EVNGENCO 3: Chuyển đổi công nghệ, giảm phát thải khí nhà kính

Tổng Công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3) hiện đang quản lý các nhà máy nhiệt điện khí Phú Mỹ, Bà Rịa, Phú Mỹ 2.2 và Phú Mỹ 3; các nhà máy điện than như Vĩnh Tân 2, Mông Dương 1, Ninh Bình với tổng công suất lắp đặt hơn 5600MW.

Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường trong sản xuất điện và phát triển đầu tư các dự án nguồn điện mới, EVNGENCO3 xem đây là mục tiêu hàng đầu để đảm bảo sự phát triển bền vững của Tổng Công ty đồng thời góp phần giữ vững an ninh năng lượng Quốc gia.

Đầu tư công nghệ sạch để vận hành xanh

Giữa bối cảnh thế giới đang thúc đẩy chuyển dịch năng lượng và Việt Nam cam kết đạt Net - Zero vào năm 2050 tại COP26, các doanh nghiệp ngành điện đang đứng trước yêu cầu cấp thiết về chuyển đổi xanh, giảm phát thải và phát triển bền vững. Trong dòng chảy ấy, Tổng công ty Phát điện 3 đã chủ động kiến tạo, từng bước chuyển đổi công nghệ, phát triển xanh.

Cảnh quan môi trường tại Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân. Ảnh: EVNGENCO3

Cụ thể, những năm qua, tổng công ty luôn tuân thủ nghiêm, đầy đủ các quy định Luật Bảo vệ Môi trường, Luật Tài nguyên nước, các văn bản liên quan và những chỉ đạo, yêu cầu của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương về công tác bảo vệ môi trường, cam kết có những hành động quyết liệt đảm bảo môi trường làm việc và khu vực sản xuất cũng như xung quanh các nhà máy, đặc biệt là đối với các nhà máy điện than.

Các nhà máy thường xuyên theo dõi, kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải, giảm thiểu tối đa chất thải phát sinh tại nguồn, xử lý đạt yêu cầu và tái sử dụng triệt để các nguồn nước để phục vụ cho các mục đích phù hợp trong hoạt động sản xuất, nhằm tiết kiệm nguồn tài nguyên nước.

Thực hiện quan trắc, kiểm tra, giám sát định kỳ và tự động, liên tục các thông số về khí thải, nước thải, nước làm mát và môi trường xung quanh, đảm bảo các trị số phát thải đều trong giới hạn cho phép. Việc quản lý tro xỉ tại các bãi lưu giữ được kiểm soát tốt, đúng quy trình và các nhà máy đang thúc đẩy các giải pháp tiêu thụ tro, xỉ ổn định lâu dài.

Đặc biệt, các nhà máy điện thuộc EVNGENCO3 được trang bị đầy đủ các thiết bị xử lý, bảo vệ môi trường với công nghệ tiên tiến, hiện đại trên thế giới, đảm bảo đạt đầy đủ các tiêu chuẩn theo quy định của Nhà nước và được vận hành, theo dõi, giám sát liên tục theo đúng quy trình.

Tổng Công ty thường xuyên nghiên cứu, cải tiến, nâng cấp thiết bị các biện pháp bảo vệ môi trường, để nâng cao hiệu quả, kịp thời bảo dưỡng để hệ thống bảo vệ môi trường hoạt động ổn định, liên tục.

Tại các nhà máy Vĩnh Tân 2, Mông Dương 1 đã chuyển đổi dầu đốt kèm từ FO sang dầu DO, cải tiến nâng cấp hệ thống lọc bụi tĩnh điện ESP đưa vào vận hành ngay từ khi phát lệnh khởi động lò để giảm phát thải và giảm hiện tượng khói xậm màu khi mới khởi động. Thực hiện quan trắc khí thải tự động liên tục (CEMS) để kiểm soát, tối ưu vận hành và minh bạch dữ liệu môi trường.

Đối với vấn đề xử lý nước thải, tổng công ty đã tái sử dụng nước tuần hoàn trong hệ thống làm mát, nước xả đáy lò hơi; xây dựng hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt và nước thải công nghiệp đạt tiêu chuẩn theo quy đinh của pháp luật.

Hồ chứa xỉ được phủ bạt, xung quanh trồng cây xanh và thường xuyên được phun nước để tránh phát tán bụi ra môi trường tại NĐ Vinh Tân.

Bên cạnh đó, các nhà máy cũng đã lắp đặt hệ thống trộn ẩm xử lý xỉ đáy, tro bay giảm thiểu rò rỉ, phát tán bụi ra môi trường; áp dụng các công nghệ thu gom, vận chuyển kín nhằm hạn chế bụi, rò rỉ trong quá trình vận hành; quản lý, lưu giữ tro xỉ trên bãi theo đúng quy trình được phê duyệt, lu lèn, tưới nước giữ ẩm, phủ bạt, phun vữa bề mặt để hạn chế phát tán bụi; lắp đặt dây chuyền phân tách tro xỉ tại bãi lưu giữ, tái sử dụng tro xỉ làm vật liệu san lấp, nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong công trình xây dựng, làm phụ gia sản xuất xi măng, bê tông, …

Chủ động kiểm soát, minh bạch dữ liệu môi trường

Khác với hình ảnh quen thuộc của những nhà máy “đóng kín cửa”, EVNGENCO3 chọn cách công khai. Tại các nhà máy như Vĩnh Tân 2 hay Mông Dương 1, hệ thống bảng điện tử hiển thị thông số khí thải, nước thải được đặt công khai trước cổng nhà máy, kết nối trực tiếp với Sở Tài nguyên và Môi trường địa phương.

Các dữ liệu quan trắc tự động, liên tục (CEMS) được truyền thẳng về cơ quan chức năng và Bộ Tài nguyên và Môi trường. Người dân hoàn toàn có thể theo dõi, giám sát mọi biến động môi trường ngay từ cộng đồng của mình.

Kết quả quan trắc, giám sát tự động và định kỳ kiểm tra đối chứng các thông số về khí thải, nước thải, nước làm mát và môi trường xung quanh các nhà máy Vĩnh Tân 2, Mông Dương 1 của EVNGENCO3 đều nằm trong giới hạn cho phép.

Bảng thông số môi trường được truyền trực tiếp tại cổng nhà máy để mọi người dân cùng giám sát. Ảnh: EVNGENCO3

Đối với công tác tiêu thụ tro xỉ, đại diện Tổng công ty cho biết: Tình hình tiêu thụ tro, xỉ của các nhà máy nhiệt điện than ngày càng tăng và đem lại những kết quả rất đáng phấn khởi. Nếu giai đoạn 2016 - 2020, tro xỉ tiêu thụ gặp nhiều khó khăn, thì trong giai đoạn 2021 - 2025, với việc hoàn thiện các chính sách, quy định, quy chuẩn, tiêu chuẩn… đã tạo điều kiện cho việc tiêu thụ tăng vượt bậc.

Trong đó, đối với Nhà máy Nhiệt điện Mông Dương 1 tiêu thụ gần như toàn bộ khối lượng phát sinh, hiện nay với khối lượng lưu trữ trên bãi xỉ còn khoảng 0,56 triệu tấn đã đáp ứng quy định của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 về đảm bảo dung tích chứa khả dụng của bãi xỉ đáp ứng trong 02 năm sản xuất trung bình; đồng thời đơn vị cũng đã duy trì hợp đồng tiêu thụ 03 năm với các đối tác, tiêu thụ 100% tro xỉ phát sinh trong sản xuất.

Còn tại Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2, khối lượng tro xỉ tiêu thụ liên tục tăng mạnh qua từng năm, theo đó, lượng tro xỉ vận chuyển lên để bãi xỉ lưu trữ là rất ít. Cụ thể, tỷ lệ tiêu thụ năm 2022 gần 122%, năm 2023 hơn 94%, năm 2024 hơn 104%, 6 tháng đầu năm 2025 hơn 104%.

Song song đó, Công ty Nhiệt điện Vĩnh Tân đã duy trì hợp đồng tiêu thụ 03 năm với đối tác, tiêu thụ 100% khối lượng tro xỉ phát sinh trong sản xuất, nhất là đã đưa dây chuyền phân tách tro xỉ trên bãi xỉ có công suất xử lý 700.000 m3/năm vào vận hành, đây là giải pháp căn cơ để tiêu thụ toàn bộ lượng tro xỉ lưu trữ trên bãi.

Xanh hóa nhà máy, giữ gìn môi trường

Với phương châm “nhà máy ở đâu, màu xanh ở đó”, từ khi đi vào hoạt động, các nhà máy không ngừng tăng cường diện tích phủ xanh, tối đa hóa mảng xanh tại các khu vực, tạo cảnh quan khuôn viên xanh, sạch, đẹp, qua đó thiết lập môi trường làm việc thân thiện, thoáng mát góp phần nâng cao hiệu quả công việc và năng suất lao động, đồng thời giúp hấp thu khí nhà kính, hạn chế phát tán bụi ra môi trường xung quanh.

Hệ thống cây xanh được trồng khu vực kho than và khuôn viên Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân

Hàng năm, các đơn vị tăng cường trồng thêm cây xanh, xây dựng vành đai cây xanh cách ly bảo vệ môi trường xung quanh nhà máy, khu vực chứa nhiên liệu than và khu vực bãi xỉ. Trung bình mỗi năm, trồng thêm được khoảng 1.000 cây xanh trong khuôn viên và dọc tuyến đường nội bộ của nhà máy, đường ra bãi xỉ, dọc các tuyến đê bao…

Với hơn 20 ngàn cây xanh, 1000m2 tiểu cảnh, thảm cỏ và vườn cây Công đoàn đã trồng được Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2 được các đoàn tham quan, giám sát môi trường của địa phương đánh giá như là công viên xanh – sạch – đẹp.

Ngoài ra, Công ty Nhiệt điện Mông Dương còn hưởng ứng phong trào trồng rừng cây gỗ lớn, cây bản địa và hưởng ứng thực hiện Đề án trồng một tỷ cây xanh của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn thành phố Cẩm Phả, phối hợp với chính quyền địa phương xã Hải Hòa trồng 610 cây lát tại khu vực cuối kênh nước làm mát thuộc địa phận xã. Điều này đã góp phần tạo dựng hình ảnh và uy tín của công ty với cộng đồng dân cư địa phương.

Bên cạnh đó, EVNGENCO3 đã xây dựng lộ trình rõ ràng cho chuyển đổi nhiên liệu tại các nhà máy điện than. Từ nay đến 2030, doanh nghiệp sẽ chuyển dần sang đốt sinh khối và amoniac.

Giai đoạn 2030 – 2045, giảm dần tỷ trọng nhiệt điện than, tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo và khí LNG; áp dụng công nghệ đồng đốt than và amoniac (NH₃) để giảm phát thải CO₂.

Giai đoạn 2045 – 2050, chuyển đổi hoàn toàn các nhà máy nhiệt điện than sang sử dụng nhiên liệu không phát thải (hydrogen, amoniac xanh); dừng vận hành các tổ máy than không thể chuyển đổi công nghệ sử dụng nhiên liệu sạch để thay thế. Hoàn thành mục tiêu giảm phát thải ròng về “0” theo cam kết COP26.

Đồng thời, EVNGENCO3 tiếp tục đầu tư vào các giải pháp tối ưu vận hành, giảm tiêu hao than, kiểm soát chất lượng nhiên liệu, kiểm toán năng lượng…tất cả hướng tới mục tiêu kép: an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường.