F&B Việt Nam sau thời kỳ 'bùng nổ': Bền vững là yếu tố sống còn

Chứng kiến hàng loạt “ông lớn” ngành F&B rút lui khỏi thị trường trong thời gian qua, chia sẻ với VnBusiness, ông Hoàng Tùng, Chủ chuỗi thương hiệu pizza Home, chuyên gia trong lĩnh vực F&B đã có những nhận định trên, đồng thời nhấn mạnh 4 yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp F&B tồn tại, phát triển bền vững và tạo giá trị thực cho khách hàng.

Ông Hoàng Tùng, chuyên gia trong lĩnh vực F&B tại Việt Nam.

Gần đây, khi nhiều thương hiệu tên tuổi ngậm ngùi rút lui khỏi thị trường, nhiều ý kiến cho rằng, ngành F&B đang bước vào chu kỳ thanh lọc mạnh mẽ. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Thị trường F&B Việt Nam trong khoảng 10 năm qua tăng trưởng rất nhanh, nhưng cũng đi kèm sự cạnh tranh cực kỳ khốc liệt. Những người bắt đầu kinh doanh rất hay lựa chọn mở quán để thử sức khiến cho thị trường trở nên bùng nổ các mô hình F&B từ lớn đến nhỏ với các thương hiệu được đầu tư sâu và cả những người mở theo phong trào.

Khi tốc độ mở mới quá nhanh, nhiều mô hình mở rộng bất chấp khi vận hành còn chưa bền vững thì việc bị đào thải là điều tất yếu. Tuy nhiên, tôi cho rằng ngoài việc các thương hiệu phải cạnh tranh khốc liệt với các đối thủ cùng phân khúc, còn có yếu tố nữa liên quan đến sức mua của thị trường. Người tiêu dùng không hẳn “thắt chặt chi tiêu” mà họ đang tiêu dùng có chọn lọc hơn. Họ sẵn sàng trả tiền cho sản phẩm tốt hơn, trải nghiệm tốt hơn, và đặc biệt là thương hiệu nào mang lại giá trị thật – họ không còn dễ bị cuốn theo xu hướng ngắn hạn như trước.

Có thể thấy một số thương hiệu quốc tế, như café Amazon hay các thương hiệu nội địa như Bánh Mì Ơi phải rút lui khỏi thị trường cho thấy một điều, ngoài lý do phải cạnh tranh khốc liệt thì còn có cả nguyên nhân nữa liên quan đến tốc độ cải tiến của chính mỗi thương hiệu không thực sự theo kịp kỳ vọng mới của khách hàng.

Để phát triển bền vững, theo ông các thương hiệu ngành F&B cần quan tâm điều gì?

Để ngành F&B phát triển bền vững, các thương hiệu cần quan tâm và thay đổi từ rất nhiều góc độ khác nhau. Tuy nhiên, tôi cho rằng cần lưu ý 4 yếu tố sống còn ở thời điểm hiện tại.

Thứ nhất, đó là trở về giá trị cốt lõi: sản phẩm ngon, chất lượng ổn định, hương vị nhất quán. Dù bạn có sử dụng các ứng dụng công nghệ tốt đến mấy hoặc truyền thông – marketing phát triển như thế nào, thì sản phẩm trong ngành F&B vẫn là trung tâm. Thực tế, có rất nhiều thương hiệu thất bại vì “đầu tư hình ảnh quá nhanh” nhưng chưa giải quyết được vấn đề về chất lượng sản phẩm.

Thứ hai, là hãy chú ý vận hành chuyên nghiệp để đảm bảo chuẩn hóa dịch vụ. Món ngon phải đi kèm cùng dịch vụ tốt mới có thể có khả năng tồn tại. Việc vận hành chuyên nghiệp cũng sẽ giúp tiết giảm rất nhiều chi phí liên quan đến Cost nguyên liệu thực phẩm, tối ưu về mặt nhân sự, nhanh chóng trong quy trình phục vụ. Chuyên nghiệp trong vận hành không chỉ tiết kiệm chi phí, mà còn tăng chất lượng trải nghiệm.

Thứ ba, bạn cần duy trì sức khỏe tài chính: Tránh sa đà vào những điều hoành tráng hào nhoáng mà tập trung vào dòng tiền, đảm bảo tài chính lành mạnh.

Thứ tư, là xây dựng trải nghiệm tốt để thu hút khách hàng trung thành. Khách hàng ngày nay càng ngày càng coi trọng tổng thể từ món ăn, dịch vụ đến không gian và tạo thành trải nghiệm F&B tổng thể. Thương hiệu của bạn xây dựng được trải nghiệm tốt sẽ giúp gia tăng lòng trung thành của khách hàng. Và chỉ khi có khách hàng trung thành thì mô hình F&B mới có thể tồn tại và phát triển bền vững.

Liệu rằng lĩnh vực F&B tại Việt Nam có còn tiềm năng, ông có lời khuyên gì dành cho các startup đang có ý định phát triển trong lĩnh vực này?

Thực ra tôi cũng là người đang kinh doanh F&B và cũng trải qua những khó khăn ít nhiều như những "brand" khác đang tồn tại trên thị trường. Từ kinh nghiệm cá nhân của mình, tôi cho rằng có 3 điều ở thời điểm hiện tại người kinh doanh ở lĩnh vực F&B hay người khởi nghiệp F&B cần chú ý: Hãy bắt đầu với qui mô nhỏ, học nhanh, tinh chỉnh liên tục, đây là tinh thần Lean Start-up, nguyên lý khởi nghiệp mà tôi áp dụng cho nhiều brand mà tôi đang phát triển.

Không tập trung vào sự hào nhoáng mà tập trung vào sự hiệu quả; không tập trung vào điều mình muốn mà tập trung vào những gì mang lại giá trị cho khách hàng; liên tục thử để sửa sai, chỉ được phép mắc sai lầm nhanh nhất và sai lầm rẻ nhất có thể, để liên tục phát triển.

Kinh doanh với phương châm “xây bền vững, nhìn đường dài”. Rất nhiều thương hiệu nổi lên với một thế mạnh nào đó liên quan đến công nghệ hay marketing hay truyền thông xã hội nhưng cốt lõi của ngành F&B vẫn phải là nền tảng sản phẩm tốt và vận hành ổn định mới có thể giữ chân được khách hàng.

Cuối cùng, dù bắt đầu nhỏ nhưng khi triển khai phải làm thực sự chuyên nghiệp, đặc biệt các vấn đề liên quan đến giấy tờ, pháp lý, chính sách hay như gần đây nhất là vấn đề thuế… Như các bạn thấy, những sai sót về mặt pháp lý sau này có thể gây những hậu quả lớn dù vô tình hay cố ý…

Sẽ còn rất nhiều điều nữa mà một người chủ F&B cần phải làm nhưng ở thời điểm hiện tại đối với tôi 3 điều trên là những lưu ý quan trọng nhất.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Hồng Hương thực hiện