Fed 'lưỡng lự' phương án tiếp tục cắt giảm lãi suất

Trong phiên điều trần trước Ủy ban Ngân hàng Thượng viện vào thứ Ba (11/2), ông Powell đối mặt với một bối cảnh kinh tế và chính trị khác biệt đáng kể so với lần xuất hiện gần nhất của ông tại Quốc hội vào tháng 7 năm ngoái.

Trong năm 2023, Fed đã cắt giảm lãi suất một điểm phần trăm nhằm điều tiết nền kinh tế và kiểm soát áp lực giá cả. Tuy nhiên, hiện tại, Fed đang giữ nguyên chính sách tiền tệ để đánh giá mức độ hiệu quả của các biện pháp kiểm soát và tác động của việc giảm chi phí đi vay. Ông Powell khẳng định: "Chúng ta không cần phải vội vàng điều chỉnh lập trường chính sách của mình".

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed), Jerome H. Powell. Ảnh: Xinhua

Phiên điều trần bán niên này sẽ tiếp tục vào thứ Tư trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện, diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ vẫn mạnh mẽ, thị trường lao động ổn định và lạm phát chưa đạt được mục tiêu 2% của Fed. Ông Powell nhấn mạnh: "Nếu nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng và lạm phát không giảm xuống bền vững, chúng ta có thể giữ lãi suất cao lâu hơn. Ngược lại, nếu thị trường lao động suy yếu hoặc lạm phát giảm nhanh hơn dự kiến, chúng ta có thể điều chỉnh chính sách phù hợp".

Mặc dù lạm phát đã hạ nhiệt ở một số lĩnh vực quan trọng như nhà ở, nhưng các chính sách về thuế quan, nhập cư và thuế của chính quyền Tổng thống Donald Trump có thể tạo thêm áp lực lên giá cả, gây khó khăn cho Fed trong việc đưa ra quyết định phù hợp. Trước đây, trong cuộc chiến thương mại dưới thời ông Trump, Fed đã tập trung vào những tác động gián tiếp của thuế quan, như tâm lý kinh doanh suy giảm và nhu cầu toàn cầu giảm, thay vì phản ứng trực tiếp với sự gia tăng giá cả. Điều này dẫn đến việc Fed hạ lãi suất vào năm 2019 để hỗ trợ nền kinh tế.

Hiện tại, Fed có thể áp dụng chiến lược tương tự, nhưng bối cảnh năm 2024 đã thay đổi đáng kể so với năm 2018. Khi đó, lạm phát thấp là mối lo chính, nhưng hiện nay, người dân Mỹ vẫn còn nhạy cảm với những đợt tăng giá sau một giai đoạn lạm phát cao nhất trong nhiều thập kỷ. Ông Powell cho biết nhiệm vụ của Fed không phải là bình luận về chính sách thuế quan, mà là cố gắng phản ứng theo cách hợp lý nhất. Tuy nhiên, ông thừa nhận những quyết định của chính quyền ông Trump về thuế quan, trục xuất lao động nhập cư và chính sách tài khóa có thể có tác động lớn đến nền kinh tế, và Fed sẽ theo dõi kỹ lưỡng những ảnh hưởng này.

Các khảo sát gần đây cho thấy kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng có dấu hiệu gia tăng. Một cuộc khảo sát sơ bộ của Đại học Michigan công bố hôm thứ Sáu (7/2) cho thấy người Mỹ lo ngại về áp lực giá cả trong tương lai. Trong khi đó, theo dữ liệu từ Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, kỳ vọng lạm phát trong năm tới vẫn ổn định, nhưng kỳ vọng trong vòng năm năm đã tăng nhẹ. Ông Powell khẳng định Fed đang ở vị trí phù hợp để ứng phó với những rủi ro kinh tế này.

Theo nhận định của chuyên gia kinh tế Mark Zandi từ Moody's Analytics, việc Fed duy trì mức lãi suất cao sẽ giúp ngăn chặn sự tái bùng phát của lạm phát. Ông cho rằng: "Lạm phát đã giảm so với mức đỉnh, nhưng vẫn chưa trở về mức an toàn. Nếu Fed nới lỏng chính sách quá sớm, có nguy cơ áp lực giá cả sẽ quay trở lại".

Ngoài vấn đề lãi suất, các quy tắc và quy định tài chính cũng là chủ đề tranh luận trong phiên điều trần. Trong tháng qua, Fed đã tạm dừng các quy định quan trọng sau khi ông Michael Barr, Phó Chủ tịch Giám sát, tuyên bố từ chức. Ông Barr từng cố gắng áp đặt các quy tắc chặt chẽ hơn đối với các ngân hàng lớn, nhưng vấp phải sự phản đối từ Phố Wall và một số đồng nghiệp. Cuối cùng, ông phải điều chỉnh đề xuất của mình theo hướng ít khắt khe hơn.

Fed cũng đang đối mặt với sự phản đối từ các nhóm vận động hành lang ngân hàng về các bài kiểm tra căng thẳng hàng năm – một công cụ quan trọng để đánh giá khả năng chịu đựng của các ngân hàng trước những cú sốc tài chính. Trong một bức thư gửi ông Powell trước phiên điều trần, Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren và Đại diện Maxine Waters kêu gọi Fed chống lại áp lực từ các ngân hàng lớn, cảnh báo rằng những thay đổi theo hướng nới lỏng có thể làm suy yếu sự ổn định của hệ thống tài chính.

Cuộc tranh luận về độc lập chính sách tiền tệ cũng nổ ra khi một số nhà lập pháp lo ngại về sự can thiệp của Nhà Trắng vào các quyết định của Fed. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, ông Powell từng bị chỉ trích nặng nề vì không cắt giảm lãi suất nhanh chóng theo yêu cầu của tổng thống. Tuy nhiên, lần này, ông Powell khẳng định Fed đang hoạt động độc lập và không chịu áp lực chính trị trong các quyết định của mình.

Với những thách thức hiện tại, ông Powell nhấn mạnh Fed sẽ tiếp tục theo dõi diễn biến nền kinh tế và lạm phát để đưa ra các quyết định chính sách phù hợp, đảm bảo sự ổn định tài chính và tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Mỹ.

Tùng Lâm