hóa một chút về cách người khác nhìn nhận chúng tôi. Chẳng hạn như 'Họ thực sự không có tất cả những điều đó như chúng tôi nghĩ họ đã làm'. Và có lẽ điều này khiến chúng tôi thân thiện hơn một chút."

HỒ VIỆT